Ekziston koha? Fizikantët shpjegojnë të tanishmen dhe të kaluarën

Koha është një konstrukt njerëzor që na ndihmon të dallojnë të tanishmen dhe perceptimin e së kaluarës. Koncepti i kohës është thjesht një iluzion i përbërë nga kujtimet e njeriut, çdo gjë që ka qenë në shekuj të shekujve ndodh në këto momente. Kjo është teoria sipas një grupi të fizikanëve, që kanë për qëllim të zgjidhin një nga misteret e universit.

Shumica e njerëzve nuk e konsiderojnë konceptin e kohës por nuk ka asgjë në ligjet e fizikës që të thojë se ajo duhet të lëvizë përpara. Ligjet e fizikës janë simetrike në fund të fundit, e kjo do të thotë se koha mund të lëviz lehtë në një drejtim të prapambetur.

Në të vërtetë disa fizikantë pranojnë se koha drejtohet prapa kur universi ndalon zgjerimin dhe fillon të jetë kontraktues në vetvete. Në mënyrë të pashmangshme, disa kanë arritur në përfundimin se koha është thjesht konstrukt njerëzor.

Ata argumentojnë se ekziston një “bllok i gjithësisë”, ku koha dhe hapësira janë të lidhura, i njohur ndryshe si togfjalësh hapësirë-kohë. Teoria e mbështetur në teorinë e relativitetit të Ajnshtajnit, thotë se hapësira dhe koha janë pjesë e një strukture katër dimensionale, ku çdo gjë që ndodh ka koordinatat e saja në hapësirë-kohë.

Kjo do të lejojë që gjithçka të jetë ‘e vërtetë’ në kuptimin që e kaluara dhe madje edhe e ardhmja janë ende atje në hapësirë-kohë, duke e bërë gjithçka po aq të rëndësishme sa të tashmen.

”Ne mund të paraqesin realitetin tonë ose si një vend tre-dimensional, ku gjëra ndodhin me kalimin e kohës, ose si një vend katër-dimensional, ku asgjë nuk ndodh dhe kemi të bëjmë me një ”bllok univers”. Ne kemi iluzionin në çdo moment, se e kaluara tashmë ka ndodhur dhe e ardhmja ende nuk ekziston dhe se gjërat po ndryshojnë. Por për të gjitha jam gjithnjë i vetëdijshëm se shteti i trurit tim ka të drejtë. Arsyeja e vetme që unë të ndihem si kam një të kaluar është se truri im përmban kujtime”,-tha fizikanti Max Tegmark.

Julian Barbour, një fizikan britanik, autor i disa librave mbi subjektin e kohës, e përshkruan çdo gjë si një seri e “Tani”. ”Ju mund të mendoni për atë si një peizazh apo vend. Çdo pikë në këtë vend është tani dhe unë e quaj vendin Platonia, sepse ai është i përjetshëm dhe i krijuar nga rregullat e përsosur matematikor”.

Ai shton se ajo që ne e perceptojnë si të kaluar, është thjesht një iluzion i formuar në trurin tonë. ”Vetëm Prova e së kaluar është kujtesa juaj por kujtesa vjen nga një strukturë e qëndrueshme të neuroneve në trurin tuaj tani. Prova që kemi për të kaluarën e Tokës është shkëmbinj dhe fosile. Por këto janë struktura të qëndrueshme në formën e një marrëveshje të mineraleve të shqyrtuar në të tashmen”.

/Koha Jonë/ Përshtati: Redjon Shtylla