Jermia e pashait, Edmond Budina rrëzon nga pushteti “profetin”

Nga Fatmira Nikolli – Na ishte njëherë një pasha mizor që jetonte në Kryevathë. Populli i tij, ishin milingonat, të vogla si ato, të shtypura si ato. Të strukura nën ledhe dheu, ato i trembeshin pashait, i fshiheshin pashait. Derisa, heshtja e tyre, nisi të trembte vetë pashain. Një natë prej netëve, i strehuar ‘në bunkerin e atij antiatomik’ që ka pamjen e një çadre ‘verimi’ groteske, i veshur me letra higjienike, pashai halucinant që vetëquhet profet, nis një rrëfim të gjatë duke shpalosur hapur, deri edhe skutat më të thella të nënvetëdijes.

Presidenca u kthye në teatrin e munguar, ku Edmond Budina, autor, aktor dhe regjisor i pjesës, gjeti strehën për profetin e tij, duke bërë skenë, institucionin më të lartë të shtetit, dhe duke i kumtuar prej aty, profecitë e tij për pashain. E gjitha i ngjan një ëndrre. Pashai është në jermi. Kaosi i mendjes së tij bëhet gjithnjë e më i qartë, sado që profeti beson vërtet në madhështinë e tij. Jo prej çallmës që mban mbi krye, por prej tërë rrëfimit a pamjes, Profeti i Kokoshkave, personazhi i Edmond Budinës, është një bej, një pasha, një sulltan që bën gjithçka që të mos humbë pushtetin, prej frikës së një hakmarrjeje të re, tashmë krejt fatale.
Tepsia, timoni, shtypja, shkelja, çoroditja, janë veçse shenjat e para të infeksionit të karkalecit, nga i cili ai ruhet si djalli prej temjanit.
Një urrejtje e hershme për femrat, dhe dëshira për t’i nënshtruar deri në përçudnim, u paraprijnë kujtimeve të një burri që ka shumë për të thënë. Fillesat e psikozave të dukshme i kanë gjenezat në fëmijëri, por aty, zënë fill edhe dëshirat për hakmarrje ndaj atyre që nuk e qasën.
Deliri i madhështisë alternohet me gjendjen e rëndë psikologjike që krijon një rrëfim halucinant. Jermia e profetit i ngjan gjithnjë e më shumë një rrëfimi të padorashka të një të sëmuri mendor që nuk i ka të qartë kufijtë e realitetit me ata të ëndrrës.
Profecitë e tij të kahershme janë veçse hapat e paskrupullt drejt fronit të gjithëpushtetshëm të zaptimit të gjithçkaje që të zë syri. Femrat me bollëk, frika si nistore e adhurimit, servilizmi, shpagimi i besnikërisë së frikës, përbëjnë shtratin e personazhit që lartohet. Frikacaku që hakmerret ndaj atyre që e shtypën.

Gjithçka duket se i takon një populli larg nesh, derisa Budina vendos të na afrojë me profetin e tij, kur merr në duar timonin, kur hedh nga treni kundërshtarët e vet a të pabindurit.
“Jemi në luftë”, thotë profeti disa herë dhe numëron mijërat që kanë shpëtuar falë vendimeve të tij. Por e vetmja që duket qartë është se lufta mendore është e pamëshirshme.
Profeti bëhet më i njohur kur në marrinë e jermisë thërret “Jua bëra hi e pluhur atë karakatinën gërdallë në qendër të Kryevathës. Një tempull i xhamit, i hekurit, i betonit, i çimentimit, do ngrihet atje”.

Referencat me ligjërimet aktuale politike, me batutat e njohura, gjatë karantinës, gjatë fushatës, gjatë daljeve publike, gjatë debateve mediatike, gjatë përplasjeve me komentuesit në rrjetet sociale, gjestikulacioni dhe artikulimi, me rrokjezim apo volum, dukej se i mvesh pikërisht politikës shqiptare petkun e personazhit. Qoftë edhe si pushtetmbajtës, profeti i Budinës në disa prej frazave ironizon po prapë vetëm dikë.
Beledia nuk përmendet. Kryevathi ka veçse bunker, e prej aty, burri i çimentimit, pret një tempull prej xhami, hekuri e betoni, që merr jetë mbi një tokë të nëmur pluhuri e hiri. Në hirnoren e madhe ku zhgërryhet, alemi e polemi hesht, ndërsa pashai vërtitet si kokëprerë në delirin e ngadhënjimit të vet çmendurak.
Nën efektin e kësaj sëmundjeje të patëdytë, shërimin nuk e kërkon nga vetja, përkundrazi, për lëpin e llapsave, puthësin e trapave, zuzarët, zdromsat e llomsat, të gjithë pra, qehajajt e zotnisë, pashai, shërimin e kërkon përmes një recete ku kulti i individit del më në pah. Receta e pashait kërkon që në të tria vaktet të lexohet libri i tij, të shihen fjalimet e tij, si intermexo, të shihet filmi ku ka luajtur ai, e ndonjëherë të hahet edhe bukë me fiq. Qeshjeve në sallë pashai i Budinës u përgjigjet, “jo të m’i shesësh fiqtë, thashë të m’i hash fiqtë”.
Profeti që ngjan më shumë si pasha, është ende në kllapi kur aludon përmes një kënge me ritme fëminore për arritjet e veta hipotetike që të përcjella me ritmin britës të një recituesi elektoral përçojnë delir e vetadhurim. Ka ky profet, një çast sinqeriteti, disi të ndjerë dhe ndofta, deri edhe prekës. Është çasti kur del fëmija brenda tij. I strukur në një qoshe, i lënë jashtë vëmendjes së prindërve, madje i lënë jashtë shtëpie, i vetmuar dhe nën mëshirën e dhunës së atyre që qenë më të rritur. Ai fëmijë i vetmuar, që pësoi mbi supe në njërën anë shpërfilljen e atyre që deshi e në tjetrën, përçmimin prej atyre që nuk e donin, ai fëmijë pra që u rrit me frikë, tashmë i rritur, si një gjigant shfarosës, prej moshës së pafajësisë ka ruajtur vetëm frikën, dhe ajo e udhëheq – frika për të qenë sërish i pafuqishëm. I përgjumur, në jerminë e vet, është po frika që e tradhton – ajo e nxit të mos arsyetojë derisa i humb të gjitha.
Jermia e pashait përfundon me një mizëri buburrecash që i mbërrijnë në derë. Shfaqja e dorëzon të thyer pashain e dy duar të ngritura që kryqëzohen presin prangat. Pashai ra. Jermia e tij del kur gjemia mbytet. Hovet emocionale prajnë. Dhe heshtja pason si vdekje e harresë.
Pashallarët e kuq tashmë janë lyer në lejla. Pashai që ishte njëherë, nuk mbetet më.
Ka një lumë duartrokitjesh në sallën presidenciale teatrale. Budina ka zhveshur pashain dhe ka veshur aktorin, në pritje të profecisë së tij.