Pse i amnistojmë vrasësit, si të sëmurë mendorë!

Përpara viteve ’90 tregohej si e vërtetë një histori kur një persona nga njëri qytet, kishte shkuar tek të afërmit e tij në një qytet tjetër, të vogël e periferik të Shqipërisë. Gjatë xhiros së famshme të mbrëmjes, dikush i ishte ngjitur nga pas dhe e shante gjatë gjithë kohës, nga nëna. Duroi sa duroi dhe në një moment, “jabanxhiu” ishte kthyer duke bërë sikur do ta godiste njeriun e bezdisshëm, thjeshtë sa për ta hequr qafe.

Në këtë moment, jo vetëm ata me të cilët ai po shëtiste, por edhe gjithë të tjerët rreth e rrotull i ishin kthyer si në kor: Moooos, se është budalla!

I habitur, thuhet se miku ia kishte kthyer: Nëse do ishte vërtetë kështu siç thoni, përse nuk shan nënën e tij ai atëherë, por timen?!

Më kujtohet pothuajse gjithmonë kjo mizanskenë, sa herë që për çfarëdolloj lajmesh, mediat vrapojnë që ti etiketojnë agresorët si “të sëmurë mendorë”. Vetëm në orët e fundit, kanë qenë dy raste kur mediat kanë konsideruar si të tillë, dy persona.

I pari, kishte lidhje me një të moshuar, i sjellë edhe me foto e video, në momentet kur ngacmonte seksualisht të miturat në rrugë.

I dyti, edhe më flagaranti, lidhet me raportimin e masakrës së ndodhur në fshatin Resulaj të bashkisë Selenicë në qarkun e  Vlorës. Ritvan Zykaj akuzohet se ekzekutoi me armë zjarri plot 8 pjesëtarë të dy familjeve, të një fisi me të. Ende pa u raportuar identiteti i autorit të krimit të tmerrshëm, gjëja e parë që u tha për të ishte: Autori mendohet se është një i sëmurë mendorë.

Më pas kjo gjë, rezultoi e pavërtetë. E si në shumë raste të tjera si kjo, askush nuk kërkoi ndjesë. Askush nuk u citua. Askush nuk u pendua. Por të gjithë vijuan të meren me detaje të tjera, të cilat nuk është çudi që një pjesë, përsëri të mos dalin të vërteta. E më pas të gjitha të harrohen. Derisa në kujtesën tonë do të mbetet vetëm vrasja e 8 njerëzve.

Ky nxitim për të etiketuar si “budallenj” apo si “të dehur” vrasësit dhe autorët e akteve të tjera të dënueshme ligjërisht, duket se nuk është thjeshtë dhe vetëm një “cen” i gazetarëve. Por, me shumë mundësi, ajo mund ta ketë burimin tek një lloj kulture kolektive e jona, për të “amnistuar”, “shfajësuar” apo “zbutur” akte të tilla “in extremis” prapa petkut të pavetëdijes se autorëve të tyre. Një lloj ndjenje viktimizimi, për shkaktarët e viktimave të vërteta.

Ky steriotip i sjelljes publike,- megjithëse krahasimi si çdo i tillë çalon,- të kujton rastet e mediave të vendeve fqinjë, të cilat pas viteve ’90 për çdo krim që ndodhte, gjëja e parë që raportonin ishte: Mendohet se e kanë bërë shqiptarët!

E mira e do që kjo klishe të flaket tej sa më shpejt, në radhë të parë nga mediat. Sidomos ato online që më pas bëjnë me shpejtësinë e dritës, xhiron e rrjeteve sociale të miliona individëve. Si mund të realizohet kjo? Eshtë fare e thjeshtë. Mjafton të shtohen filtrate e profesionalizmit, nëpërmjet zbatimit në praktikë të leksionit nr. 1 të çdo studenti të gazetarisë: Duke e raportuar lajmin, vetëm pasi e ke verfikuar, të paktën nga dy burime.

Gjigandi mediatik britanik BBC, së cilës i referohen shpeshherë për çështjen e besueshmërisë, parimin Nr. 1 të punës së saj ka moton: Më mirë të dytët, se të pasaktë!

Duke zbatuar mësimet e vyera të profesionistëve, me siguri që të gjithë do të fillojmë të bëjmë më pak amnisti,- qoftë edhe përkohësisht,- për vrasësit dhe kriminelët në të ardhmen. alpenews.al