Bëni kujdes nga kanceri kolorektal, zbuloni simptomat
Mbipesha, stili i jetës së ulur, konsumi i mishit të kuq, alkooli dhe duhani shoqërohen me rritjen e kancerit kolorektal. Sidoqoftë, ekziston një zvogëlim i vdekshmërisë CRC në vendet e zhvilluara, megjithë incidencën në rritje për shkak të përparimeve në shqyrtimet e hershme të zbulimit dhe opsioneve të trajtimit. Pra, si do ta kuptonit që keni kancer të zorrës së trashë dhe kërkoni ndërhyrje në kohë?
“Nëse përjetoni simptoma të tilla si kapsllëku, jashtëqitjet me gjak, gjakderdhja e rektumit, gazrat, jashtëqitja me ngjyrë të errët dhe lodhja, atëherë duhet të testoheni për kancer kolorektal”, tha Dr. Bharat Bhosale, onkolog mjekësor në Spitalin Jaslok dhe HN Reliance Spitali, Mumbai.
Kanceri i zorrës së trashë fillon në rreshtimin e brendshëm të zorrës së trashë ose rektumit. Këto rritje mund të cilësohen si polipe dhe disa lloje polipesh mund të kthehen në kancer pas vitesh. Por mos u frikësoni pasi jo të gjitha polipet bëhen kanceroze. Ky lloj kanceri shpesh kalon i padiagnostikuar dhe pacientët shkojnë te mjeku në fazat e mëvonshme. Pra, është e rëndësishme të mos i injoroni simptomat dhe të kërkoni trajtimin e duhur.
Faktorët e rrezikut të kancerit kolorektal
Jo të gjithë kanceret kanë të njëjtët faktorë rreziku. Ata vazhdojnë të ndryshojnë nga kanceri në kancer. Disa faktorë rreziku si pirja e duhanit, konsumimi i alkoolit ose mungesa e aktivitetit fizik ndryshojnë, por historia familjare dhe mosha janë disa nga faktorët që priren të qëndrojnë konstante. Megjithëse, shumë herë, ai që vuan nga kanceri nuk mund të tregojë ndonjë faktor të njohur të rrezikut. Dr. Bhosale ka shtjelluar faktorët e rrezikut të kancerit kolorektal dhe mënyrën e luftimit të tyre.
Mbipesha: Mbipesha është nëna e të gjitha sëmundjeve pasi është përgjegjëse për shumë probleme serioze shëndetësore. Ky është një nga faktorët e mundshëm të rrezikut për kancerin kolorektal dhe mund të vjedhë qetësinë tuaj mendore. Mbipesha mund të shihet si tek burrat ashtu edhe tek gratë. Por mund të çojë në kancer kolorektal kryesisht tek burrat. Ulja e atyre kilogramëve të tepërt dhe kthimi në formë mund të zvogëlojë rrezikun e kancerit kolorektal.
Mungesa e stërvitjes: Nuk jeni në gjendje të bëni ndonjë aktivitet fizik për shkak të punëve që keni? Mungesa e aktivitetit fizik mund të rrisë rrezikun e kancerit kolorektal. Prandaj, është e domosdoshme të stërviteni për gjysmë ore në ditë dhe të bëni aktivitete si çiklizmi, noti, ecja, vrapimi, joga, aerobia dhe çamçakëzi. Gjithashtu, mos harroni të rinoni veten dhe të qëndroni pa stres. Meditoni herë pas here.
Lloje të ndryshme diete: A dështoni shpesh me përmbajtjen e një plani të shëndetshëm diete? Dieta juaj konsiston në mish të kuq, ushqime të përpunuara ose ëmbëltues artificialë? Ky është shkaku që mund të jeni në rrezik të kancerit kolorektal. Për më tepër, mungesa e vitaminës D mund të jetë gjithashtu fajtori. Është e domosdoshme të hani fruta të freskëta, perime, bishtajore dhe drithëra në baza ditore. Mos konsumoni pije të gazuara dhe ushqime të përpunuara që shkaktojnë kapsllëk. Njeriu duhet të hajë ushqim të pasur me fibra për një lëvizje të qetë të zorrëve.
Pirja e duhanit: Është e dëmshme për shëndetin, por njerëzit shpesh nuk u kushtojnë vëmendje shenjave paralajmëruese të pirjes së duhanit. Pirja e duhanit jo vetëm që mund të çojë në kancer të mushkërive, por edhe në kancer kolorektal. Kur dikush thith tymin e duhanit, thith kimikate dhe radikalet e lira që shkaktojnë dëme të konsiderueshme në ADN. Polipet shihen në zorrën e trashë për shkak të radikalëve të lirë. Këto polipe bëhen kancerozë me kalimin e kohës duke çuar në kancer kolorektal.
Alkooli: Ashtu si pirja e duhanit, edhe alkooli mund të jetë një faktor tjetër që rrit rrezikun e kancerit kolorektal. Këshillohet që të hiqni dorë nga ajo ose të kufizoni konsumin e alkoolit siç sugjerohet nga mjeku.
Mosha: Të rinjtë mund sëmuren nga kanceri i zorrës së trashë, por kryesisht ai është parë tek të moshuarit. Personat mbi 50 vjeç mund të bien pre e kancerit kolorektal.
Histori familjare: A ka pasur ndokush në familjen tuaj probleme shëndetësore si sëmundja inflamatore e zorrëve (IBD), koliti ulceroz, apo edhe sëmundja e Chron? Nëse po, atëherë duhet të keni kujdes pasi këto gjëra mund të çojnë në kancer kolorektal në të ardhmen e afërt. Edhe gjendje të tjera të trashëguara si polipoza adenomatoze familjare (FAP) ose sindroma Gardner mund të rezultojë në këtë lloj kanceri. Këto kushte duhet të trajtohen në mënyrë të menjëhershme për të mbajtur larg kancerin kolorektal. Pacientët me kolit ulceroz dhe kronet dhe IBD duhet të konsultohen shpesh me mjekun pasi edhe ata janë në rrezik të lartë. Ju do të duhet të flisni me mjekun tuaj në lidhje me të gjithë këta faktorë dhe të merrni masat e nevojshme paraprake.
Trajtimi i kancerit kolorektal
Sapo të dalloni simptomat dhe të keni të gjithë faktorët e mësipërm të rrezikut, atëherë mjeku juaj do t’ju këshillojë një kolonoskopi në mënyrë që të zbuloni shkakun themelor bazuar në simptomat. Nëse dëshmohet diçka jo normale, atëherë mjeku do të marrë një mostër të vogël indi për biopsinë tuaj. Pasi të konfirmohet diagnoza e kancerit kolorektal, trajtimi do të bazohet në fazën e kancerit, vendndodhjen e tij dhe mirëqenien e përgjithshme të pacientit. Ju mund të kërkohet që t’i nënshtroheni një operacioni, kimioterapie, rrezatimi dhe terapie të synuar.
