Do të fillojnë konfliktet Irlandë dhe Irlandë e Veriut pas ikjes së Britanisë
Nëse britanikët do të largohen nga BE kjo ndoshta do të kishte pasoja edhe për paqen në Irlandën e Veriut. Sondazhet thonë: shumica e irlandezoveriorëve duan të qendrojnë në BE. Keshtu shkruhej nje dite perpara se te votohej largimi nga BE.
Një ekspozitë në Belfast kujton aktualisht një vit në histori, në të cilin irlandezët përjetuan gjëra shumë të ndryshme: në vitin 1916 kryengritësit nisën në Dublin kryengritjen e Lindjes kundër britanikëve, të cilën ata e shtypën në mënyrë brutale. Njëkohësisht luftuan dhe vdiqën mijëra vetë nga Irlanda e Veriut si ushtarë të trupave britanike në Luftën e Parë Botërore.
Qindra vjet më vonë Irlanda është një shtet paqësor. Por politika vazhdon t’i ndajë njerëzit, veçanërisht në Veri të ishullit.
BE na ka gozhduar
Në Woodvale Road, lagje e banuar kryesisht nga protestantët në Belfastin Perëndimor, ndodhet dyqani i mishit i Sammyt. Pronari Nathan Mooney ka vendosur si do të votojë në 23 qershor. “Unë jam për të dalë nga BE. Gjithë kjo burokraci, që na gozhdon – thjesht është shumë.” Veç kësaj Britania e Madhe i përcjell shumë para Bashkimit Evropian, është i bindur kasapi. Mbështetësit e Brexit thonë se shuma që i përcillet nga Britania e Madhe BE është 443 milionë euro në javë. Ndërsa kundërshtarët e Brexit deklarojnë përkundrazi se Britania e Madhe përcjell më e shumta gjysmën e kësaj shume.
Sot në Belfast vërtet që është më qetë se sa gjatë tri dekadave me kryengritje kundër pushtimit britanik, e cila u kushtoi jetën mbi 3000 vetëve. Por gardhi i lartë prej pesë metrash midis lagjeve protestante-unioniste dhe katolike-nacionaliste në Belfastin Perëndimor është ende aty.
“Kufiri do të mbyllej”
“Unë nuk do të shkoj të votoj. Por po ta bëja, unë do të votoja për qendrimin e Britanisë së Madhe në BE. Kjo do të ishte e mirë për biznesin”, thotë Sean Morgan. Ai qendron i rrethuar me triko të verdha, kopje armësh historike dhe një kopje të shpalljes së Irlandës së Veriut në dyqanin e tij “Fenians”. Fenianët ishin në në shekullin e 19-të republikanë irlandezë, të cilët u angazhuan për Irlandën e bashkuar. Sean Morgan druhet se në rast të një Brexit mund të krijohet një kufi i ri midis Irlandës së Veriut dhe Republikës së Irlandës. Ky kufi deri tani ka qenë i hapur, meqenëse një marrëveshje e rregullonte kalimin madje edhe në kohën e konfliktit të Irlandës së Veriut.
Dhe me të vërtetë, në një raport të publikuar nga deputetët e Komisionit të Irlandës së Veriut thuhet se në rast të një Brexit, kalimit të papenguar i vihet pikëpyetje.
Edhe kryeministri irlandez Enda Kenny foli së fundi që mund të futen sërish kontrollet në kufi, nëse Britania e Madhe e braktis BE. Ish-kryeministrat britanikë, John Major dhe Tony Blair paralajmëruan se një Brexit mund ta minojë procesin e paqes të Irlandës së Veriut dhe mund të rihapë diskutimin për Irlandën e bashkuar.
Njësoj mendon edhe Duncan Morrow nga Universiteti i Ulsterit. Një Brexit mund ta bëjë të lëkundet procesin e paqes, thotë ai. “Irlanda e Veriut mbahet nga një fill i mëndafshtë. Ky rrjet tani mund të marrë të çara.”
Fakte dhe fiksione
Irlanda e Veriut konsiderohet në politikën britanike si një njollë shumë e veçantë, me tema krejt të vetat dhe me struktura të vetat partiake. Por kur bëhet fjalë për Brexit, irlandezoveriorët dallohen pak nga anglezët. Aktivistët e të dyja drejtimeve shqiptojnë shifra, supozime dhe herë pas here fyerje. Dhe të dy i lënë zgjedhësit vetëm, që të ndajnë faktet nga fiksioni.
KOHA JONË SONDAZH
