Si t’i mbroni të dhënat personale në internet?
Teknologji E Diel, 18 Prill 2021 11:54
Kujdes kur publikoni të dhëna personale, privatësia është e shenjtë. Çka janë të dhënat personale Emri, adresa, fotografia, numri i telefonit, IP adresa e kompjuterit tuaj, etj, të gjitha këto paraqesin të dhëna personale. Mbrojtja e të dhënave personale dhe privatësisë është shumë e rëndësishme prandaj mundohuni të merrni informacione sa më të shumta se si t’i mbani të tjerët larg privatësisë suaj. Privatësia juaj në internet varet nga aftësitë tuaja për të kontrolluar sasinë e informacionit personal që ju jepni, dhe kush ka qasje në këtë informacion.
Më poshtë ndiqni këshillat praktike për të ndihmuar mbrojtjen e privatësisë suaj online.
Mendoni para se të ndani informacionin personal
Së pari, lexoni politikën e privatësisë të internetit. Në politikat e privatësisë të një uebfaqeje duhet të shpjegohet qartë se çfarë të dhëna kjo uebfaqe grumbullon rreth jush, si janë përdorur, ndarë, siguruar, dhe se si ju mund t’i redaktoni ose fshini këto të dhëna. P.sh nëse një uebfaqe nuk ka asnjë deklaratë privatësie rrini larg saj.
Mos publikoni më shumë se sa duhet
Mos postoni online gjëra të cilat ju nuk do të dëshironit të jenë publike Minimizoni detajet që ju identifikojnë juve apo vendndodhjen tuaj Mbani sekret numrat e llogarisë, ermin e përdoruesit, dhe fjalëkalimin Email adresën tuaj primare ndani vetëm me njerëzit që i njihni. Jepni vetëm informatat e kërkuara – që shpesh shënohen me yll (*) gjatë regjistrimit apo plotësimit të formularëve të ndryshëm.
Gjurmët /Si të jeni anonim
Shpesh ne japim shumë informata personale online pa menduar mirë për rrezikun. Sa herë klikoni në internet ju leni gjurmë (historia, e kërkimit, IP adresa, etj). Ndonjëherë informatat tona mund të ndihmojnë kriminelët online dhe vjedhësit e identitetit në veprimet e tyre. Derisa ne nuk do të jepnim informacionet tona personale për të huajt në rrugë, pse ta bëjmë atë online? Këtu po japim disa këshilla për mbrojtjen e anonimitetit tuaj online: Mendoni dy herë para se të zbuloni ndonjë informacion personal. Shmangni përdorimin e emrit tuaj të vërtetë online. Jepni udhëzime të qarta për fëmijët se si dhe kur ata mund të japin informata online. Bëhuni veçanërisht të kujdesshëm me “shokët e shpejtë” që i keni takuar vetëm online, por që ju kërkojnë të zbuloni informatat personale ose duan të takohen me ju offline. Jeni të kujdesshëm gjatë zbulimit të të dhënave personale në faqet e ndryshme të internetit. Përdorni një llogari të disponueshme, email anonim për faqet e internetit që kërkojnë një adresë email për t’u regjistruar. Hotmail, Yahoo apo Google Mail japin email adresa falas.
Shikoni për cookies
Cookies janë fotografi që faqet e internetit i përdorin për të ruajtur informacion në lidhje me ju, në mes sesioneve. Shumicën e kohës ato janë të parrezikshme, përdoren për të ruajtur gjurmët e username tuaj kur vizitoni një webfaqe në mënyrë që të mos rogoheni çdo herë që e vizitoni atë webfaqe. Megjithatë, disa prej tyre përdoren nga mashtruesit për të ndjekur zakonet tuaja të shfletimit me pikësynim ndërtimin e një profili të aktiviteteve dhe interesave tuaja me qëllim të mashtrimit. Rregulloni shfletuesin tuaj në atë mënyrë që t’ju tërheqë vërejtjen kur një cookie është i instaluar. Vini re se disa faqe interneti nuk do të funksionojnë në qoftë se ju keni bllokuar cookies plotësisht. Microsoft Internet Explorer do të ju lejojë të aktivizoni dhe çaktivizoni cookies në një faqe, kështu që ju mund të lejoni cookies në ato faqe që ju u besoni. Përdorni një program antispyware që skanon për të ashtuquajturat cookie tracker. Ka edhe programe të menaxhimit të cookies që mund të fshjnë i cookies të vjetra dhe ju ndihmojnë në menaxhimin e tyre. Përveç kësaj ju mund të përdorni parametrat në Internet Explorer dhe Mozilla Firefox për të fshirë cookies e padëshiruara.
Monitoroni çka postojnë të tjerët
Kërko për emrin tuaj në internet duke përdorur të paktën dy motorë të kërkimit. Kërko për tekst dhe fotografi. Nëse ju gjeni informata të ndjeshme në një faqe interneti për veten tuaj, drejtohuni kësaj faqe me një kërkesë për të hequr informacionet tuaja nga kjo faqe. Rregullisht kontrolloni atë që të tjerët shkruajnë për ju në blogjet dhe faqet e rrjeteve sociale. Pyesni miqtë të mos postojnë fotot e juaja apo familjes tuaj pa lejen tuaj. Nëse ju ndjeheni pakëndshëm me materiale të tilla si informacione apo foto që janë postuar në faqet e internetit të tjerëve, kërkoni që të hiqen ato.
Mbroni veten nga mashtrimet
Kujdes nga gjërat që tingëllojnë tepër bukur për të qenë të vërteta, si njoftime se keni fituar një llotari, ose mesazhe urgjente si (“Llogaria juaj do të jetë e mbyllur!”), me gabime gramatikore në të shkruar, etj. Mendoni para se të klikoni për të vizituar një faqe interneti ose telefononi një numër telefoni në një email ose mesazh të dyshimtë –të gjitha mund të jenë vetëm mashtrime. Jeni të kujdesshëm me video klipet dhe lojërat, ose fotografitë e hapura, këngët, apo skedarë të tjerë edhe nëse e dini dërguesin.
Kërkoni shenjat identifikuese që tregojnë se një faqe interneti është e sigurt
Para se të fusni të dhëna të ndjeshme, kontrolloni për këto dëshmi – Web faqja përdor kriptimin, një masë e sigurisë gjatë kalimit të të dhënave në internet. Tregues të mirë se një faqe është e kriptuar përfshijnë një adresë web me https (“s” qëndron për i sigurt) dhe një dry të mbyllur pranë saj. (dryni mund të jetë gjithashtu në këndin e ulët të djathtë të dritares).
Përdorni një filtër të mashtruesve
Gjeni një filtër që ndihmon për të identifikuar sajtet mashtruese të uebit dhe për të mbrojtur kundër vjedhjes së të dhënave personale. Për shembull kërko SmartScreen Filterin që është i përfshirë në Internet Explorer.
