Nga vizita historike e Vuçiç në Tiranë…entuziazëm në Bruksel

Foto e një shqiptari që u kap në një ballkon në Tiranë, teksa rregullonte dy flamuj, atë shqiptar dhe serb përpara ceremonisë mikpritëse të Kryeministrit serb, Aleksandar Vuçiç, e para e një niveli të lartë në Shqipëri që nga pavarësia e vendit tonë, ka bërë jehonë ndërkombëtare.

Vizita e Vuçiç në Tiranë dhe bisedimet e deritanishme me autoritet vendase, duket se kanë entuziazmuar perëndimorët, sidomos Gjermaninë dhe Brukselin, që po bëjnë gjithçka është e mundur për të nisur një epokë të re mes dy vendeve ballkanase.        

Mediat dhe agjencitë më të mëdha në Europë, i kanë dhënë nota pozitive takimit si dhe deklaratave të kryeministrit shqiptar Edi Rama, pavarësisht se mbi çështjen e Kosovës, mbeten ndasi dhe pikëpamje të ndryshme.  

Kryeministrat e Serbisë dhe Shqipërisë, Aleksandar Vuçiç dhe Edi Rama, në një vizitë historike u zotua për të forcuar lidhjet e tyre të brishta në interes të stabilitetit të ardhshëm të Ballkanit.

“Ka qenë një periudhë e ftohtë mes të Beogradit dhe Tiranës, por kjo vizitë (e Vuçiçs) është një shenjë e vullnetit të dy vendeve, edhe nëse jemi larg,  për të rënë dakord mbi shumë çështje,” tha Rama në një konferencë të përbashkët shtypi, që shënon vizitën e parë nga një një kryeministër serb në Shqipëri.

Në zemër të fërkimit të ndërsjellë ishte Kosova, ish-provinca serbe me shumicë shqiptare etnike, e cila në mënyrë të njëanshme shpalli pavarësinë në vitin 2008.

Beogradi ende refuzon ta njohë atë si një komb, ndryshe nga çkanë bërë 100 vende, përfshirë edhe Shtetet e Bashkuara dhe shumica e vendeve të Bashkimit Evropian.

“Marrëdhëniet midis Shqipërisë dhe Serbisë dhe shqiptarëve dhe serbëve janë të rëndësishme për të ardhmen e rajonit”, e cila është ushqyer nga një sërë luftërash ndëretnike në vitet 1990,” tha Rama.

“Por të dy vendet  tona mund të bëjë atë që bëri Gjermania dhe Franca për paqe, pas Luftës së Dytë Botërore, – shtoi ai.

Vuçiç tha se ai besonte se “lidhjet në mes të serbëve dhe shqiptarëve do të jetë shtylla kurrizore e marrëdhënieve në Ballkan.”

“Ne zgjasim dorën tonë të miqësisë në Shqipëri."

Vizita historike e Vuçiç vjen gjashtë muaj pasi Rama ka vizituar Beogradin në vizitën e parë nga një kryetar i qeverisë së Tiranës, për 68 vite.

Janë marrë masa të rrepta sigurie për këtë vizitë, me mbi 1300 policë të vendosur në kryeqytet. Helikopterët patrulluan nga ajri, ndërsa trafiku u bllokua për disa orë.  .

Ndërkohë tensioni bilateral mbi Kosovën është përkeqësuar nga pretendimet e pakicës  etnike të Serbisë shqiptare për më shumë autonomi – apo edhe bashkimin me shumicë etnike shqiptare të Kosovës.

Të dy kryeministrat kanë përsëritur të mërkurën se pikëpamjet e tyre mbi Kosovën kanë mbetur të pandryshuara.

“Ne kemi një pamje të papajtueshme për Kosovën,”  tha Rama, duke shtuar se Tirana mbështet fort një dialog të vazhdueshëm, sponsorizuar nga Brukseli, ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës.

– Ai tha se nuk ka asnjë projekt për “Shqipërinë e Madhe” –

Pikëpamja e dy kryeministrave ishte ndarë nga analistët politikë.

 “E ardhmja evropiane e rajonit varet edhe pajtimin mes shqiptarëve dhe serbëve dhe bashkëpunimit mes Shqipërisë dhe Serbisë,” tha analisti politik Albert Rakipi, për AFP.

Analisti Lutfi Dervishi tha se vizita e Vuçiç theu “dekada të “ngurta” mes dy vendeve.”

Marrëdhëniet ndërmjet serbëve dhe shqiptarëve kanë qenë të tendosura nga frika në Beograd e një “Shqipërie të Madhe”, një projekt nacionalist për të bashkuar të gjithë shqiptarët në një shtet, duke përfshirë Kosovën dhe pjesë të Maqedonisë dhe Serbisë.

Të dy autoritetet shqiptare dhe kosovare siguruan se asnjë plan i tillë nuk ekziston.

“Nuk ka asnjë projekt i një “Shqipërie të Madhe”, por një projekt për të bashkuar vendet tona, Serbinë, Shqipërië, vendet e rajonit … brenda BE-së,”  theksoi Rama.

Një luftë midis forcave të armatosura serbe dhe lëvizjes pro-pavarësisë guerile në Kosovë në vitet 1998-1999, u pasua nga një fushatë e bombardimeve të NATO-s për të ndaluar një goditje nga regjimi i presidentit të ndjerë Sllobodan Millosheviç ndaj popullatës shqiptare.

Ushtria dhe policia serbe u detyruan përfundimisht nga NATO të largohen nga Kosova, e cila në vitin 2008 shpalli pavarësinë.

Gjatë vizitës së tij në Beograd nëntorin e kaluar, Rama i kërkoi Vuçië për t'u përballur me realitetin e ri të pavarësisë së Kosovës, duke provokuar reagime të zemëruara nga ushtria e tij dhe publiku serb.

Vizita e Ramës ishte vonuar për tre javë pas telasheve që ndodhën në mes të tetorit në ndeshjen e futbollit në Beograd, në kualifikueset e Euro 2016, mes Serbisë dhe Shqipërisë, që u ndërpre.

Tifozët serbë pushtuan fushën dhe lojtarët e Shqipërisë u sulmuan pas një flamur pro-shqiptar me një hartë të “Shqipërisë së Madhe”, që fluturoi mbi në një dron mbi stadiumin e Beogradit.

Pavarësisht nga fërkimi, të dy kryeministrat e Serbisë dhe të Shqipërisë, u pajtuan që të vazhdojnë të punojnë drejt një përmirësimi të marrëdhënieve mes dy vendeve.

Vizita e Vuçiç erdhi gjithashtu në një kohë tensionesh në vende të tjera në Ballkan.

Këtë muaj policia maqedonase u përlesh me një grup etnik shqiptar i armatosur, shumica e anëtarëve të të cilit ishin nga Kosova. Tetëmbëdhjetë vetë u vranë, duke përfshirë edhe tetë oficerëve të policisë.

Përgatiti: A. Muraçi/Koha Jonë