Genc Ruli: Kori i kakaritësve në PD, dëmton vetë PD-­në

Genc Ruli flet në një intervistë për Enkel Demin, në lidhje me zhvillimet brenda PD-­së, por edhe për aktualitetin politik.

Ma merr mendja këto kohë ke qenë shumë i kërkuar?

Në çdo intervistë ose në çdo prezantim mendimi unë nuk shkoj pa reflektuar diçka. Është një interesim artificial ky i medias ndaj meje, është si një kërkim drejt scoop­it. Mund të thuash një jetë të tërë shumë fjalë që kanë artikulimin e një eksperince dhe media nuk ka vëmëndje. Ditën që t’i jep një shenjë kontrasti apo rebelimi media vjen tek ty. Kjo gjë nuk më gëzon.

E çmoj shumë që ke ardhur në studion time, por besoj e kupton që politika është film action, nuk është komedi romantike, ndaj media kërkon në çaste aksion …

E pranoj.

Ka një konflikt mes Genc Rulit dhe udhëheqjes aktuale të Partisë Demokratike?

Jo, nuk do ta përkufizoja si të tillë, megjithëse fjala konflikt nuk më tremb. Është një qëndrim, një arsyetim, një reflektim që unë kam, të cilin ia parashtrova kryetarit të Partisë nëse do përdorim emrin e kryetarit për të thënë udhëheqje. Sigurisht, është njeriu në krye të partisë, mban përgjegjësi për gjithçka ndodh në jetën e brendshme apo në aksionin politik të PD­-së dhe natyrisht ka dhe meritën të drejtimit të këtij aksioni. Derisa kishte një problem, një fenomen që u vu re prej kohësh mendova se duhej reaguar dhe duhej kërkuar që ndaj këtij fenomeni të mbahej qëndrim. Ishte një fenomen, i cili kishte të bënte me qëndrimin e njehsuar brenda partisë apo disiplinën. Pavarësisht se shumë herë i bien këmbanës për një demokraci të brendshme në një forcë politike, demokracia nuk është antidisiplinim. Partia në mënyrë të domosdoshme ka një hierarki. Këto fenomene janë vënë re qysh kur nisi procesi i zgjedhjeve të brendshme në parti. Patën filluar të bëheshin të dukshme dhe në vetvete duke mos patur asnjë reagim ndaj tyre u kuptua tolerimi dhe në një farë mënyre nxitje ndaj tyre.

Deklaratat ishin të të zgjedhurve vendorë të PD­-së kundër ish­ministrave?

Ajo ishte do të thoja nota më e lartë e një kori që artikulohej në forma aspak politike dhe institucionale. Është ndryshe kur këto mendime, qoftë edhe kritike, qoftë edhe në mënyrë gjaknxehtë bëhen në forumet e partisë a në mbledhje, por që këto të bëhen nëpër kafene, statuse në facebook a gjetkë, kjo është krejtësisht një sjellje apolitike e njerëzve që duan apo s’duan, duhet a s’duhet kanë një status politik. Më në fund u mora më fenomenin kur qenë bërë disa deklarata rresht të kryetareve të degëve të PD në rrethe, të cilët dhe nxiteshin nga fakti që kur bëheshin deklaratat e para, skandaloze do të thoja politikisht, nuk kishte asnjë reagim, kur u bënë të dytat nuk pati sërish asnjë reagim dhe këto deklarata i bënin njerëz që në vetvete mendoj se nuk kanë asgjë personale kundër ish­zyrtarëve apo ministrave, por atyre iu leverdis që të hiqen kundër. Kjo është kategoria e karrieristit pirat. I tillë është kushdo që hyn nga dritarja dhe jo nga dera. Këta njerëz duan të bëhen protagonistë nëpërmjet shpifjes dhe jo nëpërmjet një sjellje politike normale brenda strukturave të PD-­së ku ka liri të mjaftueshme për të folur.

A mund të më shpjegoni diferencën në përgjegjësi të humbjes të Genc Rulit që ka qënë ministër dhe Lulzim Bashës që ka qenë po ministër?

Është e vështirë edhe për mua që të flas në terma krahasimi. Genc Ruli njeh mirë Genc Rulin, sigurisht njeh dhe të gjithë personazhet rresht që të bëjë atë lloj krahasimi karakterial, por kjo do të ishte më shumë diçka që i përkiste analistëve, sesa mua në vetë të parë. Sigurisht, kemi jetë politike bashkë që nga 2005. Mjaft të afërt do të thoja në mendësitë tona që kur ishim ministra. Sigurisht unë vija me një eksperiencë më të madhe në 2005, Basha vinte si një neë entry si në politikë ashtu dhe në qeverisje. Mendoj që përveç bashkëpunimit normal që kanë ministrat e një kabineti, ka patur dhe një lloj përzgjedhje e afeksion dhe më konkret mes ne të dyve.

Kur e bëra këtë pyetje nuk doja t’ju krahasoja, por e pata fjalën në zgjedhje PD humbi edhe si pasojë e një qeverisje jo të mirë. Në këtë pikë a ka edhe ai po aq përgjegjësi sa ju si pjesë e kabinetit qeverisës?

Jo, nuk dua ta vë në dyshim këtë. Gjithmonë kam qenë i parimit që fitorja apo humbja dhe vënia e autorësisë mbi to është vërtetë një proces i vështirë, por është një proces që kërkon sinqeritetin politik. Po u fitua, shkaku i fitores është vetëm lideri, po u humb, humbja vjen nga shumë faktorë, humbja shpërndahet në mënyrë bujare me të gjithë, madje në shumë raste ajo shpërndahet edhe atje ku nuk ka humbje. Ndaj asnjëherë nuk do menduar se humbja e PD­së në 2013 është tërësisht një humbje që erdhi nga Berisha. Ajo erdhi padyshim nga gjithë performanca e qeverisë, ka ardhur nga performanca dhe e vendimeve që ka marrë kryesia, qoftë në strategjinë apo formatin e zgjedhjeve. Një analizë të tillë secili mund ta ketë bërë, kështu që në përgjegjësitë që ka PD me elektoratin e vetë për të shpjeguar humbjen e 2013, natyrshëm që pas Berishës rreshtohen të gjithë ata që kanë qenë në kabinet, në këtë rast edhe Ruli, edhe Basha, dhe të gjithë ata që kanë qenë në nivelet drejtuese të partisë.

Unë kam që në vitet ’90 që ju njoh, jemi parë në kohë, vende e rrethana të ndryshme politike, por në të gjithë njohjen time me ju, asnjëherë nuk ju ka parë të largoheni, nuk keni lënë një debat përgjysëm, edhe kur ju kanë përzënë. Është hera e parë që të paktën në kujtesën time ju ikni. Ju paska ardhur shpirti në majë të hundës?

Ah, nuk i kthehem dot çdo ngjarjeje, por edhe mund të ketë ndodhur të kem ikur. Largimi im nga mbledhja e grupit të PD­së vinte dhe nga një moment nervozizmi, pasi këto gjëra i shihja me shqetësim, i kisha thënë edhe më parë. Ky fenomeni i korit kakaritës ku një pjesë e PD­së stigmatizon pjesën tjetër të PD­së për vetë partinë është i dëmshëm. Dhe, sigurisht që kërkoja së pari mbi të gjitha kryetarit që ta kuptonte dhe dhe parandalonte këtë fenomen.

Pra, u larguat se nuk e kuptoi?

Sigurisht që ai reagoi, ndoshta unë prisja një reagim më të qartë dhe më të prerë që në atë moment për këtë fenomen, i cili për mua nuk duhet neglizuar. E drejta e individëve për të folur kur militojnë politikisht nuk është si individët në një kafene. Duhet të kenë një kod poltik që ka të bëjë me qënësinë. Ky është një fenomen që unë e vë re dy vitet e fundit dhe që nuk e shikoj si fare të favorshëm që kjo të jetë pjesë e një partie, e cila shumë shpejt do të garojë sërish në zgjedhje. Në humbjen e 2015 pavarësisht përmirësimit në mjaft zona, por që në final mbetët një humbje, një ndër faktorët që ka ndikuar është edhe kjo. Një lloj stepjeje i disa individëve që u ndjenë të stigmatizuar në grup. Për shembull, ishte një akuzë, sipas së cilës ish­drejtuesit si rajonalë dhe ata të drejtorive pranë qeverisjes qendrore me arrogancën e korrupsionin e tyre sollën humbjen!! Në rradhë të parë askush nuk bëri një skaner që këta, të cilët bënin akuzën ishin pjesë e shenjtërisë dhe ndershmërisë që të akuzonin palën tjetër dhe e dyta: nuk ka kurrë akuza në grup. Ka patur zyrtarë që nuk kanë peformuar mirë, ka patur deri dhe korrupsion të ndonjë zyrtari?! Këtë nuk besoj se e kundërshton njëri, por ama ti kurrë nuk mund të dënosh në grup ata që megjithatë qenë një elita teknokrate apo politike që ka patur PD­ja. Një parti që fillon dhe rëndon elitën e saj, nuk pjell më elitë mbrapa.

Besnik Mustafaj tha para një jave që ata drejtues vendor duhet të ishin shkarkuar nga kryetari. Mund të shkojë deri këtu masa?

Nuk e di, nuk jam unë që e marr këtë vendim. Për mua ajo që ka më shumë rëndësi është se ata njerëz peshojnë pak në historinë dhe rrjedhën e PD, ndërsa aventurizmi i tyre bën dëm të madh shumë. Për mua qëndrimi është një qëndrim në parim ndaj këtij fenomeni sesa ndaj individëve. Por, nëse fenomeni nuk merr përgjigje, nuk marrin përgjigje as të tjerët. Këta protagonistët e fundit thjesht u bënë më të artikuluarit, por këtë frymë mund ta kenë edhe shumë të tjerë. Duhet dhënë përgjigje e prerë këtyre, ndofta edhe deri tek largimi nga funksioni që kanë, megjithëse ky është një vendim që e merr kryetari.

Si shpjegohet që për Myqerem Tafajn nuk ka një konferencë shtypi, megjithëse është i akuzuar drejtpërdrejt?

Mbi të rëndojnë akuzat më qesharake. Në fakt, ka një zinxhir akuzash, por nuk më duket se është lënë vetëm. Është folur për rastin e stij si në kryesi, ashtu dhe në grupin parlamentar. Më duket se reagimi i tij zyrtar për akuzën e ngritur ka qenë shterrues. Nuk e shikoj këtë lloj braktisje apo nënvlerësim. 

Ka një konflikt breznish në Partinë Demokratike?

Kjo është bërë një temë që ka ngjallur interes së fundmi, por unë mendoj se Shqipëria nuk e ka luksin që të ketë një luftë brezash. Shqipëria nuk ndodhet para një rilindje, ndriçimi të tillë. Ajo që unë komentoj është keqpërdorimi që i bëhet termit “i ri”, tërheqjes së të rinjve në politikë. Përdorimi i të rinjve bëhet në rradhë të parë kur lidershipi nuk ndjehet rehat apo ndjehet i kontestuar e ka më lehtë të ftojë mëtonjës të rinj, kalorës të rinj, duke qenë se kalorësit e vjetër kanë një identitet, madje dhe një ndikim publik, i riu vjen në anonimat. Të rinjtë janë vërtetë investim për të nesërmen. Por, nuk duhet hequr fjala investim, sepse i riu që lançohet kot, që projektohet për një detyrë pa ndonjë meritë, i dëmton karrieren. Përdorimi që i është bërë kësaj kauze, thithjes së të rinjve, por pa i kaluar më parë në procesin e formimit si politikanë, apo mendimi që mund të zëvendësosh dikë me një tjetër që ka eksperincë sa një faqe libri, ky është një problem që e ke në mënyrë horizontale tek të gjitha partitë shqiptare për motive të ndryshme. Rama e bëri për arsye se mori një parti që nuk ishte fare e tij dhe as nuk e donte. Duhet ta klononte, ndaj për këtë arsye kë kishte zgjedhur vetë si të rinj dhe që i pati kaluar në teste mjaft të forta përzgjedhëse, kryesisht në bashki, i mori dhe i çoi si figura në parti. Meta e ka përdorur këtë element për të fuqizuar forumin rinor, LRI­në, e cila pretendohet se është struktura rinore më aktive në vend, duke kapur vetëm një dobësi që ka rinia e sotme që shkollohet dhe nuk ka punë. Pra, LSI bëri atë që iu mori ndërgjegjën politike duke u thënë që me pesë vota të familjes tënde nesër bëhesh drejtor. Edhe në PD u shfaq kjo dukuri me listat e gjata të kordinatorëve, të cilët pikërisht atë punë nuk e bënin dot në fushatë, sepse nuk kishin asnjë eksperiencë nga punët më të thjeshta e deri tek skemat e organizuara të fushatës. Kështu që këtë çështje kaq të madhe e kanë përdorur kaq keq, në mënyrë kaq manipulative nga politika, ndaj përherë e kam kontestuar nga këtë të ashtuquajturin debat brezash. Shqipëria realisht nuk ka debat brezash.

Ca mendojnë se PD është themeluar në dhjetor të ’90 me të tjerë që PD “u rithemelua” në ’97 dhe tani sërish në 2013. Një koment.

Nuk mund t’i quaj rithemelime. Një parti vërtetë evoluon, por unë mendoj se ka një PD, e cila quhet ajo e Berishës. Është lideri më afatgjtë jo vetëm i PD­së, por edhe në Europë në drejtimin e një partie, 23 vjet. Ndërsa sot ka një PD që është nën drejtimin e Bashës, por nuk mund të them se ka një parti të re.

Kemi një situatë tejet të vështirë dhe njerëzit po largohen masivisht për azil. Mirë që qeveria është keq, por edhe opozita nuk po jep shpresë?

Është lehtësisht e evidentueshme ky lloj dëshpërimi social, kjo mungesë shprese. Nuk besoj që azili ju zgjidh problemet. Kërkimi i azilit politik vërtetë është joshës, por nuk është zgjidhje. E kuptoj që këtu ka vështirësi, por edhe atje nuk do të gjejnë të ardhme. Dëshpërimi po vihet re në shtim. Qytetari në mënyrë të drejtpërdrejtë ose jo po i thotë politikës: “Unë nuk kam besim tek ty!”. Ndaj, në mënyrë metaforike do të thoja se rezultati i zgjedhjeve të 2015 që ishin në këtë rrymë dëshpërimi ishte i tillë: PS­-ja rifitoi vetëm prej pesimizmit që kishin shqiptarët, pesimizëm nga i cili as nuk i ndëshkoi për atë që duhet ndëshkuar një qeveri që nuk bëri gjërat që premtoi, por edhe PD­-ja nuk i fitoi prej këtij pesimizmi. Pra, prej pesimizmit gati fatalist nuk pati një ndëshkim me votë siç mendohej në një analizë të ftohtë. Këtë mosbesim të qytetarëve e kanë kaluar edhe vende të tjera të rajonit shumë vite më parë. Mosbesimi apo dhe zhgënjimi që ka qytetari me politikën si estabilshment natyrshëm sjell dhe mosshikimin e PD­së si alternativë.

Atëherë ky është problem i PD­-së?

Po, por është edhe i kësaj psikoze sociale të krijuar. Përgjegjësia e PD­-së është më së pari gjetja e mënyrave të duhura për të tërhequr vemendjen, për të ngjallur besimin se ka edhe alternativë ndaj kësaj situate që është sot dhe që kjo alternativë është PD­-ja.

Pra, deri tani Basha nuk ka gjeur çelësat e fitores?

Duhet edhe kohë që t’i gjesh. Më shumë sesa një kapje të besimit që kërkon elektorati, patëm rikthim të një vote të militantëve që kishte ikur në 2013.

Pas humbjes në zgjedhjet vendore a duhet ta jepte dorëheqjen Basha?