Skenar shpjegues; nëse Greqia lë Eurozonën

“Futja e një monedhe të re është tepër komplekse kur bëhet në një mënyrë të planifikuar. Kur bëhet papritmas dhe nën presion, procesi mund të jetë shkatërrues, me shumë pasoja të paqëllimshme, të paparashikuara”.

Çfarë ndodh me një shtet sapo ai largohet nga Eurozona?

Në tregjet financiare, një monedhë e re fillimisht duhet të ketë një kod monedhe, që të mund të identifikohet nga kompjuterat për tregti dhe pagesa. Kjo është një çështje që e zgjidh Organizata Ndërkombëtare e Standardeve, me seli në Zvicër. Struktura është e tillë që një kod i tillë krijohet brenda një ditë, në qoftë se është e nevojshme.

Kaq..?

“Në realitet nuk është kaq e thjeshtë. Kalimi te një monedhë e re merr me vete një risk kur vjen puna te zgjidhja e kontratave financiare të shumë kohëve më parë. Ka edhe një hapësirë të madhe diskutimi ligjor kur vjen puna për pagesat kur konvertohen nga një monedhë në tjetrën. Kërkon një proces të ngadaltë dhe të kujdesshëm”, shkruante dje “Financial Times”.

Çfarë i pret tregjet nëse qeveria greke nxjerr monedhën e re?

Qeveria greke do të mund të vendosë një monedhë të re, në gjysmën e vlerës së euros, për të fituar ca pikë konkurrueshmërie e për të siguruar një kontroll kapitali gjatë konvertimit të monedhës dhe për të krijuar likuiditet përmes lëshimit të bonove.

Por, si ridominimi i euros do të jetë pjesa më e vështirë? Greqia do të vuante nga përçarja në sistemin bankar, falimentime, njerëzit, duke u përpjekur për të marrë paratë e tyre jashtë vendit në mënyrë të paligjshme dhe të pasigurisë në lidhje me transaksionet tregtare.

Euros iu desh tre vjet nga data e nisjes për lançimet e lëshimit të bonove, edhe pse nuk ka gjasa se do të këtë kohë për Greqinë për të ngritur një monedhë të re sepse procesi ende mund të marrë muaj.

Çfarë ndikimi do të ketë dalja greke menjëherë te tregjet?

Trazirat e tregut, të ndjekura nga një njoftim i kontrolleve të kapitalit apo një dalje nga euro, nisën që ditën e djeshme me rënien e bursës europiane. Nuk ka gjasa që impakti i një daljeje të jetë shumë i madh në fillim për eurozonën, megjithatë, ekspertët shpjegojnë se kjo është një pyetje e hapur, pasi nuk dihet sesi do të jetë tregtia me monedhën e re.

Përtej kësaj, Greqisë do t’i duhet gjithashtu të zhvillojë një sistem për të zgjidhur pagesat në para për Bankën Qendrore, procedurë kjo që mund t’i marrë asaj disa vjet.

A mund të ketë një rezultat të mirë për Greqinë?

“Futja e një monedhe të re greke është në gjendje të funksionojë me kalimin e kohës, – thotë David Puth, shefi ekzekutiv i CLS, – por kjo nuk vjen pa kosto”.

“Futja e një monedhe të re është tepër komplekse kur bëhet në një mënyrë të planifikuar. Kur bëhet papritmas dhe nën presion, procesi mund të jetë shkatërrues, me shumë pasoja të paqëllimshme, të paparashikuara”, – vijon ai.

Kjo ndodh me Greqinë. Po në lidhje me Eurozonën, a mbetet ajo e paprekur?

Jo tamam. Kjo është për shkak se një dalje greke përveçse shkel parimin e shenjtë të BE se anëtarësimi në eurozonë është një klub që ju mund t’i bashkoheni, por nuk mund të largoheni. Nga ana tjetër, ndikon investitorët, korporatat dhe të tjerët me ekspozimin e pabarabartë ndaj një shpërbërjeje të eurozonës.

Pra, çfarë mund të bëhet për të mbrojtur Eurozonën?

James Wood-Collins, shefi ekzekutiv i Record Valuta Menaxhimit, sugjeron krijimin e këmbimeve të riemërtuara apo kontratat ligjore të tenderave. Ata do të vënë një çmim mbi gjasat dhe ndikimin e një vendi që lë eurozonën dhe rithemelimin e monedhës së vet vendase.
“Bankat dhe pjesëmarrësit e tjerë të tregut kanë diskutuar instrumente të tilla në vitet e fundit, por një treg ende nuk është themeluar, – thotë ai. – Dalja e mundshme e Greqisë mund të sigurojë katalizatorin e nevojshëm për këtë zhvillim”.