Si të mbroheni nga norovirusi, COVID-19, gripi dhe RSV gjatë periudhës së dimrit

Në muajt e dimrit, shumë njerëz përballen me sëmundje si gripi, COVID-19, norovirusi dhe të ftohurit. Edhe pse këto viruse mund të qarkullojnë gjatë gjithë vitit, dimri është një periudhë më e ngarkuar për to, për shkak të qëndrimit më të gjatë brenda dhe ajrit të ftohtë e të thatë që dobëson sistemin imunitar.

Ndërgjegjësimi për këto viruse dhe mënyrat e përhapjes së tyre mund t’ju ndihmojë të mbroheni më mirë. Nuk është gjithmonë e lehtë t’i shmangni plotësisht, por ka hapa që mund të ndërmerrni për të reduktuar rrezikun. Lexoni këtë raport special të Associated Press përkthyer nga noa.al.

Si të dalloni sëmundjet:

Norovirusi: Shkakton të përziera, të vjella, diarre dhe dhimbje barku për 1-3 ditë. Përhapet përmes ushqimit, ujit dhe sipërfaqeve të ndotura.

E ftohura e zakonshme: Mund të shkaktohet nga disa viruse të ndryshme dhe përfshin hundë që rrjedh, bllokim, kollë, teshtitje, fyt të pezmatuar, dhimbje koke dhe trupi, ndonjëherë temperaturë të ulët që zgjat më pak se një javë.

Gripi: Simptomat përfshijnë temperaturë të lartë, të dridhura, kollë, dhimbje fyti, rrjedhje hundësh, dhimbje trupi dhe lodhje. Zakonisht fillon më shpejt se e ftohura dhe zgjat nga disa ditë deri në dy javë.

COVID-19: Simptomat përfshijnë temperaturë, të dridhura, kollë, gulçim, dhimbje fyti, bllokim hundësh, humbje të shijes ose nuhatjes, lodhje dhe të përziera për disa ditë.

RSV (Virusi Respirator Sincicial): Përfshin hundë që rrjedh, bllokim, kollë, teshtitje, fishkëllimë në frymëmarrje, temperaturë dhe humbje oreksi që mund të zgjasin një ose dy javë.

Si të mbroni veten:

1. Lani duart shpesh:

Përdorni sapun dhe ujë për të paktën 20 sekonda, sidomos pas përdorimit të tualetit dhe përgatitjes ose ngrënies së ushqimit.

Nëse nuk keni akses në ujë dhe sapun, përdorni dezinfektues duarsh me të paktën 60% alkool, por mbani mend që nuk është efektiv kundër norovirusit.

2. Pastroni sipërfaqet rregullisht:

Norovirusi mund të qëndrojë në sipërfaqe. Pastroni me produkte që përmbajnë klor ose detergjentë të rekomanduar nga Agjencia Amerikane për Mbrojtjen e Mjedisit (EPA).

Për gripin dhe të ftohurën, pastroni shpesh dorezat e dyerve, ndërprerësat e dritave, lodrat, telefonat dhe sipërfaqet që preken shpesh.

3. Mbani duart larg fytyrës:

Viruset mund të hyjnë në trup përmes syve, hundës ose gojës. Shmangni prekjen e fytyrës nëse duart nuk janë të pastra.

4. Maskat:

Përdorni maska N95 ose të një cilësie të lartë kur jeni në ambiente të mbushura me njerëz për të reduktuar rrezikun e infeksioneve respiratore.

5. Vaksinimet:

Vaksinat e rifreskuara për COVID-19 dhe vaksinat vjetore për grip janë të disponueshme për njerëzit mbi 6 muaj. Për ata mbi 60 vjeç ose shtatzëna, rekomandohet edhe vaksina për RSV.

6. Forconi sistemin imunitar:

Pushoni mjaftueshëm, qëndroni të hidratuar dhe reduktoni stresin.

7. Qëndroni në shtëpi kur jeni të sëmurë:

Nëse jeni simptomatikë, qëndroni në shtëpi për të shmangur përhapjen te të tjerët. Bëni testime për COVID-19 dhe grip për të përcaktuar nëse nevojitet trajtim si Paxlovid (për COVID-19) ose Tamiflu (për gripin).

Nëse sëmureni:

Për norovirusin: Fokusohuni në hidratim për të shmangur dehidratimin. Nëse keni simptoma të dehidratimit, si gojë të thatë, mungesë urine ose marramendje kur qëndroni në këmbë, kërkoni ndihmë mjekësore.

Për të ftohurën, gripin ose COVID-19: Pushoni, pini lëngje dhe përdorni qetësues për të ulur temperaturën ose për të lehtësuar dhimbjet e trupit. Përdorni humidifikatorë për të lehtësuar simptomat.

Me këto masa mbrojtëse, mund të reduktoni ndjeshëm rrezikun e sëmundjeve gjatë dimrit! /noa.al