Gjenden gërmadhat e kalasë greke, dikur qendër e Jerusalemit

Pas kërkimeve që zgjatën më se një shekull, arkeologët të martën kanë bërë të ditur se kanë gjetur gërmadhat e një kalaje antike greke, që dikur ishte qendër e rëndësishme në Jerusalem dhe pikë strategjike për zbrazjen e rebelimit hebraik, që përmendet edhe në shkrimet e lashta, raporton Reuters.

Hulumtuesit flasin rreth vendndodhjes së Acras, ndërtuar para 2 mijë vjetësh nga Antiochus Epiphanes, mbret i Perandorisë së Seleucidëve.

Shumica prej këtyre hulumtuesve ishin këmbëngulës se Acra ndodhej në atë që tani është zonë me mure e Qytetit të Vjetër i Jerusalemit, në vendet si Kisha e Sepulchres së Shenjtë, apo pranë kodrës ku dikur ndodheshin dy tempuj hebraik e që tani është pjesë e kompleksit të xhamisë Al-Aqsa. Por, gërmadhat e zbuluara nga Autoriteti izraelit për Antikitete, gjë që është bërë publike të martën janë jashtë mureve, në pamje nga një luginë në jug.

Antiochus, që jetoi gjatë viteve 215-164 para erës sonë e zgjodhi këtë vend për Acran, në mënyrë që ta kontrollojë qytetin dhe të monitorojë aktivitetet në tempullin hebraik, ka thënë Doron Ben-Ami, që ka udhëhequr procesin e gërmimit.

Me një gjatësi të vlerësuar prej deri në 250 metrash dhe gjerësi 60 metrash, kjo fortesë ka qenë e vërejtshme në atë pjesë. Nën të që dhjetë vjet më parë ka qenë një vendparkim, ekipi i Ben-Amit ka kontrolluar nëpër një kodër artificiale, të ngritur nga shtresat e dheut, që kanë mbetur nga kultura të njëpasnjëshme.

Në një zonë, ekipi ka zbuluar gurë nga pjesa e murit të madh, baza e kullës dhe një barrikade, që, bazuar në artefaktet e zbuluara pranë, si monedhat dhe pjesët e poçeve, datojnë nga periudha e Antiochusit. Në këtë pjesë janë gjetur edhe mjete lufte të asaj periudhe, si pjesë të shigjetave nga bronzi, që supozohet të kenë mbetur nga betejat midis forcave pro-greke dhe rebelëve hebraik, që mundoheshin ta merrnin kalanë.

 “Është ky një shembull i rrallë se si gurët, monedhat dhe dheu mund të bashkohen në një rrëfim të vetëm arkeologjik që trajton realitetet specifike historike nga qyteti i Jerusalemit”, ka thënë Ben-Ami. Për vendndodhjen e Acras është folur në së paku dy shkrime të lashta, Libri i Maccabeeut, që flet për rebelimin, si dhe në një dokument të shkruar të historianit Josephus Flavius.

Historianët tregojnë se si rebelët, të udhëhequr nga Judas Maccabeus, e kthyen Jerusalemin prej grekëve, një fitore që shënohet përmes festivalit të Hannukah. Por, Acra mbeti e grekëve deri kur rebelët, nën vëllanë e Judës, Simonin, vunë rrethimin dhe detyruan njerëzit brenda që të dorëzohen.