Daniel Serwer: Një marrëveshje vërtet e keqe

Nga Daniel Serwer –

Kryeministri në detyrë i Kosovës Kurti në një konferencë për shtyp këtë mëngjes konfirmoi shumë dyshime:

– Shtetet e Bashkuara, në veçanti i Dërguari Special dhe Drejtori i Inteligjencës Kombëtare Richard Grenell, kanë luajtur një rol të rëndësishëm në largimin e Kurtit, i cili u rrëzua me një votim besimi të cilën SHBA e mirëpritën.
– Grenell ka kundërshtuar përpjekjet e Kurtit për të marrë reciprocitet për Kosovën dhe në vend të kësaj insiston në heqjen e njëanshme dhe të plotë të tarifave të paraardhësit të Kurtit të vendosura për mallrat serbe, pa ndonjë pro quo nga Serbia.
– Dialogu midis Prishtinës dhe Beogradit duhet të mbahet nën kujdesin e BE-së dhe SH.B.A.-së, jo të njërit apo tjetrit, por të dy duhet të veprojnë së bashku.
– Kurti tha se ai nuk ishte i ftuar në një dialog të tillë por vetëm në një mundësi për të firmosur një shkëmbim territori (dhe njerëzish) të diskutuar nga Vucic dhe Thaçi.
– Do të dërgonte tre komuna me shumicë serbe (por jo Mitrovicën e Veriut) në Serbi dhe do të siguronte ekstraterritorialitet për zonat serbe në jug të lumit Ibar si dhe një Bashkim të Komunave Serbe, me vetëm të kthyer një pjesë të komunës me shumicë-shqiptare të Preshevës
– Kosova as që nuk do të merrte njohjen serbe, por përkundrazi një lloj pranimi të status quos, si Gjermania Perëndimore dhe Lindore.
– NATO do të mbronte akoma furnizimin kryesor me ujë të Kosovës, në Gazivoda.
– Kurti beson se Thaçi po e bën këtë për të mbrojtur veten e tij nga aktakuza nga Gjykata Speciale në Hagë, por nuk shikon sesi një marrëveshje e tillë mund të aprovohej në parlamentin e Kosovës, aq më pak nga elektorati.

Albin Kurti po shpaloset jashtëzakonisht popullor në votimet e fundit, jo vetëm për shkak të insistimit të tij për reciprocitet me Serbinë dhe kundërshtimin e tij ndaj planeve të shkëmbimit të tokës/njerëzve të Presidentit të tij.
–
– Ai e bëri të qartë në komentet e tij se ai parashikon trazira nëse ai largohet nga detyra (dhe nënkuptoi se nuk do të bënte asgjë për ti ndaluar ato)z Ajo që ai dëshiron është zgjedhjet e parakohshme, të cilat ai parashikon ti fitojë, ndoshta edhe me një shumicë absolute në parlament.

Kjo po ndodh e gjitha në mes të epidemisë së virusit korona, e cila mbetet një sfidë e madhe për një vend të varfër që ka një sistem të dobët të kujdesit shëndetësor dhe ka humbur shumë personel mjekësor në emigracion. Tani për tani, zgjedhjet e reja as qē kanë shans të zhvillohen. Më shumë mundësi ka që Presidenti Thaçi të gjejë një shumicë alternative në parlament që do të emërojë një Kryeministër të ri dhe do t’i japë atij kompetencat e urgjencës që ai ka kërkuar. Ata do të përdoren jo vetëm për të luftuar Covid-19, por edhe për të provuar të vazhdojnë me marrëveshjen e shkëmbimit të territorit, nën presionin e amerikanëve për t’i dhënë Presidentit Trump diçka për të cilën mund të mburret gjatë fushatës zgjedhore në SHBA.

Kjo është një situatë e shëmtuar, me implikime shumë më të gjera në Ballkan dhe më gjerë. Shkëmbimi territorial do të vërtetonte një koncept etno-territorial, që Moska ka ndjekur jo vetëm në Ballkan, në veçanti në Bosnjë dhe Hercegovinë, por edhe në Gjeorgji, Moldavi dhe Ukrainë. Presidenti rus Putin do të gëzonte pasojat pa fund, një rezultat që administrata etno-nacionaliste e Trump do të mirëpresë.

Për ironi, Presidenti Vucic tani mund të jetë pengesa më e madhe për një marrëveshje të shpejtë. Ai e ka bërë të qartë se nuk do të vazhdojë deri pas zgjedhjeve serbe, të cilat janë shtyrë nga prilli për shkak të Covid-19. Thënë kështu, lloji i marrëveshjes që Kurti përshkroi sot duhet të jetë më se i kënaqshëm për Beogradin, i cili kërkohet të bëjë pak duke hequr dorë nga një pjesë e një komune, popullsinë e së cilës e sheh si shqetësuese. Me të njëjtën monedhë është e vështirë të kuptohet se si dikush do ta konsideronte një gjë të tillë në Prishtinë.