Nga shpresa në tmerr: Pesë vite të krizës në Siri

Një katalog i tmerrshëm i shkeljeve të të drejtave të njeriut, duke përfshirë krime lufte dhe krime kundër njerëzimit kanë përshkuar Sirinë gjatë pesë viteve të fundit duke shkaktuar vuajtje njerëzore në një shkallë të gjerë, thuhet në një raport të Amnesty International. Është shënuar pesë vjetori i fillimit të protestave anti-qeveritare nisur më 15 mars të 2011. Pesë vjet nga kryengritja në Siri janë dëmtuar nga tmerri dhe gjakderdhja në një shkallë kolosale. “Forcat qeveritare dhe grupet e armatosura jo-shtetërore, duke përfshirë edhe atë që e quan veten Shteti Islamik (IS), kanë shfaqur një indiferencë të pashpirt për të drejtat e njeriut dhe ligjet e luftës, si dhe të civilëve që kanë vrarë, gjymtuar. “Forcat qeveritare kanë kryer krime kundër njerëzimit përmes përdorimit të strategjive të tmerrshme të tilla si; sulme me bomba, një fushatë e zhdukjeve masive dhe sistematike, shekja në një shkallë të larët e torturës. Disa grupe të armatosura, sidomos ISIS, ka shfrytëzuar në qendër të vëmendjes ndërkombëtare median për transmetimet e krimeve të tyre, të tilla si rrëmbimet dhe vrasjen e civilëve sirianë dhe të huaj”.

Këtu është një kujtesë të pesë momente kyçe që kemi parë nga kriza në Siri, një krizë e shkuar keq e më keq gjatë pesë viteve të fundit:

Më 18 mars 2011, tri ditë pas fillimit të kryengritëse forcat qeveritare siriane hapën zjarr ndaj protestuesve paqësorë në qytetin jugor të Dera’a. Kjo shënoi një pikë kthese të përgjakshme, dhe ishte një shenjë paralajmëruese për përdorimin e gjerë të forcës vdekjeprurëse nga ana e forcave qeveritare për të shtypur protestat paqësore, të cilat përfundimisht evoluan në një konflikt të çelur të armatosur.

Pamjet filmike tregojnë civilë që vuajnë nga efektet e një sulmi me armë kimike në Ghouta Lindore, në lindje të Damaskut, në gusht të vitit 2013 që tronditi botën, duke vepruar si një thirrje për zgjim për natyrën e tmerrshme dhe mizore të abuzimeve të kryera në Siri. Mjerisht, kjo ishte vetëm maja e ajsbergut. Nëpër Siri, civilët vazhdojnë të vriten në baza ditore shpesh në numër shumë më të madh duke përdorur dy armë të tjera të ndaluara, si municione thërrmuese dhe bomba, raketa dhe mortaja. Megjithatë, për vite me radhë Këshilli i Sigurimit i OKB-së ka zvarritur këmbët e saja me shtetet anëtare, duke dështuar që të bashkohet për të referuar situatën në Siri.

Forcat qeveritare dhe grupet e armatosura jo-shtetërore, duke përfshirë edhe atë që e quan veten si Shteti Islamik (ISIS), ka shfaqur një indiferencë të pashpirt ndaj të drejtave të njeriut. Imazhet surreale të turmave të civilëve rrethuar në parcelat e ndihmës në Yarmouk në periferi të Damaskut, në janar të vitit 2014 solli në jetë realitetin tragjik që mijëra njerëz të bllokuar nën rrethim në të gjithë Sirinë janë duke vdekur nga mungesa e ushqimit dhe kujdesit mjekësor. Përtej Yarmouk uria ka qenë përdorur si një armë lufte nga të dy forcat qeveritare dhe grupeve të armatosura në fusha të tilla si Moadamiya, Ghouta Lindore, Madaya dhe al-Fouaa. Sot më shumë se 400,000 njerëz janë nën rrethim në 15 vende në të gjithë Sirinë. Pavarësisht nga dërgesat e kufizuara të ndihmës në zonat e rrethuara, si pjesë e armëpushimit të dakorduar në javët e fundit, janë ende në rrezik për vdekje dhe në nevojë të madhe për ndihma humanitare.

Fotografi pikëlluese që tregojnë torturuarën, të uritur dhe trupat e djegura të njohur si “Cezarit” fotot e torturave janë kontrabanduar nga Siria nga një spiun ushtarak dhe publikuar në janar të vitit 2014. Këto prova të forta të torturave sistematike dhe ekzekutime jashtëgjyqësore duke u zhvilluar brenda qendrat e paraburgimit të qeverisë, kanë hapur sytë e botës për taktikat e pamëshirshme të përdorura për të ndëshkuar ata që guxojnë të kundërshtojnë qeverinë e presidentit Bashar al-Assad. Dhjetëra mijëra mbeten të zhdukur pasi u arrestuan nga një prej forcave të ndryshme të sigurisë dhe të zbulimit të Sirisë.

Rusia ka filluar sulmet e para ajrore në mbështetje të qeverisë siriane në shtator 2015, gjoja me shënjestër për të goditur zonat nën kontrollin e grupeve të armatosura opozitare. Hyrja e Rusisë në përleshje ka çuar në bombardimet intensive ajrore, veçanërisht në veri të Sirisë, që ka vrarë qindra civilë, duke përfshirë sulmet që duket të jetë për krime lufte. Më së fundmi një ofensivë në afërsi të Aleppo ka parë avionët bombarduese ruse dhe siriane, si pjesë e strategjisë ushtarake në shkelje flagrante të ligjit ndërkombëtar.

Burimi:Amnesty International /Përshtati: Redjon Shtylla