Zelenskyy takon liderët evropianë në Londër për bisedime mbi përfundimin e luftës në Ukrainë

Presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskyy po zhvillon takime me liderët e Mbretërisë së Bashkuar, Francës dhe Gjermanisë në Londër, në një kohë kur Kievi po përballet me presion të fortë nga administrata Trump për të lëshuar territore në përpjekje për të arritur një përfundim të shpejtë të luftës. Këto bisedime vijnë pas disa ditësh negociatash mes zyrtarëve amerikanë dhe ukrainas, të cilat përfunduan të shtunën pa një përparim të dukshëm, por u cilësuan nga presidenti ukrainas si “konstruktive, megjithëse jo të lehta”.

Në Downing Street, Kryeministri britanik Keir Starmer po takon Zelenskyy-n, së bashku me Presidentin francez Emmanuel Macron dhe Kancelarin gjerman Friedrich Merz. Një zyrtar në Kiev, i njohur me bisedimet, i tha AFP-së se çështja e territorit mbetet “çështja më problematike”. Sipas burimit anonim, “Vladimir Putin nuk dëshiron të hyjë në një marrëveshje pa territor. Pra, ata po kërkojnë çdo opsion për të siguruar që Ukraina të lëshojë territor.” Zyrtari shtoi se “amerikanët po bëjnë presion, si ‘më shpejt, më shpejt, më shpejt'”, duke theksuar se Ukraina “nuk mund të pranojë gjithçka pa punuar detajet”.

Këto kontakte të fundit pasojnë shqetësimin e përhapur mbi kuadrin e propozuar nga administrata Trump për një plan paqeje, i cili nga shumë kritikë shihet si favorizues ndaj pozicioneve të Rusisë, pavarësisht pushtimit në shkallë të plotë të Ukrainës nga Moska. Donald Trump e theksoi këtë pozicion të dielën në mbrëmje, duke sugjeruar se Zelenskyy “nuk e ka lexuar ende propozimin [amerikan]” dhe duke pretenduar pa prova se “populli i tij e do atë”. Ai shprehu zhgënjimin që Presidenti Zelenskyy nuk e kishte lexuar propozimin deri pak orë më parë. Trump shtoi se “Rusia, mendoj, do të preferonte të kishte të gjithë vendin, kur e mendon, por Rusia është, besoj, dakord me të”, para se të merrte pjesë në Kennedy Center Honors në Uashington.

Megjithatë, komentet e Trumpit bien në kundërshtim me një sondazh të fundit të Institutit Ndërkombëtar të Sociologjisë në Kiev, i cili tregon se shumica e ukrainasve mbeten kundër lëshimeve territoriale. Negociatori i lartë i Kievit, Rustem Umerov, tha se Zelenskyy do të informohej për dialogun e ekipit të tij me zyrtarët amerikanë dhe do të merrte të gjitha dokumentet lidhur me planin e paqes të hënën. Pas armëpushimit në Gaza të mbështetur nga Trump, SHBA-ja ka punuar për të shtyrë një marrëveshje paqeje mes Kievit dhe Moskës. Zyrtarët amerikanë pretendojnë se janë në fazën përfundimtare të arritjes së një marrëveshjeje, por ka pak shenja se Ukraina apo Rusia janë të gatshme të nënshkruajnë marrëveshjen kuadër të hartuar nga ekipi negociator i Trumpit.

Ndërkohë, Sekretarja e Jashtme britanike, Yvette Cooper, pritet të jetë në Uashington të hënën, ku do të takojë homologun e saj amerikan, Marco Rubio. Zyra e Jashtme në Londër njoftoi vizitën e Cooper, duke theksuar se “MB dhe SHBA do të riafirmojnë angazhimin e tyre për të arritur një marrëveshje paqeje në Ukrainë”. Këto bisedime evropiane për Ukrainën pasojnë publikimin e një strategjie të re të sigurisë kombëtare të SHBA-së, e cila alarmoi liderët evropianë dhe u mirëprit nga Rusia. Zëdhënësi i Kremlinit, Dmitry Peskov, tha se dokumenti, i cili shpjegon interesat thelbësore të politikës së jashtme të administratës, ishte kryesisht në përputhje me vizionin e Moskës.

Dokumenti, i lëshuar të premten nga Shtëpia e Bardhë, theksonte se SHBA-ja dëshironte të përmirësonte marrëdhëniet e saj me Rusinë pas vitesh trajtimi të Moskës si një paria globale, dhe se përfundimi i luftës ishte një interes thelbësor i SHBA-së për të “rivendosur stabilitetin strategjik me Rusinë”. Dokumenti gjithashtu theksonte se NATO nuk duhet të jetë “një aleancë që zgjerohet vazhdimisht”, duke i bërë jehonë një tjetër ankesë të Rusisë. Ai ishte kritik ndaj politikave të migracionit dhe lirisë së fjalës të aleatëve të vjetër të SHBA-së në Evropë, duke sugjeruar se ata përballen me “perspektivën e fshirjes civilizuese” për shkak të migracionit.

Plani fillestar i Uashingtonit për t’i dhënë fund luftës gati katërvjeçare përfshinte dorëzimin e tokave nga Ukraina, të cilat Rusia nuk kishte arritur t’i fitonte në fushën e betejës, në këmbim të premtimeve për siguri që nuk arrinin aspiratat e Kievit për t’u bashkuar me NATO-n. Pavarësisht përpjekjeve të vazhdueshme nga Trump dhe ekipi i tij për të shtyrë një marrëveshje, progresi në bisedimet e paqes ka qenë i ngadaltë, me mosmarrëveshje mbi garancitë e sigurisë për Kievin dhe statusin e territorit të pushtuar nga Rusia ende të pazgjidhura. Starmer ka theksuar vazhdimisht se Ukraina duhet të përcaktojë të ardhmen e saj dhe tha se një forcë paqeruajtëse evropiane do të luante një “rol jetik” në garantimin e sigurisë së vendit. Presidenti rus nuk ka shprehur publikisht miratimin për planin e Shtëpisë së Bardhë dhe javën e kaluar tha se aspekte të propozimit të Trumpit ishin të pazbatueshme. Të dërguarit amerikanë Steve Witkoff dhe Jared Kushner takuan Putinin në Kremlin javën e kaluar, por nuk arritën një përparim të dukshëm. Zelenskyy, në fjalimin e tij të dielën në mbrëmje, tha se “përfaqësuesit amerikanë i dinë pozicionet themelore ukrainase”. Trump ka pasur një marrëdhënie të trazuar me Zelenskyy-n që nga rihyrja në Shtëpinë e Bardhë dhe i ka nxitur ukrainasit vazhdimisht të lëshojnë tokë Rusisë për t’i dhënë fund një konflikti që ai thotë se ka kushtuar shumë jetë.