Tefta Radi vjen “Në valët e zërit tënd” të Klodian Kojashi, si një kthim në kujtesë

Nga Albert Vataj

Kushtimi për një këngë, për një grua të bukur e të zgjuar, nuk është kurrë thjesht një fjalë e rastësishme. Është një akt kujtese, një kthim prapa në kohë për të risjellë dritën dhe hijeshinë e një personazhi që ka lënë gjurmë. Vitet ikin, njerëzit ndryshojnë, kujtimet zbehen, por ka figura që mbeten, jo vetëm për atë çfarë kanë bërë, por për mënyrën se si e kanë bërë. Tefta Radi është ndër këto figura, një emër që nuk lidhet vetëm me lajmin, me ekranin, me TVSH-në, por me një zë, me një mënyrë të të qenit që e shndërroi në ikonë.

Nëse sot kujtojmë Teftën, nuk është thjesht ngaqë ajo lexoi lajme. Ajo kishte dhuntinë e rrallë të shndërronte fjalën e shkruar në përjetim. Kishte hirin për ta kthyer tekstin e ftohtë në komunikim të ngrohtë, për ta bërë ekranin e distancuar një dritare intime me shikuesin. Këtë aftësi, këtë “bukuri të brendshme” që shndriste po aq sa eleganca e jashtme, pak figura të tjera televizive arritën ta ngulitnin kaq thellë në ndërgjegjen kolektive.

Se cila është Tefta Radi, në kuptimin e sotëm, s’ka kuptim, është enigmë, është pa përgjigje, kur ka kaq shumë televizione, kaq pafund portrete dhe personazhe që bombardojnë ekranin e madh të televizionit dhe atë të smartfonëve.

E lidhur që prej një jete me ekranin shqiptar, gazetarja e njohur Tefta Radi mbetet një nga ikonat më të spikatura të Televizionit Shqiptar. Zëri i saj i ëmbël, delikatesa e komunikimit, mënyra e përçimit të lajmit, eleganca e pamjes dhe thjeshtësia e natyrshme, elementë që çdo folëse lajmesh do t’i kishte zili, e shndërruan Teftën në figurë të pashlyeshme të TVSH-së. Rrugëtimi i saj në këtë ekran i ngjan një rrëfimi ku e vërteta dhe e pabesueshmja shkrihen në një të vetme. Jo si trill artistik, por si realitet i kohës, sepse nga ky televizion u përcollën ngjarjet më të mëdha dhe më tronditëse të Shqipërisë: vdekja e Mehmet Shehut, shuarja dhe rënia e bustit të Enver Hoxhës, lëvizjet studentore të vitit 1990, lindja e Partisë Demokratike, trazirat e vitit 1991-92 apo ato dramatike të 1997-98-s. Në gjithë këtë udhëtim historik, Tefta Radi ishte ndoshta e vetmja folëse që u bë jo vetëm zë, por edhe kujtesë e gjallë e TVSH-së. Korrekte, simpatike dhe e sigurt në çdo dalje, ajo krijoi ndër vite një lidhje të pathyeshme me publikun, lidhje që nuk u thye kurrë, pavarësisht ofertave të shumta për të kaluar në televizione private.

Se cili është ajo, gruaja sharmante, folësja e TVSH-së, mësuesja dhe bashkëshortja e një prej ikonave të muzikës shiptare, Françesk Radi, se cila është vërtetë ajo dhe çfarë ka mbetur ende në kujtesë dhe në mallin tonë për të shkuarën dhe ëndjen e çashmërisë, për t’u kthyer në kujtesë, më mirë se poezia dhe kënga “Ne valet e zerit tend”, të Klodian Kajoshit, nuk do të mund të na tregonte asnjë narrativë, asnjë jetëshkrim.
Kajoshi e ka ngritur këtë ikonë të televizionit, në lavdinë e vargjeve, lart në eterin e zgjimit për të ndaluar kohën dhe për të ndezur televizionin, për të parë sërish atë, për të dëgjuar sërishm atë, për të përcjellë ëmbëlsinë dhe mirësinë e këtij imazhi, i cili nuk u shfaq thjeshtë për të lexuar lajmet, por për të ndërtuar këtë urë komunikimi me ne, për të qenë dhe për të mbetur e stampuar ashtu e pashlyeshme në kujtesë.

“Në valët e zërit tënd”

Një Fjalë e thënë nga ty
Që lind si agim mbi male
Vjen me një ngrohtësi
Që prek zemrat lehtë

Timbri yt është një ylber i heshtur
Që lëviz valët e kohës
dhe mbjell kujtime të reja

Çdo tingull i yt ka aromë pranvere
Ka dritën e viteve dhe hijen e historisë
Zëri yt nuk është thjesht muzik
Është rrëfim, është jetë, është frymë që rron

Tefta Radi, legjenda jonë
Emri yt këndohet si melodi në jetë
Teafta Radi, ikona e jonë
Je zëri që mbetet përjetë në ne

Në çdo not ndjej udhëtime të largëta
Shpresa ngrihet si flamur në krah të zërit
Por netët e tua mbajnë ngjyrat e shpirtit
Si deti kur përkëdhel qiellin me dritë

Dhe kur heshtja mbulon botën
Unë dëgjoj përsëri tinguj e tu
Si një thirrje që s’ka mbarim
Që bashkon zemra, breza, ëndrra.

Ky tekst dhe kënga e Klodian Kajoshit “Në valët e zërit tënd”, kushtuar Tefta Radit, është më shumë se një poezi, më shumë se një hymn. Është një rrëfim i shpirtit për shpirtin, një udhëtim që e rikthen kujtesën kolektive në kohën kur zëri i saj nuk ishte thjesht lajm, por një shenjë jete, një urë mes ekranit dhe zemrave të njerëzve.

Në vargjet e Kajoshit, fjala e Teftës merr formë agimi mbi male, e pastër, e butë, e ngrohtë, një dritë që zgjon dhe qetëson njëkohësisht. Timbri i saj përshkruhet si “një ylber i heshtur”, një metaforë që ngërthen brenda mrekullinë e të padukshmes, tingullin që nuk thotë vetëm fjalë, por mbjell kujtime, ringjall emocione, ngjall mall.

Është madhështore mënyra si poezia e përshkruan zërin e Tefta Radit: jo thjesht muzikë, por histori, jetë, frymë. Një zë që nuk mbaron me një edicion lajmesh, por që vazhdon të rrojë si një këngë e brendshme, e ngulur në shpirtin e një kombi.

Vargjet shpërthejnë në një hymn dashurie dhe respekti, ku emri i saj këndohet si melodi, ku çdo notë është udhëtim, çdo tingull është shpresë, dhe çdo heshtje e saj është një kujtim i gjallë. Tefta Radi në këtë poezi nuk është vetëm një figurë e ekranit, por një ikonë e pavdekshme, një zë që bashkon breza, një shenjë kohe që mbetet përjetësisht.

Kënga “Në valët e zërit tënd” është pra një monument poetik, një dhuratë kujtese, një kryqëzim i mall-it me adhurimin, ku Tefta shndërrohet nga folëse lajmesh në mit të shpirtit shqiptar, një melodi që nuk shuhet kurrë.