Një kujtim i rrallë në foto i diasporës shqiptare, nga Seminari për 300-vjetorin e Pjetër Bogdanit në Nju Jork, tetor 1989

Nga Albert Vataj
Në tetor të vitit 1989, qyteti i Nju Jorkut u bë skenë e një ngjarjeje të veçantë kulturore dhe akademike që mbledhi figura të shquara të diasporës shqiptare dhe intelektualë nga trojet shqiptare: Seminari për 300-vjetorin e vdekjes së Imzot Pjetër Bogdanit, një prej figurave më të ndritura të historisë, letërsisë dhe mendimit shqiptar.
Në një imazh të rrallë të asaj kohe, të realizuar gjatë ditëve të seminarit, shfaqen pesë personalitete të rëndësishme: Imzot Rrok Mirdita, më vonë Arqipeshkëv i Tiranës-Durrësit, një figurë kyçe në ringjalljen e Kishës Katolike pas komunizmit; Sejdi Bitiçi, aktivist dhe pjesëtar i komunitetit shqiptaro-amerikan; Dr. Ibrahim Rugova, atëherë intelektual i njohur dhe më vonë President i Kosovës, i njohur për filozofinë e rezistencës paqësore; Tonin Mirakaj, organizator i seminarit dhe drejtues i Kishës Katolike “Zoja e Këshillit të Mirë” në Bronx; Dr. Engjëll Sedaj, profesor dhe studiues nga Kosova, ligjërues në seminar.
Ky seminar u organizua nga komuniteti katolik shqiptaro-amerikan, në veçanti nga Kisha “Zoja e Këshillit të Mirë” në Bronx, dhe kishte për qëllim të nderonte trashëgiminë e Pjetër Bogdanit, autorin e veprës monumentale “Çeta e Profetëve”. Në një kohë kur Shqipëria ishte ende nën regjimin komunist dhe Kosova përjetonte tensione të mëdha politike, ky aktivitet përfaqësonte një mobilizim intelektual dhe shpirtëror për ruajtjen e identitetit kombëtar.
Ligjëruesit e seminarit, përfshirë Rugovën, Sedajn, Arshi Pipën, Martin Camajn dhe At Danjel Gjeçajn, sollën analiza të thelluara mbi rolin e Bogdanit si pararendës i Rilindjes Kombëtare dhe si figurë që bashkoi mendimin teologjik me atë filozofik dhe patriotik.
Ngjarja është përjetësuar në librin “Imzot Pjetër Bogdani në New York”, botuar nga Tonin Mirakaj, ku janë përmbledhur kumtesat dhe reflektimet e pjesëmarrësve. Ky botim është një dëshmi e rëndësishme për rolin e diasporës në ruajtjen dhe promovimin e trashëgimisë kulturore shqiptare.
Seminari i vitit 1989 nuk ishte thjesht një përkujtim historik, por një akt rezistence kulturore në një kohë kur identiteti shqiptar përballej me sfida të mëdha. Ai dëshmoi se diaspora shqiptare nuk ishte vetëm një komunitet emigrantësh, por një forcë aktive në mbrojtjen e vlerave kombëtare, në promovimin e dijes dhe në ndërtimin e urave mes brezave.

Foto e marrë nga publikimi i albanianvintagephotography