Gjermania po bëhet fuqia ushtarake e Europës: Franca frikësohet, Polonia dyzon dhe BE-ja ndryshon bosht

Rendi i vjetër europian — ku Gjermania merrej me ekonominë dhe Franca me mbrojtjen — po shembet. Berlini po ndërton ushtrinë më të madhe të kontinentit dhe kjo po trondit balancat politike nga Parisi në Varshavë.

Prej më shumë se tri dekadash, Europa ka funksionuar mbi një marrëveshje të pashkruar: Gjermania ishte lokomotiva ekonomike, ndërsa Franca komandonte dimensionin ushtarak dhe diplomacinë e fortë strategjike.

Sot, kjo axhendë është përmbysur.

“Kudo ku shkoj, nga Baltiku në Azi, të gjithë po presin që Gjermania të marrë më shumë përgjegjësi”, thotë deputeti gjerman Christoph Schmid. “Duhet që pesha ekonomike të përputhet me fuqinë mbrojtëse.”

Gjermania drejt ushtrisë më të madhe në Europë

Berlini ka nisur riarmatimin më të madh që nga fundi i Luftës së Ftohtë, duke kaluar nga një Bundeswehr i dobët në një flotë të re tankesh, dronësh, satelitësh dhe fregatash moderne.

153 miliardë euro në vit për mbrojtjen deri në 2029

Rreth 3.5% e PBB-së — nivele që e çojnë në krye të Europës

83 miliardë euro kontrata ushtarake deri në fund të 2026

Një listë dëshirash prej 377 miliardë eurosh për mbi 320 programe të reja armësh

Në krahasim:

Franca: synon 80 miliardë euro deri në 2030

Polonia: shpenzon 4.7% të PBB-së — niveli më i lartë në NATO

Pjesa më e madhe e miliardave gjermane po qëndrojnë brenda vendit. Vetëm 10% e kontratave shkojnë në SHBA, ndërsa përfitues kryesor është industria ushtarake gjermane, sot një superstrukturë me ambicie kontinentale.

Franca në ankth: Berlini po bëhet “tepër i madh, tepër shpejt”

Në Paris, riarmatimi gjerman ngjall një përzierje frike historike dhe pasigurie strategjike.

Një zyrtar i mbrojtjes në BE thotë qartë:

“Në Francë, çdo zyrtar është edhe zyrtar i mbrojtjes. Gjermania do të jetë shumë dominuese.”

Mosmarrëveshjet mbi projektet e përbashkëta po thellohen:

Projekti ambicioz për avionin luftarak të gjeneratës së ardhshme FCAS është në krizë.

Gjermania po shqyrton bashkëpunime alternative me Britaninë, Suedinë ose vetëm me Spanjën, duke anashkaluar Parisin.

Për Francën, FCAS lidhet me armën bërthamore dhe me rolin e saj si fuqi ushtarake kontinentale.

CEO i Dassault Aviation paralajmëroi hapur deputetët francezë: “Nëse Gjermania na përjashton, ju nuk shqetësoheni?”

Ky është një sinjal që Parisi nuk e fsheh: Gjermania mund të marrë drejtimin e mbrojtjes europiane.

Polonia: e kujdesshme, e nevojshme, por gjithmonë me frikë

Në Varshavë, fuqizimi ushtarak gjerman shihet si i domosdoshëm përballë Rusisë — por jo pa dyshime.

Ish-ambasadori polak deklaron:

“Nuk mund t’u kërkojmë të gjithëve të shtojnë shpenzimet, përveç Gjermanisë.”

Por historia mbetet e gjallë:

Kujtimet e pushtimeve gjermane

Skepticizmi ndaj politikës së Merkelit ndaj Moskës

Rritja e AfD-së, një parti gjermane e ekstremit të djathtë, pro-Putin dhe me retorikë revizioniste

Zëvendësministri i mbrojtjes, Paweł Zalewski, paralajmëron: “Gjermania duke bashkuar fuqinë ekonomike me atë ushtarake ka sjellë gjithmonë frikë. E gjithë Europa duhet ta menaxhojë këtë me kujdes.”

Boshti i ri Berlin–Varshavë: frena e re ndaj Rusisë?

Në Bruksel po formësohet një ide që deri dje dukej tabu:

Një bosht i ri Berlin–Varshavë si shtylla kryesore e mbrojtjes europiane.

Polonia — fuqia më e madhe tokësore e NATO-s në lindje

Gjermania — buxheti më i madh ushtarak në perëndim

Ky tandem mund të ndryshojë arkitekturën e sigurisë europiane.

Qendra e gravitetit po zhvendoset drejt Lindjes

Europa e vjetër — Parisi dhe Berlini — po sfidohet nga një realitet i ri:

Polonia është shndërruar në pikën kryesore të frontit ndaj Rusisë

Gjermania po bëhet peshorja ushtarake e kontinentit

Franca po humbet ndikimin e saj tradicional

Diplomatët në BE e përmbledhin kështu: “Është zhvillimi më i rëndësishëm strategjik në Europë sot.”

Por sfida e madhe mbetet:

A do të kanalizohet ky riarmatim drejt një mbrojtjeje të përbashkët europiane, apo po krijohen ushtri paralele dhe rivalitete të reja?

Konkluzioni: Epoka e re gjermane në Europë

Një gjë është e sigurt: Europa po hyn në fazën e parë të një epoke të re ku Gjermania nuk është më vetëm fuqi ekonomike, por po shndërrohet në superfuqi ushtarake.

Dhe kjo, pavarësisht frikës apo përgëzimit, do të ndryshojë gjithçka, shkruan ndër të tjera Politico