Greqi, fjalën e kanë njerëzit

Nga Jakob Augstein

A duhet të kemi frikë që populli grek shkon në votime në votime më 25 janar  për të zgjedhur Alexis Tsiprasin, kandidatin kundër masave shtrënguese?  Sigurisht jo! Edhe nëse Brukseli dhe Berlini protestojnë, kutitë e votimit do të jenë  vendimtare

Kush e mban pushtetin? Populli apo kapitali? Çështja nuk shtrohet nëse duhet ta besojmë këtë. Sepse janë zgjedhjet që dallojnë demokracinë nga diktatura. Dhe për këtë Perëndimi është krenar. Me përjashtim nëse një popull kërcënon të votojë majtas. Në kanalet televizive dhe në shtyp ofendohet për konceptin që kanë grekët për demokracinë: “Ata dëshirojnë të shkojnë përsëri në votime?” Dhe në revistën gjermane Bild shkruhet: “Angela Merkel nuk duhet të lejojë të kalojë kjo!”

Kancelarja duhet t’i bëjë të kuptojnë grekët “se çfarë presin gjermanët – me arsye – nga qeveria e ardhshme greke”. Pa dyshim që një vend duhet të ketë mjetet e demokracisë së tij. Grekët janë në pikë të hallit. Ata duhet që të  ndalojnë që të shkojnë në votime … Çfarë arrogance! Mbase është e kundërta: Greqia mund të bëhet një dritëz shprese për demokracinë në Evropë. Në krizën e euros, demokracia evropiane ka marrë një ritëm autoritar.

Ish presidenti i Komisionit Evropian, José Manuel Barroso, bënte kështu të ditur në vitin 2011 se tregjet e kanë numbur durimin: “Demokracia është shumë e ngadaltë”. Evropa vuan rëndë.

Demokracia është bërë një mbretëri e ekspertëve e qeverisur nga ekspertët për ekspertët – kjo nuk është më  “qeveria e popullit, nga populli dhe për popullin”, e Linkolmit, por “komiteti i menaxhimit të bizneseve”, sipas  Leninit .

Ja tani pesë vjet që kriza e euros ka filluar, dhe u bë një kohë e gjatë që ajo është bërë një sëmundje kronike. Regjimi jockey i përshkruar nga kancelarja Merkel nuk prodhon efektet e dëshiruar. Greqia do të votojë më 25 janar. Një qeveri e majtë do t’i bëjë të dridhen ekonomistët fatkeqë të neoliberalizmit.

Alexis Tsipras, një figurë e re e së majtës evropiane, nuk është i marrë. Ai nuk don të dalë nga BE-ja dhe nuk akuzon euron. Përkundrazi, ai dëshiron që të shkëputet nga diktati i ashpër i masave shtrënguese të imponuara vendit të tij nga Evropa dhe FMN-ja. Ai dëshiron të heqë taksat, të fusë një pagë minimale, të shpërndajë çeqe për ushqimin personave të varfër dhe shërbime mjeksore falas për të papunët. Kjo është Evropa. Ndërmjet kërkesave të saj: ristrukturimin e borxhit. Kjo pa dyshim është revolucionare – por e nevojshme . Greqia duhet të lehtësohet nga borxhi i saj.  Nuk synohet një rimbursim i tij.

Greqia po  vdes. Gjashtë vite recesion, një papunësi 26 % – dhe madje më e lartë se 50 % tek të rinjtë – pagat që janë ulur në rreth  23 % nga viti  2010 deri në vitin 2013. Greqia numëron tashmë 36 % të varfër dhe viktima të përjashtimit social.

Sigurisht Greqia sërisht ka një rritje të lehtë ekonomike, por përjashtim bën vetëm borxhi i saj. Kreditorët e mbajnë Greqinë prej fyti.

Të shtrëngosh rripin nuk ka asgjë në vetvehte. Por të shtrëngosh rripin në krizë të plotë është t’i gjuash me plumb këmbëve të tua. Paraljamërimet nuk kanë munguar. Asnjeri nuk ka ditur të kthejë Angela Merkelin, vajzë prifti, nga  “religjioni i borxhit”. 
Përse t’i bëjmë të vuajnë grekët? Për t’i dënuar ata për mëkatet e bëra në të kaluarën? Për të shërbyer si shëmbull bindës për vendet e tjera me borxhe?  Apo që Angela Merkel të mund t’i thotë zgjedhësve të saj se ajo nuk i jep paranë e gjermanëve për jugorët dembelë?

Alexis Tsipras tashmë e kishte parandjerë, gjatë samitit mbi krizën e borxhit, cfare synonte në realitet çështja e borxhit për ta vendosur Evropën  nën një zgjedhë neoliberale: “Kjo strategji përdor shantazhin politik dhe ata financojnë për të bindur evropianët të pranojnë masat shtrënguese, pa i kundërshtuar ato apo për t’i detyruar ato”. Filozofi  Paolo Flores d’Arcais paralajmëron: për sa kohë që disa vënde do të shërbejnë ushtri rezervë (krahu i punës) për ndërmarrrjet të cilat duan të ulin rrogat dhe të transferohen në vende të tjera,  Evropa nuk ka të ardhme.

Këtu qëndron problemi: Angela Merkel ndjek qysh prej fillimit të krizës së euros një strategji krejtësish iluzive. Gjermania don të ruajë bashkimin monetar, sepse eksportet e saj janë me fitim dhe se ajo ka frikë nga pasojat politike të shpërbërjes së saj, por ajo refuzon të krijojë kushtet e suksesit të monedhës unike – për të shpëtuar bashkimin politik.

Nëqoftëse kjo është një avantazh (i vajtueshëm!) për politikën e brendshme të Gjermanisë, mungesa e vizionit e Angela Merkelit bëhet e gjëmshme për Evropën.  Helmut Kohli qysh prej shumë kohësh do të ishte marrë vesh me presidentin francez Miteran për të krijuar në hapësirën e dhjetë vjetëve bashkimin buxhetor./Der Spiegel/