Rama rrëfen dhunën në 1997: Mrekulli që mbijetova, ja pse vendosa të futem në politikë

Edi Rama ka dhënë një intervistë ndryshe për revistën gjermane ”Manager Magazine” (MM), partnere e Harvard Business”. Vetë Rama i ka shpëtuar vdekjes një herë. Kështu që është e lehtë të flasësh me të për fuqinë shkatërruese të paragjykimit.

MM: Kryeministër Rama, politika e vendit tuaj është e pamëshirshme. Lideri i opozitës vepron si një duelist që do të donte t’ju shtypte. Nuk janë zbutur as në opozitë.

RAMA: Skema mik-armik ka rrënjë të thella në Shqipëri dhe shkon në kohën e diktaturës së Enver Hoxhës, e cila zgjati të paktën 45 vjet. Kushdo që kishte një mendim tjetër nga linja zyrtare ishte automatikisht armik i regjimit dhe duhej të vritej. Kishte vetëm të zezë ose të bardhë, pro ose kundër. Për fat të mirë, kjo dikotomi vetëshkatërruese po zhduket gradualisht, por fatkeqësisht procese të tilla zgjasin shumë.

MM: Si artist i ri, në vitin 1997 jeni rrahur për vdekje me shufra hekuri nga kundërshtarët politikë. Të paktën kështu kanë menduar autorët, të cilët ju kanë lënë të shtrirë në anë të rrugës me këtë bindje.

RAMA: Mjeku që më trajtoi në Paris mendoi se ishte një mrekulli që mbijetova dhe se kjo ishte vetëm për shkak të aftësive dhe forcës sime fizike. Dikur kam qenë basketbollist në ekipin kombëtar.

MM: Çfarë ju bëri kjo përvojë?

RAMA: Në fillim ishte thjesht e tmerrshme, kishte ditë që nuk ndjeja absolutisht asgjë, më pas pati shpërthime euforie dhe në fund një fazë mjaft e errët. Mjeku im më kishte paralajmëruar për këtë. Kjo gjendje zgjati për muaj të tërë, edhe për shkak se Shqipëria ishte shumë e mbushur me dhunë, vazhdimisht në prag të luftës civile. Në fund, kjo përvojë më bëri të fortë, madje nuk më interesonte më se kush donte të më vriste.

MM: Është e vështirë të kuptosh, në Shqipëri të gjithë i njohin të gjithë, ndaj a doni të dini se kush e ka dhënë urdhrin ”Më sillni kokën e Edi Ramës”?

RAMA: Jo, nuk dua. Unë kisha jetuar në Paris prej disa vitesh dhe arrita të vendosem atje si artist. Ky pozicion i vetëmjaftueshëm më dha liri të brendshme të pamasë. E vetmja gjë që më mbeti pas kësaj përvoje ishte vendosmëria për të çliruar vendin tonë nga këto forca të errëta e të dhunshme. Jeta ime u përcaktua nga konteksti historik. Nëse do të kisha lindur në Gjermani, me strukturat e saj të plota, nuk do të kisha hyrë kurrë në politikë! Në Shqipëri, e vjetra duhej shkatërruar dhe të ndërtohej e reja në të njëjtën kohë. Një detyrë herkuliane, por pas sulmit ndaj meje, gjeta forcën për ta bërë.

MM: Çfarë ju shtyu drejt politikës?

RAMA: Vullneti për të ndarë kanavacën. Fakti që artistët shijojnë një imazh të padyshimtë më bie në sy. Nga ana tjetër, ka një paragjykim për Shqipërinë që vështirë se mund të zhduket: një vend i rrezikshëm i krimit të organizuar. Kur njerëzit me të cilët flas e dinë se jam artist, të paktën ideja e tyre e parë nuk është “Shiko, ja ku po vjen bosi i mafias”.

MM: Pavarësisht programeve kundër korrupsionit, mafia shqiptare ende ekziston.

RAMA: Por, ajo luan një rol shumë më të madh jashtë vendit sesa te ne. Porti i Roterdamit, për shembull, është Kolumbia e Evropës. Kur kryetari i bashkisë së qytetit më vizitoi një herë, ai donte një eskortë të armatosur që të shkonte nga aeroporti në qytet i padëmtuar. Në fakt Tirana dhe e gjithë Shqipëria janë ndër vendet më të sigurta në botë. Presidentja e Komisionit Europian, Ursula von der Leyen, na siguroi disa herë në Tiranë vjeshtën e kaluar se “Shqipëria ka përmbushur të gjitha kushtet që kemi vendosur. E ardhmja e saj qëndron jashtë çdo dyshimi në BE!” Sa frustrues është fakti që pranimi ende nuk po përparon? Nuk i lejoj më vetes zhgënjim dhe dëshpërim. Gjatë gjithë viteve të mia në politikë kam mësuar të jem i duruar dhe të mos godas kokën pas murit.

MM: Zoti kryeministër, ju konsideroheni një politikan mendjemprehtë, gjeostrategjikisht rojtari i ”portës së Ballkanit Perëndimor”. Sa shpesh luani me idenë për të tërhequr kartën kineze për të detyruar Perëndimin të reagojë?

RAMA: Ajo nuk ka kuptim. Para së gjithash, ndihma kineze nuk është e pakushtëzuar, siç pretendohet gjithmonë. Së dyti, ne identifikohemi me gjithçka që është e shenjtë për ne si evropianë. Kjo nuk është një strategji, kjo është një fe!

MM: Zhvilluesi global i megaprojektit ”Emaar Properties” po investon dy miliardë euro në qytetin port të Durrësit. A po shfaqet një Dubai i ri?

RAMA: Jo, supozohet të jetë marina më e bukur në Adriatik, e cila do të na lidhë edhe më ngushtë me Italinë – dhe nëse është një pikë referimi, atëherë është një simbol i një Evrope të re, të re fare. Shqipëria u ofron bizneseve kushte të shkëlqyera dhe një mënyrë e re jetese po zhvillohet atje.

MM: Ju ishit i vetmi kryeministër që u rizgjodhët për herë të tretë. Më parë keni qenë ministër i Kulturës dhe kryetar i bashkisë së Tiranës për 10 vjet. A të tjetërson kjo?

RAMA: Jam i pandjeshëm ndaj kësaj, ashtu si e kuptoj unë. Këtu është zyra dhe unë e mbush atë me gjithë pasionin tim, por kurrsesi nuk dominon gjithë jetën time. Kam edhe familje dhe kam një djalë tetë vjeç me bashkëshorten time të dytë, Lindën. Këtë atësi e përjetoj shumë më me vetëdije sesa me djalin tim të parë, një përvojë e papërshkrueshme! Të jesh kryeministër është një punë e vështirë, që të konsumon mendërisht. Por, dhimbja e vërtetë është të kesh kaq pak kohë për familjen. Por, një gjë është gjithashtu e sigurt: pushteti është si një kafshë e egër që dëshiron të të dominojë dhe të të mposhtë. /ATA/