BBC: Aleatët evropianë të Ukrainës thonë se bisedimet e paqes duhet të përfshijnë me patjetër edhe Kievin

Aleatët evropianë janë rreshtuar sërish në mbështetje të Ukrainës, duke këmbëngulur se çdo bisedim paqeje me Rusinë duhet të përfshijë edhe Kievin.

“Rruga drejt paqes në Ukrainë nuk mund të vendoset pa Ukrainën,” thuhet në një deklaratë të përbashkët të udhëheqësve të Mbretërisë së Bashkuar, Francës, Italisë, Gjermanisë, Polonisë, Finlandës dhe Komisionit Evropian.

Deklarata erdhi pasi presidenti i SHBA-së, Donald Trump, njoftoi se do të takohet të premten në Alaska me homologun rus Vladimir Putin, në një përpjekje të re për t’i dhënë fund luftës.

I shqetësuar se Ukraina mund të mos ftohet në bisedimet për paqe, presidenti Volodymyr Zelensky tha se çdo marrëveshje pa Kievin do të ishte një “vendim i vdekur”.

Vonë të shtunën, një zyrtar i Shtëpisë së Bardhë tha se Trump do të ishte i gatshëm të zhvillonte një takim trepalësh me Putinin dhe Zelenskyn – por për momentin, takimi mbetet vetëm mes dy të parëve, siç e kishte kërkuar fillimisht lideri rus.

Trump më herët ka sugjeruar se mund të fillojë duke u takuar vetëm me Putinin, duke u thënë gazetarëve se planifikon të “nisë me Rusinë.” Por ai shtoi gjithashtu se beson se “kemi një mundësi” për të organizuar një takim trepalësh me Putinin dhe Zelenskyn.

Ende nuk dihet nëse Putin do të pranojë këtë – ai ka refuzuar disa herë mundësinë për bisedime direkte, dhe të dy liderët nuk janë takuar ballë për ballë që kur Putin nisi pushtimin e plotë të Ukrainës mbi tre vite më parë.

Duke folur të premten, Trump sugjeroi gjithashtu se “do të ketë shkëmbim territoresh” për të arritur një marrëveshje mes Moskës dhe Kievit – propozim që nxiti reagimin e fortë të Zelenskyt.

“Nuk do ta shpërblejmë Rusinë për atë që ka kryer,” tha ai në Telegram. “Çdo vendim kundër nesh, çdo vendim pa Ukrainën, është gjithashtu vendim kundër paqes.”

“Rusët… ende imponojnë idenë e ‘shkëmbimit’ të territorit ukrainas me territor ukrainas, me pasoja që garantojnë vetëm pozita më të favorshme për rusët për ta rifilluar luftën,” shtoi ai me sfidë.

CBS, partneri amerikan i BBC-së, raportoi se Shtëpia e Bardhë po përpiqet të bindë aleatët evropianë të pranojnë një marrëveshje ku Rusia do të merrte të gjithë rajonin e Donbasit në lindje të Ukrainës dhe do të mbante Gadishullin e Krimesë.

Udhëheqësit evropianë, në deklaratën e lëshuar vonë të shtunën, theksuan se “kufijtë ndërkombëtarë nuk duhet të ndryshohen me forcë.”

“Ukraina ka lirinë të zgjedhë mbi fatin e saj,” thanë ata, duke theksuar se vendet e tyre do të vazhdojnë ta mbështesin Ukrainën diplomatikisht, ushtarakisht dhe financiarisht.

Ata gjithashtu theksuan se një “zgjidhje diplomatike” është kritike, jo vetëm për të mbrojtur Ukrainën – por edhe sigurinë e Evropës.

Nuk është vetëm Ukraina që po përpiqet të bëhet pjesë e takimit në Alaska. Aleatët evropianë gjithashtu janë të shqetësuar për mungesën e ndikimit në rezultatin e çdo marrëveshjeje që Trump mund të arrijë me Putinin.

Në një postim në X të shtunën, presidenti francez Emmanuel Macron ngriti shqetësimin për përjashtimin e Evropës nga përfshirja nga Rusia dhe SHBA-ja.

“Edhe evropianët duhet të jenë domosdoshmërisht pjesë e zgjidhjes, pasi në lojë është vetë siguria e tyre,” shkroi ai.

Evropa ka mbajtur një qëndrim të ashpër ndaj Moskës – përfshirë vendosjen e sanksioneve kundër entiteteve ruse dhe ofrimin e ndihmës ushtarake për Ukrainën.

Zelensky tha se i kishte thënë Macronit në një bisedë telefonike të shtunën se çelësi është të sigurohet që “rusët të mos mashtrojnë më askënd.”

“Të gjithë kemi nevojë për një fund të vërtetë të luftës dhe themele të besueshme sigurie për Ukrainën dhe kombet e tjera evropiane,” tha ai.

Diplomacia amerikane me Evropën dhe Ukrainën iu besua zëvendëspresidentit JD Vance të shtunën, i cili vizitoi Mbretërinë e Bashkuar dhe zhvilloi bisedime me ministrin e Jashtëm David Lammy si dhe dy nga këshilltarët kryesorë të Zelenskyt.

Duke falënderuar Vance për diskutimet, Andriy Yermak, shefi i zyrës së Zelenskyt, theksoi nevojën që Ukraina të përfshihet.

“Një paqe e qëndrueshme dhe e besueshme është e mundur vetëm me Ukrainën në tryezën e bisedimeve,” tha ai. “Një armëpushim është i nevojshëm – por vija e frontit nuk është kufi.”

Samiti në Alaska, territorin që Rusia ia shiti SHBA-së në vitin 1867, do të ishte i pari mes presidentëve aktualë të SHBA-së dhe Rusisë që nga takimi i Joe Biden me Putinin në Gjenevë në qershor 2021.

Nëntë muaj më vonë, Moska dërgoi trupa në Ukrainë.

Në vitin 2022, Kremlini shpalli aneksimin e katër rajoneve ukrainase – Donetsk, Luhansk, Zaporizhzhia dhe Kherson – pavarësisht se nuk kishte kontroll të plotë mbi to.

Moska nuk ka arritur një përparim vendimtar në pushtimin e plotë, por mban nën kontroll një pjesë të madhe të lindjes së Ukrainës. Ndërkohë, ofensivat ukrainase nuk kanë mundur t’i zmbrapsin forcat ruse.

BBC/KJ