1 milion mënyra si vdesin njerëzit në Siri

Pesë vjet nga lufta civile brutale, nuk ka mënyra për të ndërruar jetë në Siri. Njerëzit janë të uritur për vdekje, veçanërisht në qytetet e rrethuara perëndimore në Madaya. Pastaj nuk është vetëm dhuna problem. Të vrarë nga bombardimet ajrore qeveritare dhe ndërkombëtare, grupet e armatosura jo-shtetërore janë të kufizuara me artileri dhe armë të tjera duke përfshirë granata, bomba vetëvrasëse, dhe natyrisht armë.

Siria është bërë një shesh lojërash për lojëra bizantine ndërkombëtare. Ajo që filloi si një protestë paqësore kundër qeverisë ka degjeneruar në një liri për të gjithë, me gra dhe fëmijë duke paguar një çmim të shpërpjesëtuar dhe terrorizuar civilët jashtë vendit. Dobësia e popullit sirian është e përbërë nga një sistem shëndetësor i thyer. Pothuajse gjysma e ambulancave të Sirisë janë shkatërruar; më shumë se një të tretën e spitaleve të saj nuk janë funksionale; dhe rrjedhën e importeve farmaceutike është ngadalësuar. Për më tepër, prodhimi lokal farmaceutike është shembur; Siria tani i plotëson më pak se 10% të kërkesës së brendshme, nga 90% para konfliktit.

Kjo ndarje nuk është vetëm një efekt anësor i krizës; shërbimet mjekësore sirianë kanë ardhur në sulm në dukje të qëllimshme. Mjekët për të Drejtat e Njeriut kanë regjistruar 16 sulme në spitale tetorin e kaluar vetëm në një total prej 346 sulme mbi 246 objekteve shëndetësore, ndërsa Mjekët pa Kufij e kanë dënuar të ashtuquajturat taktikat në të cilën bombardimet ajrore të qendrave civile janë të ndjekura në spitalet më të afërta, duke hequr kujdesit emergjent për të plagosurit. Edhe klinikat më të vogla janë bombarduar nga forcat e kontrolluara nga shteti.

Sulme të tilla, veçanërisht në Idlib, Alepo dhe Hama, kanë vrarë pacientët, mjekët dhe punonjësit e tjerë shëndetësorë, ambulanca të shkatërruara dhe infrastruktura shëndetësore që ndihmon dëbimin e personelit mjekësor nga Siria. Kjo është e papranueshme – jo më pak për shkak se çdo vend i përfshirë në konfliktin e ka nënshkruar Konventën e Gjenevës.

Ne nuk kemi shifra për të gjitha vdekjet e lidhura me luftën brenda Sirisë. Ne nuk e dimë saktësisht se sa fëmijë kanë vdekur nga sëmundjet e parandalueshme si rezultat i prishjes në programet e vaksinimit, ose sa nënat dhe foshnjat humbën jetën për shkak të mungesës së pajisjeve mjekësore dhe personelit.

Aktorët e dytë ndërkombëtar duhet të shtojnë angazhimin e tyre me shoqatat lokale mjekësore dhe spitalet.

Së treti, komuniteti ndërkombëtar duhet të përgatitet për ndryshimin e nevojave të kujdesit shëndetësor. Programet duhet të jenë të përshtatura për të trajtuar sëmundje si fruthi, hepatiti A, poliomielitit dhe meningji, të cilat janë në rritje në Siri dhe në kampet e refugjatëve.  Për të arritur këto qëllime kërkon strategji të reja operative të bazuara në përvojën nga konfliktet e kaluara. Për shembull, analiza e këto të dhëna tregojnë se 13.5 milionë civilë të zhvendosur brenda vendit të Sirisë ka të ngjarë të jetë duke vuajtur efektet më të këqija shëndetësore të krizës.

Ndërhyrjet e reja humanitare natyrisht kushtojë. Por, donatorët ndërkombëtarë kanë qenë të përqendruar kështu në simptomat e krizës humanitare – Europa, për shembull, është përqendruar në burimet e saj në kontrollin e kufijve të saj – që ata kanë dështuar për të siguruar mbështetjen e nevojshme për të ndihmuar. Është e qartë se ne kemi nevojë për strategji të reja humanitare dhe një vizion më të gjerë brenda komunitetit të donatorëve. Mbështetja e Siria dhe konferenca në Londër – sponsorizuar nga Mbretëria e Bashkuar, Gjermania, Norvegjia, Kuvajt dhe OKB – ishte një mundësi për të zhvilluar një vizion të tillë për t’iu përgjigjur krizave të zgjatura. Por ne kemi shumë punë për të bërë që çon deri në Samitin Botëror Humanitar në Stamboll në maj.

Shëndeti publik dhe arsimi bazë, sidomos për 13.5 milionë njerëz të zhvendosur brenda Sirisë, duhet të jetë i lartë. Por së pari duhet të marrin fund sulmet ajrore mbi spitalet siriane dhe shkollat.

DEBARATI GUHA SAPIR/Project Syndicate/Përshtati: Redjon Shtylla