Analizë e radios gjermane DW: Si qëndronte Trumpi i mbërthyer pas pushtetit

Seancat dëgjimore për sulmin në Kapitol zbuluan se ish-presidenti amerikan Trump e përdori dhunën me vetëdije për të qëndruar në pushtet. Një pasqyrë e gjetjeve të komisionit hetimor më 6 janar 2021.

Trumpi ‘i hodhi zjarrit benzinë’ gjatë sulmit kundër Kapitolit. Këto janë fjalët e dy dëshmitarëve, të cilët nuk mund t’i quash “Kurrë Trumpistë” – siç quhen kritikët e fiksuar të Trumpit në Shtetet e Bashkuara: Matthew Pottinger ishte zëvendëskëshilltar për sigurinë për katër vjet nën Trumpin, Sarah Matthews ishte zëvendëszëdhënëse e qeverisë. Të dy republikanë, të dy krenarë për arritjet e viteve të Trumpit. Megjithatë, më 6 janar të dy hoqën dorë – të tmerruar që presidenti nxiti turmën e Kapitolit të sulmonte Zëvendëspresidentin Mike Pence me një postim në Twitter, në vend që të kërkonte deeskalim.

Sulmi në Kapitol ishte pjesë e një fushate më të madhe

Deri tani nuk njihej regjistrimi i një video-mesazhi të bërë një ditë pas sulmit në Kapitol. Trumpi fillimisht lexon në teleprompter frazën “këto zgjedhje tani morën fund” që shkruesit e fjalimit të tij kishin përgatitur paraprakisht për të. Pastaj ai e ndërpret regjistrimin, i pakënaqur dhe thotë se zgjedhjet nuk kanë marrë fund. Ai deri sot nuk e ka pranuar humbjen dhe përhap pretendimin e paargumentuar se në fakt ka fituar “në mënyrë dërrmuese”. Një shumicë e qartë e shokëve të partisë së tij mendojnë po kështu, pavarësisht mungesës së provave.

Komiteti i Kongresit që heton sulmin e turmës në Kapitolin e SHBA tha në seancën e tij të fundit se ish-presidenti refuzoi të merrte masa për të arrestuar mbështetësit e tij, pavarësisht lutjeve të ndihmësve të tij.

Komiteti i Kongresit që hetoi trazirat e 6 janarit të enjten paraqiti prova të reja që akuzojnë ish-presidentin e SHBA-së, Donald Trump, se kishte zgjedhur qëllimisht të mos vepronte, ndërsa mbështetësit e tij plaçkitën Kapitolin e SHBA dhe kërcënuan ligjvënësit me dhunë.

Në atë që ka të ngjarë të jetë seanca dëgjimore e fundit deri në shtator, komisioni dokumentoi periudhën kohore midis kohës kur Trumpi dërgoi mbështetësit e tij në Capitol Hill pas një mitingu ‘ndalo vjedhjen’, dhe kur presidenti u shfaq në një video jashtë Shtëpisë së Bardhë për t’i kërkuar turmës të shpërndahej, ndërsa i vlerësoi si “shumë të veçantë”, rreth 187 minuta më vonë.

Gjatë dy muajve të fundit, një panel dypartiak ka mbajtur disa seanca dëgjimore televizive që përfshinin dëshmi të drejtpërdrejta nga dëshmitarët kryesorë dhe deponime të regjistruara paraprakisht, si dhe dokumente dhe pamje që paraqesin prova të rolit të Trumpit në sulmin ndaj Kapitolit të SHBA.

Trumpi “zgjodhi të mos veprojë”

Gjatë seancës dëgjimore të së enjtes, e cila u transmetua në televizionet kryesore në Shtetet e Bashkuara, kryetari i komitetit Bennie Thompson tha se Trumpi kishte bërë “gjithçka në fuqinë e tij për të përmbysur zgjedhjet”.

“Ai gënjeu, ai ngacmoi, ai tradhtoi betimin e tij,” tha Thompsoni.

Rep. Adam Kinzinger, një nga dy republikanët në Komitetin e Përzgjedhur të Dhomës së Përfaqësuesve, tha se turma po “përmbushte objektivin e Presidentit Trump, kështu që sigurisht që ai nuk ndërhyri”.

Pamjet video të shfaqura gjatë debateve treguan se si ish-zëvendëspresidenti Mike Pence u fsheh në zyrën e tij ceremoniale në katin e dytë të Senatit, ndërsa rebelët shtyheshin nëpër sallat e Kapitolit.

Ku shkon hetimi prej këtu?

Paneli tha se do të sigurojë prova shtesë në lidhje me konfrontimin e Trump me agjentët e Shërbimit Sekret, të cilët refuzuan ta çonin atë në Kapitol.

Paneli tha se Trump nuk bëri asgjë për të ndaluar trazirat vdekjeprurëse, pavarësisht nga lutjet e ndihmësve, aleatëve dhe familjes së tij.

Zyrtarë të rangut të lartë, përfshirë këshilltarin e atëhershëm të Shtëpisë së Bardhë, Pat Cipollone, dëshmuan në një video të regjistruar paraprakisht se Trumpi shikonte televizor për orë të tëra në dhomën e ngrënies së Shtëpisë së Bardhë gjatë trazirave të Kapitolit.

Dëshmitarët thanë se nuk e panë Trump duke bërë telefonata me shefat e shtabit, gjë që mund të kishte ndihmuar në përfundimin e dhunës.

Komisioni pritet të rifillojë seancat në shtator me më shumë dëshmitarë dhe informacione.

Komisioni nuk mund të ngrejë kallëzime penale, megjithëse Departamenti Amerikan i Drejtësisë monitoron punën e tij. Për momentin, është e paqartë nëse Trumpi ose ndihmësit e tij të lartë do të përballen me akuza serioze./DW/