Reportazh/Rrugës për në Labinot Mal të Elbasanit
Nga Besim Dybeli –
Sapo mbërrin në Labinot Fushë, rreth 5 kilometra në dalje të qytetit të Elbasanit, një tabelë shënon “Labinot-Mal”! Është degëzimi i rrugës së Bizës, drejt Martaneshit të Tiranës. Kjo të con edhe në fshatrat e Labinotit Mal. Ca copëza asfalti të mbetura mes gurëve, japin imazhin, se ajo ka qenë e asfaltuar. Rruga e Bizës! Kështu quhet nga banorët e kësaj ane. Një rrugë njëkalimëshe, që për më se 40 vjet ka shërbyer më së shumti për tranportin e lëndëve drusore. Kur këta të fundit shteruan, u sos edhe funksioni i rrugës. Por banorët e këtyre anëve, këtë kanë të vetme, që i lidh me qytetin. Në këto kushte kanë udhëtuar për halle e gëzime mes vetes e drejt qytetit. Një ëndërr dhe një premtim, duket se po bëhet realitet. Ëndërra është e afro gjashtë mijë banorëve të zonës. Ndërsa premtimi, i kreut të grupit parlamentar socialist, Taulant Balla. Zgjerimi i rrugës ka disa ditë, që ka nisur. Po punohet me shumë forca e mjete të rënda. Afro 20 kilometra. 4 metra e gjërë. Me bankina të dy anët e rrugës dhe me asfalt. Kësisojë, merr fund odiseja 30 vjecare e vështirësive të udhëtimit për këta anorë…
X X X
Me Vegimin…
Vegimi nxiton me automjetin e tij. Sot ka ardhur me ne, edhe si shofer, edhe si përgjegjës i rrugëve rurale. Nxiton, se kemi shumë rrugë për të bërë. Do të shkelim në të gjitha arteriet rrugore të Labinotit, gjer në Benë, për të inspektuar investimet e Bashkisë e për të dëgjuar edhe hallet e banorëve. Vegimit nuk i pushon telefoni. Ai lidhet me drejtuesit e dhjetra grupeve të punës, që janë shpërndarë nëpër 12 Njësitë Adminsitrative të Elbasanit. Është në kontakt me të gjithë. Puna e tij ka nisur që në 6 të mëngjesit, për të pushuar pas orës 7 të mbrëmjes. Në të djathtë të shatit Griqan i Sipërm, devijojmë rrugën kryesore për të përshkuar mespërmes lagjet e fshatrat e Labinotit Mal. Rruga kalon nëpërmjet një zone dushkore e plot kthesa mes kodrash e malesh…
…Hatixhenë…
Hatixheja iu bashkua udhëtimit tonë. Ndërsa përshëndetemi, ajo nis të flasë për shërbimet në komunitet dhe investimet më të fundit që po kryen Bashkia. Hatixheja është Administratorja e kësaj Njësie. Nuk ka shumë kohë, që ka fituar konkursin për këtë post drejtues. Ajo është diplomuar në fakultetin e Gazetarisë në Elbasan. Më pas ka kryer masterin për gjuhë-letërsi. Dy degë të përafërta. Administratorja është një vajzë e re. Ajo shtë rritur fare pranë qytetit të Elbasanit. Balës, quhet. Por dashuria e “degdisi” larg! Dhe ku? Në fshatin Gurë i Zi!
– Ndjehem mirë,- thotë buzagaz. Më pëlqen ky fshat. Më pëlqejnë njerëzit e tij. Tashmë njoh fort mirë të gjitha fshatrat e kësaj Njësie malore. Madje, edhe hallet e shqetësimet e tyre. Jam ambjentuar mirë e më duket sikur kam lindur e jam rritur këtu”. Diplomat, që ka marrë, në fakt edhe nuk bëjnë shumë “punë” për një Administratore. Por, ajo ka treguar me punë, se drejton mjaft mirë. Si derivat i siplomave, ajo komunikon aq këndshëm me fshatarët. Gjatë rrugëtimit tonë, nuk i pushon telefonit. Jo pak pyetjeve apo problemeve, u jep përgjigje edhe në distancë. Ca të tjerave, i sqaron se i pret në zyrat e Njësisë në cdo orë të ditës. Hatixheja sugjeron që të filmojmë gjithcka. Rruga mes Labinotit Katund është duke u zgjeruar. Nga qendra e Njësië, nis një tjetër rrugë drejt tre fshatrave të largët. Ajo ka ftuar jo pak nga kryetarët e fshatrave, që të thonë pa ndroje para kameras, cdo shqetësim, që kanë. I kthehemi sërish rrugës së Bizës, për të mbërritur në fshatin më malor e të tejskajshëm, Benë. –“Kjo është rrugë krejtësisht e re dhe i shërben si fshatit ashtu edhe 700 hektarëve me gështenja, që janë pas atij mali atje”,- tregon Hatixheja. Mbi nje shpat mali të thepisur punojnë pa reshtur disa mjete e punëtorë të Drejtorisë së Rrugëve Rurale. Janë afro 5 kilometra mes pyjeve e maleve. Labinoti Mal nuk është dëgjuar vetëm për gështenjën. Kjo zonë prodhon arra, mollë, dardha e kumbulla, mjaltë, për të mos folur për blektorinë e produktet e tyre.
… dhe një kafe tek Xhafa!
Kthehemi në të ngrysur në qendër të fshatit Benë. Xhafa, kryetar i fshatit, na pret në sheshin para lokalit të tij. Dikur, në kohën e komunizmit, ishte dyqan, që shiste mallara ushqimorë e vajguri. E ka rinkostruktuar të tërin. Rrëzë tij edhe baceja më perime. Në këtë zonë malore, kur në fushë mbarojnë perimet, në mal mblidhen. Vërtetë bio e pa asnjë spërkatje. Xhafa na ofron kafe e raki. Edhe mjaltë gështenje. Ai flet me nostalgji për fshatin e tij. Dikur, afro 200 shtëpi. Në mungesë të rrugës, ka ikur në tepër se gjysma. Por banorët e Benës shtegëtojnë si dallëndyshet. Në dimër ikin në zona të ngrohta e në verë kthehen sërish në fshat. – “ Nuk ka më braktisje të fshatit. Edhe të ikurit kthehen të gjithë në stinën e verës. Mbjellin tokat e tyre. Marrin prodhimet e në dimër ikin në qendrat e banuara afër qyteteve. Por, shtëpitë e vjetra, tashmë po ridnërtohen nga e para”,- pohon Xhafa. Ai na lutet, që të qëndrojmë në darkë aty. – “E lëmë për një herë tjetër, -i them duke qeshur. Zbresim tatëpjetë nga erdhëm. Nata na zë rrugës. Elbasani llamburit nga dritat. Pak kafene hapur. Ndërsa zhurma e diskove e pabeve, ka kohë, që nuk dëgjohet. Rrugëtimi ynë vazhdon nëpër të tjera zona të Elbasanit…