A është ndërtuar nga njerëzit piramida më e vjetër në botë, Gunung Padang? E vërteta në ringun e debateve

Që prej kohësh, piramidat kanë zgjuar një admirim të thellë e një kureshtje të pashuar. Ato janë gurë kujtese, që sfidojnë shekujt dhe na bëjnë të pyesim për origjinën, qëllimin dhe mjeshtërinë e ndërtuesve të tyre. Pyetja se cila është piramida më e vjetër në botë ka qenë prej kohësh e lidhur me Egjiptin, por një studim i fundit ka tronditur këtë bindje të konsoliduar.

Piramida e njohur më e vjetër zyrtarisht:
Guinness World Records rendit piramidën me shkallë të Djoserit në Egjipt, e ndërtuar rreth vitit 2 630 para Krishtit, si piramidën më të vjetër në botë të dokumentuar si vepër njerëzore. Ajo është një monument i epokës së hershme të faraonëve dhe një dëshmi e fuqishme e zhvillimit arkitekturor në deltën e Nilit.

Sfida nga Indonezia – Gunung Padang:
Një studim i publikuar së fundmi në revistën shkencore Archaeological Prospection pretendon diçka krejt tjetër: se një pjesë e piramidës Gunung Padang në Indonezi mund të jetë ndërtuar rreth 25 000 vite para Krishtit. Nëse kjo do të provohej, do të përmbyste rrënjësisht historinë tonë mbi zhvillimin e qytetërimit.

Sipas studimit të udhëhequr nga Danny Hilman Natawidjaja nga Instituti Indonezian i Shkencave, “bërthama e piramidës përbëhet nga shkëmb andezit i punuar me përpikëri”, ndërsa ndërtimi më i hershëm “ka të ngjarë të ketë nisur nga një kodër vullkanike natyrore, e cila më pas është skalitur dhe përpunuar arkitektonikisht”. Kjo do të nënkuptonte një aftësi teknike shumë më të hershme se ç’kishim imagjinuar.

Një zbulim që sfidon narrativën e zakonshme:
Autorët e studimit shkruajnë se “ky zbulim hedh dritë mbi aftësi të avancuara ndërtimi që datojnë nga periudha e fundit akullnajore” dhe sfidon bindjen tradicionale se qytetërimi njerëzor dhe teknikat e ndërtimit u zhvilluan vetëm pas fillimit të bujqësisë, rreth 11 000 vite më parë.

Debati i ashpër shkencor:
Megjithatë, jo të gjithë janë të bindur. Arkeologu britanik Flint Dibble, nga Universiteti i Cardiff-it, tha për revistën Nature se nuk ka ende prova bindëse që shtresat e varrosura në Gunung Padang janë rezultat i ndërhyrjes njerëzore. Sipas tij, “materialet që rrëshqasin nga kodrat kanë tendencë të orientohen natyrshëm”, dhe nuk janë gjetur gjurmë të qarta për punim, mjete, apo struktura të krijuara nga njeriu.

Po ashtu, Bill Farley, arkeolog në Southern Connecticut State University, thekson se edhe pse kampionët e dheut të datuar rreth 27 000 vite më parë janë autentikë, ata “nuk përmbajnë gjurmë të aktivitetit njerëzor, si qymyr druri apo fragmente kockash”, elementë që zakonisht tregojnë ndërhyrje të drejtpërdrejtë.

Kundërpërgjigjja e studiuesve indonezianë:
Pavarësisht skepticizmit, Natawidjaja shprehet i hapur për bashkëpunim ndërkombëtar:
“Jemi shumë të hapur për studiues nga e gjithë bota që dëshirojnë të vijnë në Indonezi dhe të zhvillojnë një program kërkimor në Gunung Padang”, deklaron ai.

Një histori ende e hapur:
Kontroversat rreth këtij studimi kanë bërë që edhe vetë revista Archaeological Prospection të hapë një hetim të brendshëm mbi procesin e publikimit dhe interpretimin e të dhënave. Për momentin, misteri mbetet: A është Gunung Padang një dëshmi e harruar e një qytetërimi shumë të lashtë, apo thjesht një mrekulli natyrore që ne duam dëshpërimisht ta lexojmë si vepër njerëzore?

Përgjigjja, të paktën për tani, mbetet pezull mes shkëmbinjve të andezit dhe historisë së shkruar, duke na kujtuar se e shkuara shpesh është më enigmatike se ç’e imagjinojmë.