Ja si mund të bëheni një spiun profesionist

Nga Milena Veselinoviç

Sa herë që Mejtu Dan shkon në një restorant, ai kërkon një tavolinë ne cep me shpinën nga muri. Ky zakon është një trashëgimi e gati 6 viteve të kaluara si agjent i Shërbimit Sekret Britanik MI6 në mes të viteve ‘90, duke marrë pjesë në misione të fshehta në të gjithë botën. Dan ishte një operativ terreni në vende ku nëse do të kapej, jeta e tij do të kishte qenë në rrezik. Pas përfundimit të 70 misioneve, ai vendosi të hedhë dritë mbi disa nga ditët e tij të spiunazhit, dhe që atëherë ka ndërtuar një karrierë të suksesshme si autor i romaneve “spiun-rekrutues”. Pra, cilat janë hapat e parë drejt asaj që është me siguri, një nga punët më të pazakonta në botë? “Në rastin tim unë u afrova kur isha në universitet nga një vrojtues talentesh”- thotë ai. “Asokohe MI6 kishte një rrjet të tërë informatorësh mbi zbulimin e talenteve, të shpërndarë në të gjithë vendin, kryesisht por jo ekskluzivisht në universitete. Në thelb, kjo është e vetmja mënyrë për të hyrë në shërbim, dmth ata të afrohen ty, dhe jo e kundërta”- shton ai.

Aftësia për t’iu përshtatur rrethanave

Intelekti, aftësitë ndërpersonale, aftësia për të bindur dhe gjykimi testohen, ashtu edhe aftësia për të vepruar të vetëm por edhe në ekip. Dhe nëse këto tingëllojnë të thjeshta, ju ndërkohë duhet të jeni në gjendje të deheni së bashku me një agjent të KGB-së, ndërsa jeni duke marrë informacione prej tij. “Një ushtrim është takimi me një ish-oficer të rangut të lartë në KGB. Ushtrimi ishte në fakt shumë i thjeshtë – ai ka kërkuar një takim, dhe ju do të shkoni për të zbuluar arsyen. Fjalët paralajmëruese:Ai ka konsumuar tashmë një sasi të madhe vodke, dhe ju duhet t’i përshtateni, përndryshe do të humbisni besueshmërinë e tij. Gjithashtu, s’mund të mbani shënime gjatë atij takimi, pasi ai do të nervozohej nga ky gjest, kështu që duhet të mësoni përmendësh, me saktësi të përpiktë, çdo gjë që thotë ai, ndërsa në të njëjtën kohë të përputheni me të përsa i përket sasisë së alkoolit të konsumuar. “Nuk është çudi që në më shumë se një rast, rekrutët e rinj sëmureshin me zor”- thotë Dan.

Provimet e spiunit

Në testin e tyre të fundit, rekrutët dërgohen jashtë shtetit, dhe bëhen pjesë e një skenari apokaliptik. Është kaq realiste, thotë Dan, saqë shumë vetë mendojnë se ajo që po ndodh në fakt nuk është një stërvitje. “Pavarësia e mendimit, është ajo ku është përqëndruar testimi”- vijon më tej Dan. Në fakt, vetë-besimi dhe vendimmarrja janë thelbësore për mbijetesën në situata sfiduese, sepse në shumicën e rasteve, nuk do të jetë askush që mund t’iu vijë në ndihmë. “Unë i cilësoj gjithnjë operativët e MI6-s si gjeneralë pa ushtri. Ata janë gjeneralë për veten e tyre”-thotë Dan.

Arroganca të penalizon

Një nga pyetjet që iu drejtohej kandidatëve, ndërsa Dan punonte për MI6, ishte të thoshin se çfarë po kërkonin. “Përgjigja ishte ata nuk po kërkonin askënd”- thotë Dan. “Mesazhi brenda është se në rast se ju kërkoni dikë, atëherë natyrisht ju e perceptoni veten se jeni pranë atij personi. Ata janë në kërkim të karaktereve të tillë, kanë nevojë për njerëz që nuk janë arrogantë, por që mund të qëndrojnë të kthjellët në çdo situatë”- shton ai. Çelësi është kujtesa Një kujtesë e fuqishme është e nevojshme për të mbetur gjallë. Në një moment në karrierën e tij, Dan po operonte me 14 emra të ndryshëm, secili me pasaportën e vet, kartën e kreditit dhe historinë personale (duke përfshirë shkollën që kishte kryer dhe emrat e mësuesve). “Në momentin që u largova nga shtëpia ime në qendër të Londrës, kam jetuar me identitetin e ri”- thotë Dan.

Të punosh në zonën gri

Ndryshe nga filmat, ku njerëzit e mirë dhe të këqij ndahen në mënyrë të qartë, këto linja janë më pak të qarta në jetën reale. “Spiunët operojnë në zonën gri”- thotë Dan. “Unë kam punuar me njerëz, shtetas të huaj, të cilët ishin simpatikë dhe të shkëlqyer, por unë i dija historitë e tyre personale, dhe disa prej tyre ishin në mënyrë absolute monstra, për shkak të asaj që kishin bërë”. Pasi u largua nga MI6, Danit iu deshën plot 10 vjet që t’i përshtatej jetës normale. “Kur jam duke udhëtuar me makinë, e kam ende zakon të mbaj mend 3 shifrat e fundit të targës së ndonjë makine që e kam pas meje”- thotë ai. Dhe a e bëri karriera e tij e fshehtë të pasur, si Xhejms Bondi? “Është një shërbim publik, kështu që nuk kishte shanse”- thotë ai duke qeshur. “Mos iu bashkoni MI6-s në rast se doni të bëni shumë para”.