22 mijë shtetas të huaj me leje qëndrimi në Shqipëri, indianët dhe filipinasit kryesojnë

Shqipëria po përballet me një realitet të ri demografik dhe ekonomik: praninë gjithnjë e më të dukshme të të huajve që jetojnë dhe punojnë brenda kufijve të saj. Sipas të dhënave më të fundit të INSTAT, gjatë vitit 2024 u pajisën me leje qëndrimi gati 22 mijë shtetas të huaj, duke shënuar një rritje prej 2.2% krahasuar me vitin paraardhës. Ky është një tregues i qartë se vendi po kthehet nga një “eksportues” i fuqisë punëtore në një destinacion tërheqës për punëtorë të huaj.

Struktura dhe origjina e të huajve

Në krye të listës së të huajve që zgjedhin Shqipërinë është Kosova, me mbi 4500 shtetas që kanë leje qëndrimi, duke reflektuar lidhjet historike, gjuhësore e kulturore mes dy vendeve. Italianët zënë vendin e dytë me 3763 leje qëndrimi, pasuar nga turqit. Risia e këtij viti është futja e Indisë dhe Filipineve në pesëshen kryesore, një fakt që tregon diversifikimin e burimeve të krahut të punës dhe hapjen e Shqipërisë ndaj tregjeve të reja të emigracionit.

Arsyet e qëndrimit: nga puna tek familja dhe studimet

Profili i të huajve tregon një prirje të qartë drejt ekonomisë: gati gjysma e tyre (11 mijë persona) janë pajisur me leje qëndrimi për arsye punësimi. Ky fenomen lidhet ngushtë me nevojat e tregut vendas, ku mungesa e fuqisë punëtore po shtyn bizneset të kërkojnë alternativa jashtë vendit. Përveç punës, një pjesë e rëndësishme e të huajve kanë ardhur për bashkim familjar dhe studime, duke sjellë një larmi të re sociale dhe kulturore.

Profil demografik i të huajve

Të dhënat tregojnë se 62% e të huajve janë meshkuj, ndërsa 38% femra. Mosha më e përhapur është ajo 30–39 vjeç, që përkon me grupmoshën më aktive në tregun e punës. Ky fakt vërteton se Shqipëria po tërheq kryesisht individë në moshë pune, të gatshëm të kontribuojnë në sektorët ekonomikë ku ka mungesa.

Tregues rajonal dhe ndërkombëtar

Nga viti 2023 në 2024 është vërejtur një rënie prej mbi 5% të të huajve nga vendet europiane, ndërkohë që ka pasur një rritje me 23% të të ardhurve nga Afrika dhe me 20% nga Azia. Ky ndryshim reflekton transformimet globale të emigracionit: ndërsa qytetarët europianë kanë mundësi të tjera më të favorshme në vendet e BE-së, Shqipëria po bëhet një pikë referimi për punëtorët nga vendet në zhvillim, ku konkurrenca për tregje pune është më e lartë.

Impakti në tregun e punës shqiptar

Fakti që në “Top 5” është futur India dhe Filipinet tregon një prirje të qartë të bizneseve shqiptare për të kërkuar krah pune nga Azia. Sektori i ndërtimit është mbështetur kryesisht tek punëtorët indianë, ndërsa sektori i shërbimeve dhe turizmit po gjen mbështetje tek filipinasit, vietnamezët e tajlandezët. Ky zhvillim është një zgjidhje pragmatike për mungesën e fuqisë punëtore vendase, por gjithashtu hap diskutime mbi kushtet e punës, integrimin social dhe ndikimin kulturor të këtij fenomeni.

Përfundim: Shqipëria në një udhëkryq demografik

Rritja e të huajve me leje qëndrimi nuk është vetëm një statistikë, por një sinjal i qartë se Shqipëria po hyn në një fazë të re të zhvillimit ekonomik dhe shoqëror. Nëse deri dje vendi shquhej për emigracion masiv drejt Europës, sot ai po përjeton një “import” të fuqisë punëtore. Sfida që shtrohet është se si institucionet shqiptare dhe shoqëria do të menaxhojnë këtë proces, për ta kthyer në një mundësi reale zhvillimi dhe jo në një burim tensioni social.