“Portat e Ferrit”, misteriozet dhe flakërueset e Turkmenistanit që grishin turistët
Rrallëherë një aksident industrial shndërrohet në një atraksion të madh turistik.
Kur një ekip eksplorues sovjetik shpoi për gaz natyror në Turkmenistan, më shumë se 50 vjet më parë, ata thuhet se kanë shkaktuar një reaksion zinxhir që krijoi Kraterin e Gazit Darvaza – një vrimë gjigante dhe e zjarrtë që përfundimisht u bë pamja më e kërkuar e vendit.
Të quajtura gjithashtu “Portat e Ferrit” dhe “Shkëlqimi i Karakumit”, fenomeni shkaktohet nga flakët me lëndë djegëse metani që dalin nga një sërë vrimash shfryese përgjatë dyshemesë dhe mureve të kraterit. Duke qëndruar rreth buzës, mund të ndjeni nxehtësi të fortë që buron nga vrima. Është veçanërisht dramatike gjatë natës, kur gjuhë të zjarrta flakërojnë nën një qiell me yje.
I rrethuar nga dunat dhe daljet shkëmbore në një pjesë të largët të shkretëtirës së Karakumit, krateri është ndalesa kryesore në pothuajse çdo turne në kombin e Azisë Qendrore.
Kur udhëtarët filluan të dynden për në Darvaza, nuk kishte shërbime apo komoditete për vizitorët dhe duhej të sillje gjithçka që të nevojitej për një qëndrim gjatë natës. Në ditët e sotme ka tre kampe të përhershme me akomodim gjatë natës në yurtë ose tenda, si dhe ushqime dhe transport me motor deri në buzën e kraterit për ata që nuk duan të ecin.
Krateri është afërsisht 70 metra i gjerë dhe 30 metra i thellë, me mure vertikale që bien ndjeshëm në një fushë mbeturinash shkëmbore të shpërndara në fund. Një gardh sigurie u shtua në vitin 2018 për t’i mbajtur vizitorët të mos shkonin shumë afër gropës së ndezur.
“Është një shpellë gazi e shembur, e cila tingëllon po aq interesante sa një furrë e vjetër gazi”, thotë autori Ged Gillmore, i cili shkroi për kraterin në “Stans By Me: A Whirlwind Tour Through Central Asia.”
“Por ka një gjë të tillë të frikshme dhe në fakt më dukej mjaft rrëqethëse.”
Megjithatë, krateri mund të mos jetë shumë jetëgjatë, të paktën jo në formën e tij aktive të zjarrtë. Kujtojmë gjithashtu se në disa raste, qeveria e Turkmenistanit ka konsideruar mundësinë e mbylljes disi të kraterit. Ndërkohë, ata që prej vitesh e vizitojnë Darvazën, thonë se flakët janë shumë më të vogla se dikur.
“Unë do të thosha se digjet vetëm në rreth 40% të nivelit që pashë për herë të parë atje në vitin 2009,” thotë Dylan Lupine, Lupin Travel me bazë në Mbretërinë e Bashkuar të të cilit ishte një nga pionierët në sjelljen e turistëve në Turkmenistan.
Darvaza, TurkmenistanCNN –
Përgatiti: Albert Vataj/ Koha Jonë
Shkrimin e plotë e gjeni te linku i poshtëshënuar
https://edition.cnn.com/travel/turkmenistan-flaming-gates-of-hell-darvaza/index.html
