Papa do vizitojë Armeninë, rishfaqet debati me Turqinë mbi “gjenocidin”

Regjimi i Erdoğan e ka shtyrë Papa Françeskun që të marr një vend  historik në lidhje me spastrimin etnik të egër që ka asgjësuar mbi 83% të popullsisë armene një shekull më parë.

Vatikani njoftoi të premten se Papa Françesku do të vizitojë Armenisë këtë qershor, një vendim që ka lënë zyrtarët turq pa fjalë. Vitin e kaluar, qeveria e Erdoğanit dënoi Papa Franceskun për përshkrimit që i bëri masakrës që la vrau 1.5 milionë armenëve gjatë Luftës së Parë Botërore si “gjenocidin e parë të shekullit të 20-të”. Komentet e Papës erdhën ditë para përkujtimeve për njëqind vjetorin e mizorisë.
Ndërsa qeveria turke pranon se shumë armenë të krishterë janë vrarë në përleshjet ”me ushtarët otomanë kur armenët jetonin në perandorinë e Kostandinopojës, ajo megjithatë mohon se 1,5 milion u vranë, ose që mund të përshkruhen në mënyrë të përshtatshme si një gjenocid. Në përgjigje të komenteve të Papës vitin e kaluar, qeveria turke shkoi aq larg sa i kujtoi ambasadorin të saj në Vatikan një shenjë proteste për reagimin e Vatikanit. Shumica e civilëve turq të anketuar nga hulumtuesit ndërkombëtarë refuzojnë akuzat e gjenocidit.

Historianët ndërkombëtar, megjithatë fuqimisht pajtohen me faktet e Ankarasë. Sondazhet historike tregojnë se, nga një popullsi totale prej 1.8 milion armenë kuadër Perandorisë Osmane, 83% të të gjithë popullsisë, u vranë në një valë masive. Për krahasim, gjatë gjenocidit më të dukshëm në epokën moderne, Holokausti, ushtria naziste vrau pak më shumë se 60% të popullsisë gjermane hebrejtë, sipas të dhënave historike. Mohimi i vazhdueshëm i genocidit turk ka ndërlikuar marrëdhëniet mes pushtetit në Lindjen e Mesme dhe Uashingtonit. Presidenti amerikan, Barack Obama, tha se ai i përshkruan vrasjet si genocid.

Historia tragjike, dhe heshtja e Turqisë për të marrë përgjegjësinë për gjenocidin, vazhdojnë për të penguar përpjekjet për të ri-hapur marrëdhëniet diplomatike me Armeninë fqinje. 190 milje (300 km), kufiri mes dy vendeve ka qenë e mbyllur për dy dekada.

Burimi:Sputnik News/Përshtati:Redjon Shtylla