Në këtë fillimpranverë, shuhet bilbili i fundit i ahengut shkodran, Shyqyri Alushi

Nga Albert Vataj

Ndërron jetë, Shyqyri Alushi. Shkodra, muzika, kënga, shpirti ynë që ju blatua këtij virtuoziteti, ndahen duke pranuar me dhimbje ligjësinë e natyrës, por duke mos lejuar që ai, me të cilin u rritëm të largohet pa përshpirtje dhe përulje nderi dhe respekti. Ndarja me Shyqyri Alushin është nënshtrim përballë atij fakti, me të cilin ndonse nuk u pajtum kurrë, mbetet pragu ku ne bashkë me lulet vendosim edhe një prehje mirënjohjeje, si shenj respekti për kontributin dhe pasionin që mëkoi ai me këngën.

Shyqyri Alushi mbushi me zë kumbues salla koncertesh e gazmimesh, kredhi në ovacione një publik që diti t’i japë dashuri të pafundme, ta mbajë në adhurim dhe nostalgji, ta rrethojë me përkujdesje dhe përjetim, ta ngre lart me më të epërmin ndjenjë, besimin.

Ju dha pafundësisë një njeri i mirë dhe qytetar model, duke lënë pas pikëllim dhe mall, lot dhe trishtim. Iku për të mbetur i përgjithmonshëm në dëshirimin tonë për këngën, ahengun, muzikën, vetë magjinë e atij komunikimi etern që arriti të mbushte ai vokal, sa i veçantë aq dhe përfaqësues.

Ikën Shyqyri Alushi!

Një tjetër emër i madh i muzikës shuhet, për të lënë pas një mungim të thellë, i cili sa vjen dhe e gërryen hendekun që na ndan me madhështinë e një gjenerate që ndërtoi të lartë bedenat e qëndresës dhe krenarisë.

Një tjetër bilbil ndal këngën në këtë fillimpranverë. Një tjetër zë i zëshëm i këngës qytetare shkodrane, i vlerave dhe traditave të këtij qyteti, ndalon për të marrë udhën e amashimit.

Këngëtari i shquar këngës popullore dhe i ahengut qytetar shkodran, Shyqyri Alushi u lind në Shkodër më 10 Maj 1934. Trashëgon pasionin për muzikën popullore nga babai i tij Alushi, i cili ishte gjithashtu këngëtar dhe muzikant, spikat në instrumentat, fyell dhe zumare. Si dhe këngëtarët e brezit të tij, dhe jo vetëm, edhe Shyqyri Alushiu hedh hapat fillues në artin e këngës duke debutuar në ambjentet muzikore të shtëpive dhe lagjeve të Shkodrës. Inspirim për ëndrrën e tij do të ishin mjeshtrat e ahengut, Shuk Prifti, Sadik Spahija, Marku i Kranjanes, Sait Hoxha, Hasan Prezën etj.

Më 1956 këndon këngët e para popullore në koncertin e organizuar me rastin e inagurimit të “Kinema Republika” në Shkodër. Për një kohë të gjatë këndon si këngëtar nëpër dasma në Shkodër dhe fshatrat përreth, lokale të ndryshme si dhe në shtëpinë e oficerave. Në “Lulishte 1 Maji”, Shyqyriu shoqërohej nga orkestra popullore e Adil Ujkashit. Në vitin 1974-1986 këndon si këngëtar profesionist pranë Estradës së Shkodrës deri sa doli në pension. Ka marrë pjesë në të gjitha festivalet dhe koncertet e organizuara në Shkodër si dhe në të gjitha përfaqësimet e folklorit muzikor shkodran në festivalet folklorike kombëtare dhe në Kosovë. Ka marrë pjesë gjithashtu në shumë turne ndërkombëtare si në Rumani, Portugali, Turqi, Francë, Gjermani, Mali i Zi etj.

Shyqyri Alushi mbahet si këngëtari i fundit i ahengut shkodran. Në Shkodër të gjithë i thërrasin “Mjeshtri i ahengut shkodran”. Regjistrimet e tij muzikore janë kryesisht pranë “Radio Tirana” dhe “Radio Shkodra”. Ndër këngët e arta të repertorit të tij përmendim: “Thotë lulja për lulen”, “Kur natyra kenka veshur”, “Nëpër fusha në kodrina”, “Pranvera filloi me ardhë”, “T’parën herë kur jena pa”, “Eni more shokë”, “Larg të pash e mirë të njofta”, “Sa e bukur je natyr” etj.

Në karrierën e tij pati edhe vlerësime, nga të cilat mund të përmendim; në vitin 1984 i jepet titulli “Artist i Merituar”, më 1996 në Festivalin e Këngës Popullore qytetare i jepet “Çmimi i Karrierës”, më 1999 me rastin e 65 vjetorit të lindjes, Bashkia e Shkodrës i jep titullin “Krenaria e Qytetit”.

Shyqyri Alushi ishte dhe mbeti pjesë e rëndësishme e atij ansmbli vlerash, traditash dhe trashëgimie të qytetit të Shkodrës, qytetit i cili e deshi me adhurim, e vlerësoi me dashuri dhe sot vendos të ndahet me të me pikëllim.

Burri shtatshkurtër me kasketë do t’i mungojë rrugëve të Shkodrës. Hapi i tij i lehtë dhe zëri ende kumbues prej shpirtit, ndalojnë së frymuari pikërisht tani në këto ditë kur natyra rrok me afshin e vet gjallërinë e bulimin, këndimin e zogjve dhe mbërritjen e shtetgtarëve prej visesh të largëta. Ai, që këndoi si bilbil vendosi të marrë tjetër rrugë, ngase natyra kumton shtegtarëve krahëlehtë e sqepmprehtë që ndoshta do të vajtojnë në ndonjë degë të mbetur ende zhveshur në panoramën e kohës.

Familjarë, të afërm, miq dhe kolegë, padyshim dhe admiruesit që i pati të shumë, ndahen pikëllueshëm me Shyqyri Alushin, si me të fundit bilbil të ahengut shkodran, kësaj pasurie që ndezi gazmimet familjare dhe begatoi jetën dhe shyqyret e shkodranve. Ikja e tij në moshën 85-vjeçare është një lamtumirë që lë pas jo vetëm ikjen e Shyqyri Alushit por shuarjen e një brezi.

Do të na mungojnë Shyqyri Alushi, do të na mungojë të gjallët e tyre, por zëri, virtuoziteti, pasioni dhe përkushtimi me gjithë shpirtë, do të na ndezin gjithnjë e fuqishëm dëshirimin tonë për t’i kujtuar dhe për t’i mbajtur si thesare të atij shpirti që e lartësoi ëndrra.

I përgjithmonshëm qoftë kujtimi juaj, Shyqyri Alushi.