Xi–Modi: Dragoi dhe Elefanti, nga rivalë në partnerë të mundshëm

Xi–Modi: Dragoi dhe Elefanti, nga rivalë në partnerë të mundshëm?

Pas shtatë vjetësh mungesë komunikimi të drejtpërdrejtë, presidenti i Kinës Xi Jinping dhe kryeministri indian Narendra Modi u ulën ballë për ballë në Tianjin, në margjinat e një samiti rajonal. Takimi i tyre shënon një kthesë të rëndësishme jo vetëm për marrëdhëniet dypalëshe, por edhe për ekuilibrat ndërkombëtarë.

Një “zgjedhje e duhur”

Mes fjalëve të kujdesshme diplomatike, Xi dha një mesazh të qartë: India dhe Kina duhet të zgjedhin të jenë miq dhe jo rivalë. Duke përdorur metaforën e dragoi dhe elefantit që “kërcëjnë së bashku”, udhëheqësi kinez e shfaqi vizionin e tij për një bashkëpunim të qëndrueshëm në ekonomi, siguri dhe zhvillim. Modi nga ana tjetër theksoi përkushtimin e Indisë për të ecur përpara mbi bazën e besimit dhe respektit reciprok, duke e lidhur këtë afrim me interesat e 2.8 miliardë qytetarëve të dy vendeve.

Shtytja e tensioneve me SHBA

Ky afrimitet i ri nuk ndodh në vakum. Të dy vendet ndodhen në qendër të një fushate presioni nga Shtetet e Bashkuara të Donald Trump, që ka vendosur tarifa të larta mbi eksportet indiane dhe ka akuzuar Nju Delhin për importin e naftës ruse. Për Kinën, që tashmë ka përplasje të thella me Uashingtonin, afrimi me Indinë shihet si një mënyrë për të frenuar aleancat e reja që SHBA po përpiqet të ndërtojë me Delhi, Canberrën dhe Tokion.

Normalizimi pas konfliktit në Himalaje

Që nga përleshja vdekjeprurëse në vitin 2020, marrëdhëniet dypalëshe kanë qenë të ngrira. Vetëm vitin e kaluar u pa një kthesë graduale me tërheqjen e trupave përgjatë LAC-it (Vija e Kontrollit Aktual), ndërsa muajt e fundit janë shënuar nga hapa të vegjël, si rifillimi i fluturimeve direkte, rihapja e pikave të pelegrinazhit dhe lehtësimi i vizave turistike. Takimi në Tianjin duket si një kulm i këtij procesi normalizimi.

Diplomacia shumëpolare

Si Kina ashtu edhe India flasin për një botë “shumëpolare”, ku fuqia globale nuk dominohet vetëm nga SHBA dhe aleatët e saj. Ky vizion përkon me qasjen e grupimit SCO (Organizata e Bashkëpunimit të Shangait), që mblodhi në samit përveç tyre edhe Rusinë, Iranin, Pakistanin dhe shtete të Azisë Qendrore. Modi, i cili pritet të takohet me Putinin, po luan një lojë të dyfishtë duke u pozicionuar mes Perëndimit dhe fuqive lindore.

Skepticizmi i brendshëm

Megjithatë, mbetet e hapur pyetja se deri ku mund të shkojë ky afrim. Historia e mosbesimit midis Pekinit dhe Nju Delhit është e gjatë dhe kufiri i përgjakshëm në Himalaje është ende aty. Analistët paralajmërojnë se takimi i Xi dhe Modi, ndonëse shënon një hap të madh drejt stabilitetit, nuk e fshin dot menjëherë rivalitetin gjeopolitik, sidomos në Azi Jugore ku të dy vendet shohin veten si fuqitë kryesore.

Në përfundim, takimi Xi–Modi është më shumë sesa një fotografi miqësore: ai është një sinjal i qartë për një realitet të ri diplomatik, ku dy fuqitë më të populluara në botë mund të bashkëpunojnë për të sfiduar rendin global të dominuar nga SHBA. Por koha do të tregojë…