Festivali i Humorit, nata e parë e sfidës që riktheu Shkodrën në tempullin e së qeshurës

Nga Albert Vataj
Shkodra, kjo krye-qytetëri e shpirtit artistik shqiptar, e nisi mbrëmjen e parë të Festivalit Mbarëkombëtar të Humorit me një shpërthim dritash, emocionesh dhe të qeshurash që kumbuan fort në Teatrin “Migjeni”. Kryebashkiaku Benet Beci, në një postim për publikun, u shpreh se “Shkodra qesh, gëzon dhe feston!” – një thirrje që jo vetëm përshkruan atmosferën, por i jep tonin një maratone prej pesë netësh që i kushtohet gëzimit, artit dhe identitetit kulturor të qytetit.

Por Shkodra nuk është thjesht vendi ku zhvillohet festivali. Ajo është vetë substanca e humorit shqiptar, një temperament i pashuar, një liri mendore që ka ditur gjithnjë ta kthejë të qeshurën në formën më fisnike të rezistencës. Këtu, ku batuta është memorie, ku satira është kulturë, ku skena është mënyrë jetese, nis edicioni i dytë i festivalit, si një rikthim te rrënjët, si një homazh ndaj estradës së madhërishme, si një premtim për vazhdimësi.

Nën drejtimin artistik të Arjan Çuliqit dhe organizimin e përkushtuar të Gerti Palalit, festivali sjell në Shkodër një atmosferë që e ngjit qytetin në lartësinë e një feste kombëtare. Muzika e Ilir Zogës, si dhe prezantimi energjik i Ketlin Pjalmit dhe Savjana Vjerdhës, krijojnë një skenografi emocionesh të rralla, ku artistët dhe publiku nuk ndahen më nga njëri-tjetri, por bëhen një trup i vetëm ritmi dhe gëzimi.

Këtij edicioni i jepet nderim i veçantë ikonave të humorit shqiptar – Zyljha Miloti, Besnik Cinari, Sandër Ruçi, Dana Xhaj, Sevdai Radogoshi, Afrim Agalliu, Agron Hamo, Agron Llakaj, Muharrem Hoxha, Genc Lleshi – emra që kanë shkruar kapituj të artë në historinë e së qeshurës sonë dhe që kanë mbajtur ndezur dritën e skenës edhe në kohë të vështira.

Në vijim, skena i hapet brezit të ri e zërit modern të humorit me stand-up, improvizim dhe satirë bashkëkohore. Publiku do të shijojë interpretimet e Agron Llakajt, Gent Hazizit, Akilit (Shkodër), Edi Ogës (Tiranë), Valina Muçollit (Prishtinë), Hasim Sopi Memishit (Tetovë), Avni Shkodrës (Gjilan), Kushtrim Qerimit (Gjilan), Erand Sojlisë dhe Marin Orhanasit (Tiranë) – një dialog i bukur mes traditës dhe risisë, mes elegancës së së kaluarës dhe ironisë së kohës moderne.

Në sfond, një orkestër profesioniste e përbërë nga Fatmir Mesi, Erjon Lishi, Daniel Prendi, Dritan Mika, Indrit Kodraliu dhe Rudolf Çeklijaj, i jep festivalit tingullin e tij magjepsës. E plotësojnë skenën zërat e ftuar të Mukades Çangës, Orjeta Kelajt, Rezarta Smajës, Laorjan Ejjlit dhe Savjana Vjerdhës – të cilët i shtojnë programit ngjyrat melodike që i japin shpirt çdo krijimi artistik.

Ky festival është shumë më tepër se një event kalimtar. Ai është një rit kulturor, një kujtesë që ngrihet mbi historinë, një fener që ndriçon Shkodrën dhe shpërndan dritë në mbarë hapësirën shqiptare. Për pesë netë radhazi, nga 4 deri më 8 dhjetor, Shkodra kthehet në epiqendër të humorit, në skenën ku arti është mënyrë e të jetuarit, dhe ku çdo fjalë, çdo batutë, çdo tingull dhuron një moment të vlefshëm gëzimi.

Dhe kur perdja të bjerë, kur dritat të treten mbi skenën që ka marrë frymë me publikun, Shkodra do të mbetet sërish e njëjta: e bukur, e mençur, me shpirtin plot. Sepse ajo nuk zbret kurrë nga skena. Ajo është skena vetë – një qytet që e ka bërë humorin pasaportë të shpirtit dhe artin, mënyrën më të lartë për të thënë: jeta vazhdon dhe njeriu ngrihet përmes së bukurës.