Bujar Nishani: Do të kandidoj për një mandat të dytë për President
Presidenti i Republikës, Bujar Nishani, në një intervistë ekskluzive për Ora News në emisionin “Të Paekspozuarit” me gazetarin Ylli Rakipi, doli kundër Berishës, në lidhje me armatimin e qytetarëve. “Nuk është propozimi i duhur”, tha Bujar Nishani, ndërsa Presidenti bëri edhe një deklaratë të fortë në lidhje me krimin. “Në zyrën e ministrit të Brendshëm ka dosje me prokurorë dhe oficerë policie të lidhur me krimin”, vijoi kreu i shtetit.
Deklaratat kryesore të Nishanit, gjatë intervistës
1-Nishani: Do të kandidoj për një mandat të dytë
2-Nishani: Ministri i Brendshëm ka informacione nga SHISH për lidhje të oficerëve të policisë me grupet kriminale
3-Nishani: Ka prova që jeta ime është përgjuar
4-Nishani: Propozimi i Berishës për vetëarmatosje, jo e duhur
5-Nishani: Janë 5-6 raste pengmarrjesh nga krimi i organizuar
6-Nishani: Ka pasur tentativë për rrëmbim në rastin e zgjedhjeve në universitete, kemi të bëjmë me akte terroriste
7-Nishani: Shteti duhet të ndërhyjë, krimi i organizuar është rrezik shumë i madh
8-Nishani: Borxhi i lartë rrezik real për ekonominë shqiptare
9-Nishani: Potencialet ekonomike të këtij vendi të mos përqëndrohen në duart e një grushti njerëzish.
Çështjet kryesore gjatë intervistës
Nishani: Propozimi i Berishës nuk është i duhuri per vëtarmatosje
Nishani: Hipokrizi e thelle kjo që ndodh me pronat në Shqipëri
Nishani: Qeveria ka fasade retorike por jo përmbajtje
Nishani: Bashkia e Tiranës ka injoruar plotësisht kërkesat e mia për informacion
Nishani: Fjalori i Ramës, absolutisht i papranueshëm për një kryeministër
Nishani: Rama ka tentuar për të pasur pushtet të pakufishem
Nishani: Rama donte te kapte zyrën e Presidentit për të pasur pushtet të pakufishëm
Nishani: Ka prova që jeta ime private është përgjuar
Nishani: Ka pasur tentativë për rrëmbim, në rastin e zgjedhjeve në universitete, kemi të bëjmë me akt terrorist
Nishani: Ministri i Brendshëm ka informacione nga SHISh-i per lidhje te oficerve te policise me grupet kriminale
Nishani: Si grupi i Shullazit ka edhe te tjere
Nishani: Individet me rekorde mbledhin vota per llogari te partive
Nishani: E konsideroj agjitacion dhe propagande sulmin mbi KLD
Nishani: Pasi thirra tryezen me thane rrini ne zyre se meremi vete me kete pune
Nishani: Qeveria ka tentuar te marri kompetencat e mia
Nishani: Jane hequr nga inventari pa dijenine time pronat e Forcave te Armatosura
Nishani: Per 3 vjet kjo mazhorance i ka rrezuar te gjitha propozimet e mia per gjykaten e Larte
Nishani: Parlamenti ska dhene asnje sqarim pse i ka rrezuar dekretet e presidentit
Nishani: Konsultohem me Berishen per shkak te eksperiences se tij
Nishani: Nuk eshte konsultuar presidenti per votime ne OKB
Nishani: Kostoja e jeteses eshte rritur ndersa standardi eshte ulur
Nishani: Borxhi i larte rrezik real per ekonomine shqiptare
Nishani: Çështja e fese ne shkolla duhet t’i lihet debatit të sh.civile
Nishani: Potencialet ekonomike të këtij vendi të mos përqëndrohen në duart e një grushti njerzish
Nishani: Nuk shoh vullnet që të inkriminuarit të mbahen larg Kuvendit
Nishani: U vura në vështirësi nga përgjigja e avokaturës së shtetit
Nishani: Janë 5-6 raste pengmarrjesh nga krimi i organizuar
Nishani: Do kërkoj të marr një mandat të dytë
Nishani: Presidenti të zgjidhet nga populli por në fillim të sigurojmë zgjedhjet e lira
Nishani: Janë përdorur grupe kriminale për mbledhje votash
Nishani: Shteti duhet të ndërhyjë, krimi i organizuar është rrezik shumë i madh
Intervista minutë pas minute:
Intervista minutë pas minute:
Ylli Rakipi: Në vitin 1958, arkitektët e fashizmit ndërtuan Presidencën e sotme. Ata e ndërtuan për të qenë ambasada e aleatëve tanë të mëdhenj, Bashkimi Sovjetik. Më pas Enver Hoxha, futi aty, e ngujoi aty, e ktheu në selinë e Haxhi Lleshit. Me ndryshimin e sistemeve, ajo u kthye në selinë e Presidentit të Republikës. Deri në vitin 1998, President i Republikës ishte njeriu, që erdhi me forcën e re politikes, Sali Berisha. Ai me 12 ligje e drejtoi Shqipërinë me një dorë të fortë, me vështirësi të kohës, me kalimin e vështirë, po me problematikat e zakonshme. Shqipëria ishte në një tranzicion të plotë. Më pas vijuan presidentët e tjerë të Republikës. Zoti Nishani është Presidenti i fundit, që nga periudha e pluralizmit. Kemi një kohë interesante. Ka një përpjekje të politikës, të ekzekutivit, pas Berishës, për ta reduktuar këtë zyrë. Për ta mbyllur këtë zyrë. Për ta bërë të vogël, për të zvogëluar. Ne e kemi të vështirë të pranojmë pushtetet. Unë do të flas gjerë me presidentin.
Nishani: Thirrja për pajisje me armë nuk është propozim i duhur
Rakipi: Zoti President, përpara se të hyjmë në rrjedhën normale të bisedës, do tju bëj një pyetje për ngjarje e sotme. Ka pasur intensitet politik, për shkak të Parlamentit. Ish-kryeministri Berisha iu bëri thirrje qytetarëve që të vetëarmatosen, kundër kriminelëve dhe qeveritarëve të lidhur me krimin. Cili është komenti juaj për këtë çështje?
Nishani: Normalisht si takon Presidentit të Republikës, në kontekstin funksional dhe institucional të komentojë qëndrime apo deklarata politikë të anëtarëve të Parlamentit, përfaqësuesve të partive. Por rasti është paksa i veçantë, duke pasur parasysh kontekstin e debatit, të çështjes, në lidhje me veprimtarinë kriminale të një prej grupeve më serioze të krimit të organizuar në Shqipëri, siç është grupi i Emiliano Shullazit. Për ta thënë që në fillim unë dua që të mos harrojmë për të vlerësuar në njërën anë kurajën politike dhe qytetare të zotit Berishës, për të denoncuar në mënyrë të drejtpërdrejtë, në mënyrë të faktuar, çka se kemi parë nga politikanë të tjerë, të veprimtarisë kriminale të këtij grupi. Kjo është njëra anë.
Çështja e të drejtës për të armatosur qytetarët shqiptarë, po e them që në krye të herës, unë nuk e pranoj. Është një propozim jo i gjetur dhe jo i duhur. Natyrisht çdo deputet, apo grup deputetësh, kanë të drejtën e tyre kushtetuese për të ndërmarrë iniciativa ligjore, dhe për ti propozuar Parlamentit një ligj që në situata të caktuara, tu krijohet mundësia edhe e qytetarëve shqiptarë për tu pajisur me armë në bazë të legjislacionit, për të mbrojtuar pronën. Ka praktika në botë, por unë mendoj se në rastin e Shqipërisë nuk është një gjetje e duhur.
Rakipi: Ju thoni që nuk është një thirrje e duhur, pavarësisht nga konteksti.
Për të ofruar mundësia që tu jepet qytetarëve shqiptarë përmes një legjislacioni të caktuar, pajisja me armë, qoftë për tu mbrojtur nga veprimtaritë kriminale etj, për të thënë realitetin, ka një situatë
situatë shqetësuese të krimit të organizuar në Shqipëri, por gjithsesi unë e shoh për një numër arsyesh që nuk është e volitshme dhe sdo të ishte pozitive që qytetarët të pajiseshin me armë.
Ligji për Pronat, Nishani: Nuk është rrëzuar Presidenti
Rakipi: Zoti President, sot Gjykata Kushtetuese rrëzoi Presidentin Nishani për pezullimin e zbatimit të ligjit të pronave.
Nishani: Nuk është rrëzuar presidenti Nishani, së pari ka vetëm një vendim për kërkesën paraprake, jo për shqyrtimin e ligjit në themel. Ka qenë një kërkesë paraprake që deri në vendimin për përfundimtar, ligji të pezullohej, të mos ishte në fuqi. Kjo ka qenë le të themi në masën e sigurisë në shqyrtimin e një çështje të caktuar.
Rakipi: Ligji do të funksionojë?
Nishani: Ligji do të vazhdojë deri sa të kemi një gjykim.
Rakipi: Në pikëpamjen e analistëve dhe të medieve në përgjithësi, gjykimi juaj është i drejtë.
Nishani: Është hera e parë që ndodh, në një praktikë të Gjykatës Kushtetuese, që për një ligj i cili në mënyrë të hapur tregon që funksionimi i tij krijon pasoja, dhe nëse ligji do të gjendet në tërësinë e tij, apo në pjesë të veçanta antikushtetues, atëherë të gjitha pasojat e këtij ligji do të mbeten në fuqi dhe nuk mund të rrëzohen për shkak se vendimi i Gjykatës Kushtetuese nuk ka fuqi prapavepruese. Por dua të them që nuk ka qenë vetëm Presidenti i Republikës, dhe kjo përse po e përmend ka një arsye. Ishin disa aktorë të rëndësishëm të shqoërisë, Presidenti i Republikës që e ka ankimuar këtë ligj, kanë qenë disa parti politike parlamentare, kanë qenë disa shoqata interesi dhe ka qenë edhe Avokati i Popullit. Është një nga rastet e veçanta që Avokati i Popullit si institucion i drejtohet Gjykatës Kushtetuese.
Rakipi: Shto këtu edhe indiferencën 25-vjeçare, heshtjen e politikës për ta zgjidhur.
Ka një problem të madh dhe ajo që mua më ka shqetësuar, nuk ka qenë vetëm interesi i një individi. Ajo që më ka shqetësuar është edhe fakti se ajo që pretendohet nga ana e qeverisë përmes këtij ligji mbrohet interesi publik është jo korrekte. Pse e them jo korrekte. Edhe pas miratimit të këtij ligji, është vërtetuar ajo që unë kam ngritur në ankimimim tim, që ku ligj përkundrazi do të vazhdojë ta dëmtojë interesin publik, pasi Gjykata Europiane e të Drejtave të Njeriut, nuk e ka pranuar këtë ligj dhe vazhdon të marrë vendime të cilat e dmtojnë interesin publik. Qëllimi im ka qenë respektimi i të drejtave fondamentale të njeriut.
Shiko Ylli që të tregoj për shikuesit tuaj një shembull që tregon një realitet të dhimbshëm dhe një hipokrizi të thellë. Kur Papa Françesku vizitoi Shqipërinë, në Bulevardin e Tiranës, u shfaqën martirët, klerikët e ekzekutuar, si një shenjë reflektimi dhe dhimbjeje të vuajtjes së tyre dhe angazhim që e drejta e këtyre njerëzve do të vijojë të respektohet. Njëri prej tyre ishte imzot Frano Gjinaj, i cili ishte një nga klerikët që u pushkatua. Nga njëra anë qeveria pretendoi se duke e vendosur portretin e tij në Bulevard, si një shenjë nderimi ndaj kujtimit të tij, edhe si reflektim ndaj vuajtjeve. Sot që flasim, qeveria dhe Bashkia e Tiranës i kanë uzurpuar, i shfrytëzojnë dhe nuk i lejojnë të gëzojnë pronën e tyre familjarëve të këtij kleriku. Shiko se çfarë realitetesh të mëdha jetojmë dhe se çfrë hipokrizie të madhe që është. Është një pronë shumë e çmuar në mes të Tiranës, ish pjesa e aneksit të stadiumit “Dinamo”. Një pronë e kthyer familjarëve të këtij kleriku, e njohur prej shumë vitesh, që sot shfrytëzohet nga qeveria dhe Bashkia e Tiranës dhe nuk u lejohet atyre ta gëzojnë. Pra është një kontrast të jashtëzakonshëm midis shfaqjes, dukjes dhe përmbajtjes. Unë po flas për një kontrast të madh nëpërmjet fasadës, retorikës dhe pjesor përfaqësore. Mora vetëm një shembull dhe e lidha me të drejtën e pronës. Pra, çështja e ligjit të kthimit dhe kompensimit të pronës, është një çështje që ka tashmë dimensionin e shqetësimit evropian, me pasoja afatgjata. Ky ligj jo vetëm që nuk e zgjidh të drejtën e pronarëve, se parandalon dëmin, por e thellon padrejtësinë ndaj pronarëve, por edhe e thellon dëmin ndaj interesit publik të qytetarëve shqiptarë.
Rakipi: Zoti President, pak ditë më parë ju vizituat Parkun e Liqenit dhe dolët në mbrojtje të protestuesve, duke bërë thirrje që qytetarët të mbrojnë parkun. Nga kush duhet që qytetarët ta mbrojnë parkun? Kush po e sulmon atë dhe përse?
Nishani: Është çështje që është hapur dhe besoj se do të trajtohet gjatë, dhe jo vetëm në Shqipëri. Edhe njëherë unë dua të solidarizohem me ndjeshmërinë e të gjithë atyre që kanë kërkuar që të jenë pjesë e vendimmarrjes dhe e proceseve që lidhen me ambientin. Kjo nuk është kapriço e atyre individëve, por është detyrim i shtetit dhe i qeverisë shqiptare për të respektuar angazhimet ligjore që ka marrë, në proceset e demokratizimit të vendit. Dua të sjell në vëmendjen e opinionit, të atyre që e kanë fshehur dhe se kanë përmendur, detyrimin e Republikës së Shqipërisë, dhe të qeverisë, ndaj konventës së Aarhusit, e cila është një konventë e nënshtruar në vitin 2000 nga Shqipëria, e cila parasheh tre kolona: së pari, të drejtën e qytetarëve shqiptarë për të pasur akses në informacionin e mjedisit. Kolona e dytë, e drejta për të pasur akses në vendimmarrjen për mjedisin dhe kolona e tretë, e drejta e qytetarëve për të pasur akses në drejtësi për mjedisin. Dy kolonat e para janë injoruar totalisht, dhe qytetarët shqiptarë nuk kanë pasur akses për mjedisin dhe as akses në vendimmarrje, kanë pasur akses vetëm në sistemin e drejtësisë, të cilin po e ndjekin. Po pse isha në Kodrat e Liqenit.
Së pari unë i prita në zyrë me kërkesën e tyre dhe konstatova se zëri i tyre ishte mbërthyer në terr, askush nuk po i dëgjonte dhe po konsideronte të trajtonte problemin e tyre, që është një detyrim kushtetues i institucioneve të shtetit, duke nisur së pari nga Bashkia e Tiranës, meqë ishte në radhë të parë një problem lokal, nga qeveria dhe nga institucionet e tjera. Këta djem dhe vajza, të cilat janë me mentalitet shumë perëndimor, me sensibitet qeveritar, të promovojnë kulturën qytetarë, trokitën në derën e Presidentit dhe kërkuan që përmes zërit të Presidentit të Republikës të sensibilizojnë opinionin publik.
Rakipi: Çfarë patë ju atje?
Nishani: për fatin e keq ishte një vandalizëm, ishte beton i paimagjinuar, i hedhur nëntokë dhe mbitokë, kishte disa qindra linear hekur të instaluar në parkun natyror të Tiranës. Kishte një dëmtim të të madh të ambientit, të pemëve, të gjithë gjelbërimit. Të kemi parasysh që në situatën ku jetojmë në Tiranë, për fatin e keq gjatë këtyre dy dekadave, kemi përjetuar një kaos dhe një shkatërrim urban të Tiranës. Dhe ishte i vetmi që qytetarët mund të gjenin një vend ndryshe, nga ajo që kishin në lagje, i cili për fat të keq, një pjesë të tij u kthye në një vend ku çohet beton.
Rakipi: Atje kanë shkuar mbi 70 betoniere, kemi bërë një emision për atë ambient dhe kemi qenë të stepur dhe kemi vënë në titull të filmit tonë, “zhavorr dhe fidanë”, se kishim frikë të thonim beton. Kishim idenë që aty sdo derdhej beton, por aty shkoi një lumë betoni.
Nishani: Jo vetëm që është derdhur, por është hedhur beton sikur do ndërtohen godina disa kate. Dhe unë nuk e kuptoj dhe nuk jam i qartë se si mund të justifikohet pas një terminologjie si këndi i lojërave të fëmijëve. Megjithëse unë jam i bindur se fëmijët tanë, dhe të qytetarëve të Tiranës, meritojnë që krahas këndeve të lojërave që mund të kenë në Qytetin e Tiranës. Është më i shëndetshëm.
Rakipi: Eksperienca e botës, zoti president, në distanca fare të shkurta, ka parqe minimalë, ku fëmijët e njërëz lagje, luajnë. Duket sikur diçka tjetër do ndodhë aty?
Nishani: Mund të ketë. Qytetarët e Tiranës më kanë adresuar dyshime dhe shqetësime nga më të ndryshmet. Unë nuk kam të drejtën të paragjykoj, por unë kam gjykuar atë që kam konstatuar kam parë. Kam përcjellë shqetësimin institucional, shqetësimin qytetar. Çdo njeri që ulet në një institucion të caktuar, duke filluar nga Presidenti i Republikës, dhe duke vijuar më pas me qeveritarët e me radhë, detyrimin numër një e kanë që të dëgjojnë qytetarët.
Rakipi: Si President i Republikës, jeni përpjekur të komunikoni me Bashkinë e Tiranës, çfarë është kjo.
Nishani: Unë besoj se ka qenë mjaft i qartë komunikimi nga ana e autoriteteve lokale ndaj Presidentit. Për fat të keq ka pasur eksperiencë të mëparshme, përsëri i vënë në lëvizje nga shqetësimi qytetar, për bunkerin te Ministria e Brendshme. Kam kërkuar informacion zyrtar Bashkisë së Tiranës për dokumentacionin, për ligjshmërinë për projektin për bazueshmërinë e tij ligjore dhe është injoruar totalisht kjo kërkesë.
Rakipi: Mos e keni kërkuar gabim. T’ia kërkonit Ramës, që ka bërë bunkerë edhe në konkurse ndërkombëtare?
Nishani: Kjo kulturë e konsiderimit të institucioneve në këtë formë është për tu shqetësuar. Janë padyshim të një kulture shumë të vjetër, të pazhvilluar, banale. Mendoj se gjenerata e re, djemtë dhe vajzat, jam i bindur, do të imponohen që Shqipëria, të zhvendoset pak nga pak, në një kulturë qytetare. S’bëhet brenda natës, do të ketë reagime, shantazhe, pasi historia botërore e ka treguar që lëvizjet emancipuese se kanë pasur të lehë.
Rakipi: Duket se kjo mazhorancë ka ardhur me ide të Rilindjes… Mjaft grandioze, por duket se kjo po mbetet, si një rilindje urbane. E keni quajtur sjelljen e kryetarit të Bashkisë së Tiranës, “sjellje prej rrugaçi”. Pse?
Nishani: Patjetër që unë i qëndroj dhe besoj se eksperienca e jetës dhe aktiviteti personal më ka mësuar shumë gjëra. Mbi të gjitha të mendohem mirë përpara se të jap opinione apo të marr vendime. Kam kaluar sprova të vështira, i kam kaluar në mënyrë të suksesshme, të menaxhimit të punëve. Jam shprehur në përgjigje të etiketimeve që ishin të atij konotacioni, që ishin të asaj etike, që përdoren rëndom nga njerëz që zihen dhe ofendohem dhe shahen në rrugë ndaj Presidentit të Republikës, i cili s’bëri gjë tjetër, i cili në mënyrë civile, institucionale, priti e dëgjoi dhe shprehu konsiderata për shqetësimet për të drejtën e një grupi të rinjsh që donin të merrnin informacion dhe donin të ishin pjesë e vendimmarrjes.
Mosdekretimi i Visar Zhitit ambasador, Nishani: Fjalori i kryeministrit ishte i papranuar
Rakipi: Zoti presidenti, kalojmë në një moment shumë të rëndësishëm. Marrëdhënia juaj me Kryeministrin ka qenë përgjithësisht e tensionuar. Madje, ka arritur deri aty sa Kryeministri t’ju drejtohet me ton mjaft të lartë dhe ofendime (bëhet fjalë për kohën kur ju nuk dekretuat Visar Zhitin si ambasador në Vatikan). A mund të dimë me konkretisht çfarë ju ka thënë zoti Rama juve në atë telefonatë? Shumëkush thotë se ai ka qenë totalisht gojë-shthurur në atë bisedë. Ju jeni dy njerëzit më të rëndësishëm të vendit, ky nuk është një sherr midis dy grave të fshatit… Çfarë është kjo konkretisht?
Nishani: Nga ana tjetër, as mund të spekuloj, absolutisht jo me kryeministrin, por as me një qytetar, as mund të abuzoj, kam qenë e mbetem për komunikim dhe qëndrim serioz. Nuk mund të thme se ka qenë fjalor gojështhurur, absolutisht jo. Meqë e rikthyet, ka qenë një bisedë e papranueshme, duke pasur parasysh që bisedohej me kërkesën e kryeministrit, me Presidentin, në zyrën e Presidentit dhe fjalori ishte i papranueshëm ishte krejt i papranueshëm. Unë nuk e kam dëgjuar ndonjëherë që Presidentët apo Kryeministrat ta përdorin këtë fjalor në të shkuarën midis tyre, por nuk mund të them se ishte i këtij niveli gojështhurur. Ishte një fjalor i papranueshëm për atë çka prezanton institucioni i kryeministrit dhe i Presidentit të Republikës.
Rakipi: Çfarë ishte konkretisht?
Nishani: Natyrisht, bisedat telefonike mbeten biseda telefonike. Ne kemi të drejtën tonë për të ruajtur disa marzhe. Është një çështje që se ka cenuar funksionimin e Presidentit, dhe se ka cenuar as personalitetin e dinjitetin tim. Ajo mbetet në peshën dhe rëndesën e vetë kryeministrit, në kontekstin moral dhe njerëzor.
Rakipi: Pse mendoni se ka mbërritur marrëdhënie në këtë shkallë?
Nishani: Unë e kam shprehur në fillim, ishte hera e parë që në Shqipëri ndodhte që një president vinte nga qendra e djathtë dhe një kryeministër nga qendra e majtë. Ishte hera e parë. Dhe mendova që ishte rasti i mirë që Shqipëria të shfaqte një mënyrë tjetër të bashkëjetesës politike dhe institucionale, duke i lënë jashtë dyert të institucioneve, origjinën politike, por që të vepronim në raportet kushtetuese, njerëzore dhe civile. Ju në materialin që kishit përgatitur, kishit saktësuar disa nga momentet, s’po i hyj këtyre deklaratave, qëndrimesh. Fakt ka qenë tendenca për të pasur një pushtet të vetëm, të padiskutueshëm të kryeministrit, për të komanduar çdo institucion të të gjitha pushteteve. Nuk u realizua me Presidentin, për shkak të personit që jam. Unë kam menduar që interesi i vendit është më i lartë.
Nishani: Jam përgjuar, drejtësia ta zbardhë
Rakipi: Ju keni deklaruar se është përgjuar jeta juaj private. Nga kush dhe përse?
Nishani: Se cilët janë personat që kanë urdhëruar në radhë të parë, njerëzit e kanë realizuar nga pikëpamja operacionale, e përgjimit, me aparatura të ndryshme, janë njerëz që kanë vepruar me iniciativën e tyre. Ka dy lloje grupime, se cilët janë urdhëruesit s’di ta them. Ajo duhet të zbardhet nga drejtësia.
Kërcënimi i Konit, Nishani: Ky është një akt terrorist! Ka grupe të tjera kriminale
Rakipi: Zoti President, një ngjarje e rëndë ndodhi para pak ditësh, u kërcënua kandidati për Rektor i Universitetit të Tiranës nga një bandë kriminale. Si është e mundur të ndodhë kjo ngjarje?
Nishani: Ajo tregon që nuk ishte një rast dhe çështje e izoluar, s’ishte konflikt i çastit fakti që ishin përfshirë të në një grup serioz të krimit të organizuar, me profil të organizuar mafioze, nëse një grup kriminal, ka lidhje me institucione të shtetit, përfshihet në aktivitet politike, merr pasuri publike, shkon te jeta akademike, tenton median, kjo e çon në profilin e organizatës mafioze. Mua më ka ardhur keq që është përkufizuar si ngjarje e papëlqyeshme. Ajo është një ngjarje me qëllime terroriste, të tentosh të rrëmbesh, është me qëllime terroriste. Ka pasur një tentative. Ky person është thirrur që të futet në makinën e personave që e kishin kërcënuar.
Rakipi: Zoti President, a nuk ju duket vendi ku në jetojmë, një vend i frikshëm? Krimi kërcënon hapur, edhe botën akademike. Hipotekat, pronat, pjesë të rëndësishme të politikës, pothuajse komandohen nga ky krim. Çfarë ju do t’ju thoni Shqiptarëve?
Nishani: Zoti Rakipi, shqetësimi është legjitim, juaji i botës që përfaqësoni, i medias, i qytetarëve, i aktorëve të tjerë. Shqetësimi është legjitim në raporte me krimin dhe krimin e organizuar në Shqipëri. Aspak për hipokrizi, nuk duhet të ligështohemi, apo të tërhiqemi, institucionet i kanë mundësi ta fitojnë betejën me krimin.
Rakipi: Më duket pak idealiste?
Nishani: Kjo kërkon disa masa. Do të këshilloja, në situatën aktuale, në debatin aktual, të një prej grupeve, është vetëm grupi i Shullazit, i kam kërkuar të vijojë punën. Ka grupe që kanë aktivitet kriminal, i kam kërkuar institucioneve të vazhdojnë punën për zbardhjen e krimeve. Nga ana tjetër unë them që shteti i ka mundësitë ti godasë.
Nishani: Oficerë policie janë të lidhur me organizata kriminale, në trafiqe.
Rakipi: Ky është një popull të largohet nga ky vend… Nëse ju thoni që ka banda të tjera…
Nishani: Veprimtaria e tyre është e neutralizueshme. Së pari do t’i rekomandoja, doja që kryeministri i vendit, ka përgjegjësinë të reagojë, kryeministri të merrte disa vendime të kthente besimin opozitës politike. Qeveria ka mundësi për të goditur fort përmes këtyre vendimeve institucionale dhe i takon që ta marrë situatën në dorë, për të kthyer besimin te ajo pjesë e popullsisë, që iu është tronditur besimi. Jua sugjeroj të ndërmarrë disa hapa dhe vendime institucionale për të rikthyer këtë besim. Së dyti duke larguar nga institucionet, nga policia dhe prokuroria njerëzit.
Së dyti, duke larguar nga Policia dhe Prokuroria të gjithë ata që janë të lidhur me krimin. Ka në zyrën e ministrit të Brendshëm një informacion të SHISH prej më shumë se një viti me emra konkretë të oficerëve të policisë të lidhur me veprimtari kriminale, informacion që fle në sirtarët e Ministrisë së Brendshme. Ka informacion që oficerë të policisë janë të lidhur me veprimtari kriminale.
Rakipi: Ju thoni që është e thjeshtë, që autoritetet kanë në duar, lsita njerëz të inkriminuar. Shqipëria nuk dekriminalizohet në Parlament?
Nishani: S’ka ndodhur më parë. Dua të shpreh keqardhjen e thellë që Parlamenti mbërriti në këtë ditë. Dua të bëj një dallim, shumica e njerëzve janë njerëz të respektuar me dinjitet, që i janë kushtuar politikës.
Rakipi: Parlamenti i vitit 1992… kanë kaluar dy breza. Mos të flasim për parlamentin e viti 1925. Tani ka një pjesë injorantë .
Nishani: Kjo reflekton standardin e vendimmarrjes. Përbërja e parlamentit është për shkak të vendimmarrjes së lidershipit, jo vetëm se është sistemi i tillë, por edhe mënyra e konfigurimit të njerëzve që merren njerëzit në fushatë.
Më parë ka qenë dhe duhet të jetë, një kryetar i partisë, që merr përgjegjësinë, i njihet e drejta për të përzgjedhur ekipin, por mbi bazën e interesit publik, interesit të vendit. Kështu dua të besoj se është standardi i ldiershipit politik.
Raklipi: Më pas, njerëz me rekorde kriminale, shkojnë në administratën shtetërore. Ata mbërrijnë te kryetarët e bashkive. Kjo vijon edhe më tej. Pse zoti president. Pse ju duhen këta njerëz në parlament? Përse i nevojiten Shqipërisë këta njerëz?
Nishani: Ajo që kam unë si përgjigje, këta që janë njerëz që mbledhin dhe gjenerojnë vota në mënyrë ilegale. Kjo është evidentë. Kush mendon ta përgënjeshtrojë, fsheh të vërtetën.
Rakipi: E keni biseduar me Ramën?
Nishani: Kjo s’është që hyn te e drejta e Presidentit. Në momentet që Presidenti ndërhyn, ndërhyn nga pikëpamja legjislative, apo zgjedhore, Presidenti ndërhyn kur ka krizë.
Rakipi: Në rast të një lufte ushtri me ushtri, Presidenti është i rëndësishëm. Nëse vendin e kërcënon edhe një ushtri karkalecësh, presidenti mund të mbledhë edhe këshillin e sigurisë. Po flasim për inkriminim?
Nishani: Bëhet e domosdoshme ndërhyrja e Presidenti kur aktorët janë në një krizë të thellë dhe të gjetjes së zgjidhjes. S’mund ta them që në Parlamentin tonë që duhet të dekriminalizojmë.
Përdersia e kemi sjellë në këtë pikë, duhet ta kurojmë. Formalisht ka një ligj që parashikon largimin e këtyre personazheve, për mendimin tim s’është vetëm te qenia formale, është edhe më e gjerë. Nëse ka një person që ka pasur një aktivitet kriminal në dorë, grabitje e vjedhje, ky person jo vetëm që s’duhet pjesë e administratës publike, ky njeri s’duhet të ketë në të mirave publike, të financave të vendit. Nëse ky fiton nga tenderat paratë e qytearëve, këtë fitim do ti çojë në veprimtari kriminale.
Dekreiminalizimi duhet të jetë thelbësor.
Nishani: Nuk jam dakord me Ramen qe sistemi i drejtesise eshte i kalbur
Rakipi: Kemi dëgjuar Ramën që sistemi është i kalbur dhe i korruptuar? Ndani të njëjtin mendim?
Nishani: Nuk bëj komente të zotit Rama, as të politikanëve të tjerë. Qëndrimet e mia kanë qenë shumë të hapura, shumë publike. Drejtësia vuan problematikë, trashëgimin e një një numri njerëzish që vijojnë të jenë pjesë e sistemit, që janë nga diktatura. Kemi individë të cilët janë të përfshirë në afera korruptive, individë të paaftë që të shërbejnë në prokurori dhe gjykatë. Ka personazhe të kapur politikisht, por është edhe ana e tjetër e medaljes. Kam pasur rastin të shoh që ka gjyqtarë e prokurorë me dinjitet. S’është bardh e zi situata. Nukk pranoj etiketime që drejtësia është e kalbur.
Marr veprimtarinë Prokurorinë dhe Gjykatën e Krimeve të Rënda. Askush s’mund t’i thotë që janë të korruptuar. Është e rëndësishme që të bëjmë dallimin të atyre që e meritojnë të jenë pjesë e sistemit dhe atyre që nuk duhët të jenë.
Unë besoj që vet kryeministri ka shkuar te sistemi, edhe për interesin e vet të kryeministrit.
Nishani: KLD nuk ka kompetencë të bëjë reformën
Rakipi: Zoti President, ka një perceptim që vazhdon të rriet. Që KLD-ja është kundër reformës. Si kreu i KLD-së, çfarë e pengon që ta nisë ajo këtë reformë. Në një rast KLD-ja, për ta mbështetur këtë interpretim, si rasti Gjin Gjoni…
Nishani: S’konkurroj dot në agjitacion e propagandë. S’besoj te retorika, populizmi, unë besoj të pragmatizmi, efiçenca. Unë e quaj agjitacion e propagandë.
KLD është një institucion që as bën reformë as e pengon. S’merr vendime në lidhje me reformën, ka një përfaqësues të KLD në grupin e punës, të ekspertëve të nivelit të lartë, është paraqitur dhe ka dhënë mendim, ka pasur një propagandë krejt të papranueshme, për të fokusuar që Presidenti e komandon KLD-në, askush se kontrollon. Mazhoranca e ka zëvendësuar 80 përqind.
Rakipi: Pse këtë reformë nuk e ka nisur KLD-ja?
Nishani: S’ka kompetencë. Presidenti ka bërë tentativën në tetor 2014. Askush nuk fliste për reformën në drejtësi.
Kam idenë që kjo reformë, është një përpjekje, për të rrëmbyer një pushtet. Përderisa kemi një mazhorancë, duke e gjetur drejtësinë në këtë nivel, përpiqet ta marrë…
Rakipi: Vijmë te çështja e reformës, është e rëndësishme.
Nishani: Megjithëse Presidenti s’ka fuqi institucionale, as për të bërë reformë, as për ta penguar, nisur nga përgjëgjësia institucionale për ta ndihmuar vendin dhe aktorët e tjerë, për t’i krijuar lehtësitë e nevojshme, për t’i mbledhur aktorët e ndryshëm në tavolinë, Presidenti që në tetor 2014, i koordinuar ne BE-së, iniciuam procesin e reformës në drejtësi. Kushdo gazetar mund të shohë që presidenti ka tentuar të bëjë reformë.
Jam te pjesa e angazhimit të Presidencës, të gjithë aktorët e rëndësishëm, kryeministri, kuvendi, në tryezën e tetorit të vitit 2014, shfaqën mendimet e tyre. Më pas, Presidentit iu tha që merremi ne me këtë punë. Dhe pas kësaj u krijuar një komision parlamentar. Njëra anë, në mënyrë të pandershme, ka spekuluar në institucione shqiptare dhe jo shqiptare, për të depërtuar një stituatë të pavërtetë që presidenti s’do reformën, kjo s’është dinjitoze. Mendoj që reforma s’është e një qeverie, as e ambasadorëve, është një çështje e shtetit shqiptar. Dhe shteti ka qytetarët ka institucionet e aktorët e tjerë që kanë përgjegjësi ta bëjnë shtetin të funksionojë më së miri. Reforma është pjesë e kësaj përgjëgjësië. I ftoj palët të vijojnë punën, rekomandimet e Komisionit të Venecias janë pranuar nga të gjitha palët. Askush të mos e mendojë ta përdorë në fushatat elektorale, apo zgjedhjet.
Nishani: Shumë prona të FA janë jashtë inventarit
Rakipi: Ju duhet të qëndroni mbi palët. Kritika është se ju jeni palë e PD-së. Si do ti përgjigjen kësaj?
Nishani: Paraardhësit e mi kanë pasur kundërshti me qeveritë që kanë pasur. Ka qenë pozitive që Presidëentët kanë qenë në opozitë me qeveritë e tyre. Akzuat që kanë ardhur ndaj sjelljes sime institucionale, kanë ardhur për disa emërimë në Gjykatën e Lartë dhe në disa ambasada. Po flas në momentin që Presidenti i Republikës, shikon se qeveria i heq apo redukton kompetencat kushtetuese presidentit, dhe këtë se ka bërë në rrugë ligjore. Në fund të fundit, një qeveri ka mazhorancë, dhe mund ta ndryshojë, por kurrësesi s’mund të lejohet t’i ndryshojë kushtetutën, por të ndryshojë disa ligje që në hierarkinë e Presidentit i shikon dhe nuk reagon, s’mund të rri në presidencë.
Në ligjin që tentoi të ndryshonte kompetencat, qeveria i hoqi të drejtat Presidentit për të hequr nga inventari i pronave ushtarake. Gjykata Kushtetuese e rrëzoi dhe ia ktheu Presidenti. Gjatë këtij viti që kanë kalaur janë me dhjetëra prona që janë nxjerrë jashtë inventarit të FA-së. Pronat janë hequr. Janë prona të FA-së, reparte, baza etj.
Rakipi: Cilat janë kompetencat e Presidentit të Republikës. Cilat janë ato që janë hequr?
Nishani: Ne jemi një Republikë Parlamentare, s’kam pasur iluzion, s’është Presidenti vendimmarrësi. Në kohën e Berishës kishte kompetenca të drejtpërdrejta ekzekutive.
Pas Kushtetutës së re, Presidenti mbeti një figurë protokoll, komandant i FA-së, emëronte e shkarkonte funksionarët e lartë, gjeneralët, ajo iu hoq, s’iu kthye nga Gjykata Kushtetuese, janë lënë emërtesa. Pjesa tjetër me grada madhore i janë lënë kryeministrit, në emërimin e tyre në detyrë. Një aspekt i rëndësishëm, ka qenë heqja e kompetencës së Presidentit, për të hequr kreun e ILDKPK-së. Presidenti duhet ta përcaktojë dhe parlamenti ta miratojë. Ne kemi shkuar mbrapa. Tani Parlamenti e emëron e shkarkon, e gjykon. Një gjë e tillë u bë nga mazhoranca aktuale.
Presidenti ka dy kompetenca, emërimin e ambasadorëve dhe emërimin e gjyqtarëve të shkallës së lartë dhe të kushtuese. Në kod përjashtohet nga vendimmarrja. Emëron edhe drejtorin e SHISH me propozim të kryeministrit
Për Gjykatën e Lartë, për tre vite, ka rrëzuar të gjitha dekretet për të propozuar kandidatët e Gjykatës së Lartë.
Kushtetuesja ka përcaktuar që Parlamenti duhet të japë shpjegim për rrëzimin e dekreteve. S’është respektuar vendimi i Gjykatës Kushtetuese. Dhe ka ndodhur kjo situatë, që anëtari i Gjykatës së Lartë megjithëse ka mbaruar mandatin, merr vendime në kundërshtim me Kushtetutën dhe e ka kompromentuar procesin vendimmarrës, çdo person që ka mbetur i pakënaqur, personi ka të gjitha mundësitë ta quajë nul këto vendime.
Nishani: Komunikimi me Ramën, institucional. Me Berishën konsultohem sepse ka eksperiencë
Rakipi: Zoti President. Çfarë është komunikimi me kryeministrin?
Nishani: Institucional. Shkëmbejmë shkresa. Edhe kur qëllojmë në evente, përshëndetemi.
Rakipi: Ju keni thanë që konsultoheni me Berishën?
Nishani: Jam konsultuar për shkak të ekpseriencë, si shtetar, të ndaj me të, shqetësimin dhe të kërkoj angazhimet e tij, për disa çështje me interesin kombëtar dhe të çështjes së Kosovës. Për fatin e mirë kanë rezultuar pozitivë. Rasti më i fundit, ishte kërkesa që bëri Kosova në Unesco. Edhe me kërkesën e miqve tanë nga Kosova, unë personalisht s’kisha eksperiencë në marrëdhënie ndërkomëbëtare, kisha autoritet t’ia kërkoja Berishës dhe rezultoi e suksesshme.
Rakipi: Berisha të rrëmben?
Nishani: Janë marrëdhënie korrekte dhe apasak interes politike. Edhe nëse një President do të tentonte që të asistonte në një interes të ngushtë të PD-së se ka këtë mundësi. Ka një paragjykim politik. Nga sondazhet që bëj, do vazhdoj të mbaj qëndrimin tim, jam i bindur me atë që them dhe atë që shpreh.
Rakipi: Konslumtime me Ramën e Metën?
Nishani: Kam bërë për axhendën e qeverisë, për reformën , për politikën, ka pasur raste që s’kam gjetur të jetësuar atë çka është premtuar. Megjithatë këto janë çështje të gjykimit politik. Jam i hapur që të kemi dhe të vijojmë.
Rakipi: Ndonjë kosnultim për probleme të nxehta?
Nishani: Për sigurinë komëbtare.
Nishani: Politika e jashtme e Shqiperise e konsoliduar
Rakipi: Pavarësisht nga reduktimi i kompetencave, punët e jashtme dhe siguria zënë vend të rendësisshëm. Çfarë mendoni për politikën e jashtme?
Nishani: Është e konsoliduar dhe tregon pjekuri në një pikëpamja të caktuar. Ka një qëndrim të konsoliduar në sjelljen rajonale, nga të gjitha qeveritë, nga e majta dhe e djathta. Ka padyshim një konsolidim të madh përsa i takon proceseve të integrimit, angazhimet e shqipërisë në luftën kudnër terrorizmit. Ka pasur disa qëndrime të caktuara nga qeveria aktuale, të cilët kanë të bëjnë me qëndrimet e shtetit më konkretisht të OKB-së, qëndrime që Shqipëria i ka pasur në një qëndrim të caktuar, në vitet e fundit kanë ndryshuar. Në këto qëndrime Presidenti s’është konsultuar. Nuk janë përkrahur nga unë, në kuadrin e OKB-së. S’ka pasur konsultim. Shqipëria s’duhet të kishte mbajtur atë qëndrim. Bëhet fjalë me vende në rajonin e Lindjes së Mesme, edhe në çështje tjetër. S’mund ta them pse ka ndodhur, është qëndrim tërësisht i qeverisë. S’mund të them se cili ishte ky qëndrim në politikën e jashte. Politika ka mbetur e pandryshuar te NATO e Integrimi Europian. Në disa qëndrime të fundit kanë ngritur pikëpyetje te une, për integrimin tonë në BE, kam parasysh pronën dhe ambientin. Janë të ndryshme me standardet evropiane dhe e largojnë Shqipërinë nga BE. Kanë ngritur pikëpyetje a është vullneti për ta mbajtur Shqipërinë në BE, por pjesa tjetër e politikës së jashtme, ajo në rajon, mbetet e pandryshuar.
Rakipi: Ju folët për politika fondamentale. A s’duket që ka emërime nepotike në shërbimin e jashtme? Për shërbime për familjet, për njerëzit, për fiset.
Nishani: Vazhdojmë te kemi një traditë problematike në trupin diplomatik. Edhe qeveria e kaluara, edhe qeveria aktuale, duhet të kenë një vëmendje më të madhe ndaj diplomatëve tanë. Përfaqësojnë shtetin. Kam pasur rastin të shoh nga afër aktivitetin e tyre. Unë s’kam akses për të vlerësuar stafin diplomatik. Te ambasadorët, unë kam qenë një zë i fortë në aspektin e cilësisë dhe kualitetit dhe përzgjedhjes së ambasadorëve. Kam dekretuar, ligji parashikon që kryeministri emëron dhe çertifikimi i parlamentit. Çertifikimi im nuk është formal. Kam dashur që të mos krijoj konflikte të paqena dhe kam krijuar ashpërsira të vijojë reflektimi. Sot neve kemi personalite që janë rritur në diplomaci, kanë krijuar diplomatin serioz, të cilët mbeten të pashfrytëzuar.
Rakipi: Kemi emërime që shërbejnë si dado. Apo të rretheve nepotike të grave… Më ra një rast, që vinte gruaja e një e personaliteti të rëndësishëm, dhe bënte pazarin me 15 mijë euro në kryeqytetin e modës. Ka 25 vjet që ndodh një gjë e tillë.
Nishani: Si komentoj këto informacione.
Rakipi: Në emërimin e fundit. Ambasadori në Turqi, çfarë vlerash ka?
Nishani: Fakti që ka ndryshuar ligji, ia heq kompetencat Presidentit. Siç ky që thatë ju. Ne kemi njerëz që kanë kompetenca diplomatike dhe i lëmë të pashfrytëzuar këta. Ka qenë një numër propozimesh që si kam miratuar. Ky ka qenë fakti dhe arsyeja që ne të shkojmë në një proces sa më kualitativ.
Feja në shkolla, Nishani: Të mos cqnohet laiciteti
Rakipi: Ka një propozim të qeverisë për të futur një lëndë fetare në shkollë. Kjo është ide pak konfuze, siç janë idetë e zotit Rama. Ka zëra që mund të jetë e rrezikshme?
Nishani: Çdo propozim duhet të jetë i qartë, konkret. Propozimi që duhet të debatohet, duhet të fusim kulturën e debatit për çështje të tilla. S’jam kundër marrjes së dijeve të mundësive që ofron religjioni. Si kulturë si histori, mund të merret por të jetë qartazi e përcaktuar, duhet të jetë strike e laicitetit të shtetit shqiptar. Nuk mund të pranojmë që religjioni të kthehet në çështje politike. Kjo është një çështje që duhet t’i lihet diskutimit, duhet ti lihet shoqërisë civile. Si do të fokusohet. Garancia numër një mos të jetë cenimi asnjë milimetër i laicitetit të shtetit shqiptar. Duhet të shikojmë çfarë propozimi konkret.
Rakipi: Çfarë mendoni për situatën ekonomike të vendit?
Nishani: Si qytetar dhe si president dua që të kisha sukses në ekonomi, janë për çdo familje. Se konstatoj një standard të mirë. Janë një sërë aspektesh ekonomike, do të duhej një kohë e gjatë, aspekti i nivelit ekonomik, është më i rëndësishëm. Ajo që konstatoj është që kostoja e jetesës është rritur, standardi është ulur. Nuk përballohet kostoja dhe shkohet në standard të ulët.
Rakipi: Po kalohet në deflacion…
Nishani: Kemi disa vite që nuk kemi rritje të pages, por ulje të pagës. Qeveria duhet të bëjë indeksimin e inflacionit të pagave, de facto është ulje e pagave. Kemi problem me borxhin, ka qenë gabim politik, që parlamentit iu hoq e drejta për të kontrolluar borxhin e marrë nga qeveria. Ka dispropocion të rritur midis eksporteve dhe importeve. Unë po bëj një konstatim. Ka një largim masiv të njerëzve.
Qeveria aktuale ndryshoi tërësisht politikën e saj në aspektin e politikës financiare dhe ekonomike në vend. Ishte me të drejtën e saj, që do të implementoj një politikë të caktuar. Një prej tyre ishte ndërtimi dhe implementimi i taksës progresive. Unë i takoj asaj kulture politike që e kam konsideruar këtë taksë, veçanërisht në kushtet e Shqipërisë, si një sistem që stimulon informalitetin. Kemi parë nga raportimet e bëra, që ka nivele të larta të mosrealizimeve të larta të mbledhjes të të ardhurave.
Dëshira është e mirë e qeverisë. Eksperienca dhe koha nuk ishte e përshtatshme. Përgjegjësia ndryshon, ke përgjegjësi të madhe të adoptosh ndryshimin dhe të përshtatësh një strukturë tjetër. Nëse kjo nuk bëhet, përgjegjësia është dyfish e madhe.
Rakipi: Të dhëna konfirmojnë që 250 mijë shqiptarë kanë lënë vendin vitet e fundit. Nuk shkojnë vetëm njerëzit e varfër, kanë filluar t’i largohen edhe njerëzit që kanë mjete jetese. Unë jam tek ata njerëz që ndryshe nga Rama, që edhe polakët shkojnë jashtë vendit të tyre për punë. S’është kështu. Ka humbur një shpresë. Çfarë po ndodh? A mund t’i thonë shqiptarëve përse duhet të qëndrojnë këtu?
Nishani: Situata është e dhimbshme.
Rakipi: Zoti President. Pse duhet të qëndrojmë në këtë vend?
Nishani: Çështja e largimit, shqiptarët largohen për mungesën e shpresës. Është e dhimbshme ta pranojmë, më mirë ta shohim realitetin në sy dhe ta zgjidhim. Është e thjeshtë t’u thuash mos u largoni, por ata thonë që duhet të jetojmë, të shkollojmë fëmijët.
Ne kemi potenciale, potencialet të menaxhohen në interes të qytetarëve. Kemi nevojë për një ekonomi liberale, që qytetari të ketë dëshirë të mendojë dhe të gjenerojë ide, të krijojë një biznes, një punë,s’është puna administrata shtetërore. Të thithim investime, në vend që të shkojnë në Maqedoni, në Bosnje, në rajon, duhet të tregojmë mënçuri që këto të vijnë në Shqipëri.
Nëse taksa në Malin e Zi është 9, në Shqipëri të bëhet 8. Nëse neve kemi një transparancë më të madhe në përdorimin e pasurive publike, në prokurim, në buxhetin. Në vitet e shkuara, 2008, 2009, 2010, mjaft nga emigrantët filluan të kthehen. Jo si të papunë, por si investitorë të vegjël dhe të mesëm. S’kemi strategji për shtresën e mesme. Ne ende kemi nevojë për një politikë liberale në ekonomi. S’do të thotë anarki, paligjshmëri, tu ikin detyrimeve, përkundrazi. Ikja është fatale për ne. Duhet të jap një mesazh. Ne si komb jemi pushtuar nga vende të ndryshme, ta asimiliojnë, ta ndryshojë këtë komb. Atë që se kanë bërë pushtuesit, mos t’ia bëjmë vetes.
Rakipi: A ka rënë ky Parlament?
Nishani: Parlamenti funksionon në bazë të Kushtetutës së vendit, nëse në Parlament ka një krizë politike, edhe për shkak të situatës. Ne kemi ligje të një shoëërie demokratike, nëse funksionojnë, janë vetë grupet parlamentare, ky parlament e ka mundësinë për të vijuar punën e tij. Unë mendoj se e ka dhe duhet të vazhdoj.
Unë mendoj që alfa dhe omega janë vullneti. Nëse ka vullnet për të mbajtur larg, të mbahen larg. Unë skam parë që të inkriminuarit të mbahen larg.
Rakipi: Mazhoranca po jep PPP. A keni qenë i shqetësuar për këtë problem?
Nishani: Një prej tyre e përmendet për kontratën me Rapiskan. Presidentit i ka ardhur për t’u dekretuar ligji, por dua të shoh përmbajtjen, kontratën. Avokatura e shtetit i thotë që s’mund t’i japë dokumentin pasi është sekret shtetëror.
Rakipi: Mund ta çonit në gjykatë?
Nishani: Mbetet për tu parë mënyrë sesi merren vendime në gjykate, unë s’kam mundësi të veproj me Inspekstoriatin e Ndërtimit të prish ndërtime pa leje, të jap licenca, të emërojë familjarë të ndryshëm në ambasada, duhet të tregohem i kudjesshëm edhe kur të shkoj në gjykatë. Dalim te këto koncesionet. Ka një gjë shumë të thjeshtë, qeveria në këtë rast, në mungese të infrastrukturës, nuk ofron dot shërbim cilësor, dhe bën ofertë se cili është subjekti privat që e realizon këtë shërbim, por jo me paratë e shtetit, por të tijat. Nuk shikoj në këto raste, janë përdorur paratë e shtetit. Koncesioni është që privati të ofrojë shërbimin me paratë e tij.
Rakipi: Vetëm në shëndetësi, janë 400 milionë euro. Gjendja është katastrofale?
Nishani: S’mund të them që është brenda këtyre viteve, s’ka pasur asnjë përmirësim, në disa raste janë bërë edhe hapa mbrapa. Ne duhet të mesohemi që të operojmë dhe të qeverisim me prioritet. Çdo qeveri të rendisë prioritet e saj qeveria duhet të ketë maksimumi 5 prioritet. Prioriteti i parë duhet të jetë shëndetësia, spo trajtohet si e tillë.
Rakipi: Ju keni marrëdhënie me pjesën e rëndësishme të shetit. Sa shqetësues është krimi?
Nishani: Duke parë roganizimin dhe të sjelljes të grupit të Shullazit, por edhe të veprimtarive të tjera, por nëse nuk ndërhyhet me një reagim të fortë, rrezikojmë që krimi i organizuar të na kthehet në një organizatë mafioze. Jemi në një situatë delikate, po nuk mori reagimin rrezikon të na çojë në këtë dimension.
Rakipi: Flitet për një pushtet të bandave. Kemi pasur raste rrëmbimesh. Dhe marrje peng?
Nishani: Unë kam aq informacione sa të ketë Presidenti, i kam nga Prokuroria, por edhe media ka raportuar, disa raste. Unë kam kërkuar dhe po pres të marr një informacion më të detajuar është një fizionomi e krimit që është shfaqur në këto dy vitet e fundit.
Rakipi: Sa raste?
Nishani: Janë 5-6 raste të raportuara nga media. Kam kërkuar informacion të hollësishëm.
Rakipi: Jeni shprehur kundër ligjit të arsimi të lartë?
Nishani: I heq mundësinë djemëve e vajzave që vijnë nga familjet e varfra. Kanë të drejtën që u ka dhënë zoti, që u jep kushtetuta, që u jep shteti, që duhet të shkollohen. Penalizmi është i papranueshëm.
Rakipi: A duhet që Shqipëria të strehojë refugjatë?
Nishani: Ne kemi një eksperiencë të dyfishtë. Ne 1990 patëm largime masive. Së pari Shqipëria duhet të ofrojë solidaritetin e saj, padyshim në raport me kapacitetet që ka dhe së treti, brenda fenomenit të emigracionit, ka edhe fenomene të tjera ka mundësi e depërtimit të terroristëve, kërkon kontrollin e imtësishëm kufitar. Unë mbështes vendimin e qeverisë, për ta trajtuar këtë çështje me koordinim me BE-në.
Rakipi: A duhet t’i mbajmë ne këta 3000 muxhahedinë…?
Nishani: Më duhet që të sjell në vëmendje të opinionit publik. Këta njerëz janë fëmijë, gra edhe burra të pamundur, të ciët gjenden në mënyrë të herëpasershme në rrezik dhe i vrasin në kampe.
Rakipi: Berisha mori 100…
Nishani: Ky është proces që ka nisur nga qeveria e kaluar dhe kërkesës së partnerit tonë kryesor, që në interes të shqiptarëve ka përdorur ushtrinë edhe armët, ka vënë në rrezik bijtë e tij, Shqipëria ka bërë mirë që ka treguar gadishmërinë e saj. Unë nuk di, dhe s’kam informacione të detajuara, që janë bërë negociata. Kostoja s’do të jetë e Shqipërsië. Opozita e ka mbështetur, po ashtu edhe unë. Marrëveshjen me detaje nuk e di. Është një proces që ka dimensionin humanitar.
Rakipi: Shqipëria ka kaluar 25 vite tranzicion dhe se dimë sa kohë do të vazhdojë akoma? Ku është gabuar?
Nishani: Te mënyra sesi e kuptojmë procesin vendimmarrës, implementimin e politikave që ndikojnë në jetën ekonomike dhe politike.
Rakipi: Ku gabuam?
Nishani: Mënyra sësi funksionojnë strukturat e shtetit.
Nga informacioni që kam unë, në zgjedhjet e fundit, është se janë përdorur edhe grupe kriminale për mbledhjen e votave, duke filluar nga Tirana. Ky është shqetësim dhe është i vullnetit politik.
Rakipi: Sa është buxheti i presidencës?
Nishani: Është më i vogël se i çdo ministrie, jo për pagat për institucionet e varësisë, por vetëm për stafin. Ka ardhur duke u reduktuar, e kam parë si një presion ndaj Presidentit, për qëndrimet që kam mbajtur. Kështu e kam konstatuar. Zëri i disa shpenzimeve kapitaleve që bëhen për të mirëmbajtur ambientet apo zyrat, funksionimin e administratës së Presidences, kanë variuar, nga 50 deri në 60 mijë euro në vit. Administrata e Presidentit nuk mund të përdorte dot softweer pasi hardwere isthe i 10 viteve të shkuara. Kjo është një situatë që si jep dinjitet askujt. Presidenti s’është për aktivitetin personal, janë reflektime të një kulture politike të kaluar.
Nishani: Do të kërkoj të marr një mandat të dytë
Rakipi: Po Nishani do të jetë një ish -President apo politikan aktiv, pas 2017-ës? Do të rikandidoni?
Nishani: Do të kërkoj të marr një mandat të dytë, me kushtet poltike dhe institucionale që janë sot. Se di sesi mund të vijnë kushtet e mëparshme. Do të kërkoj të marrë një mandat të dytë. Ajo që ju garantoj që do të jem qytetar jo aktiv, por shumë aktiv. Do të jem në çështje publike.
Rakipi: Sa e ndryshon njeriun maja e pushtetit?
Nishani: Është një shkollë e madhe, ishte fat dhe një nder i madh. E rëndësishme është që ta përmbushësh me tre kolona. Së pari me dinjitet , me integritet dhe me thjeshtësi. Është një shkollë që të mëson shumë gjëra, edhe individualitetin tënd publik dhe të sjelljes në shoqëri, e përshtat me eksperiencën që merr, me çka mëson, me vështirësitë, me miqtë që të bie.
Rakipi: Në kohën postkomuniste, Shqipëria ka pasur katër presidëntë. Cili model ju ka bërë përshtypje?
Nishani: Kur s’kam qenë president, padyshim që kam pasur marrëdhënie, kur jam bërë President s’jam marrë me ish-presidentët. Kur mos të jem president, s’do të merrem me presidentin. S’dua që presidentët që do të vijnë të kenë këtë situatë me sulme. S’kam pasur asnjë model, jam përpjekur të krijoj modelin tim. Dhe të them ato që janë të drejtë dhe të veproj kur është detyrë kushtetuese apo njerëzore, s’kam pasur asnjë model. Kam modelin tim me të mirat dhe problematikat e mia.
Rakipi: Një akt mjaft interesant ishte falja e Nazime Vishës. Pse se bëtë më parë?
Nishani: Së pari dua të shpreh keqardhjen time për tentativat ndaj disa individëve që s’pekulojnë. Presidenti është akuzuar përmes spekulimit që të japë faljen për të dënuarën. Presidenti asnjëherë s’ka refuzuar, presidenti e ka miratuar të vetmen herë që i është propozuar. Në 2010 ligji për faljen ka ndryshuar. I është hequr e drejta e propozimit të shoqatave, deputëtë, kyetarë komunash. E drejta e propozimit në ligjin aktual i njihet ministrit të Drejtësisë. Kërkesa duhet të depozitohet në minsitrinë e Drejtësisë dhe propozimi për falje duhet të vijë nga ministri drejt presidenti.
Presidenti i ka ardhur një praktikë nga ish-ministri Nasip Naço që të mos falet, për shkak se ministria pretendonte se nuk plotësonte kriteret. I vetmi ishte nga ministri Manjani.
Rakipi: Besoni që do bashkohet Shqipëria me Kosovën?
Nishani: Unë besoj se një gjysëm bashkimi e kemi realizuar. Pavarësisht se sot jam President, edhe po të mos isha, s’më pengonte që të shtunën të shkoj në Prizren, të pi kafe, të shkoj në Gjakovë, të kthehem e të vij në Durrës apo në Tiranë. Nëse flitet për kontekstin tjetër, për të pasur një administratë shtetërore, një Parlament, i takon një të ardhme, për t’u vlerësuar për tu gjykuar, nga vullneti i qytetarëve në Shqipëri e Kosovë. Më mirë të kemi një administratë nën Bashkimin Evropian. Në BE ne mund të jemi shumë herë më mirë.
Rakipi: Përse duhet të shkojmë në BE, kur shumë vende duan të dalin?
Nishani: S’besoj se do prishet BE, se vet Europa e ka treguar se duke qenë e bashkuar i përballon më mirë vështirësitë. Integrimi tek BE duhet të fokusohet tek procesi. Procesi është i rëndëisshëm, pasi përmes këtij procesi do krijojmë standarde. Do krijojmë institucione më të vlefshme, një shoqëri të hapur, infrastrukturë.
Rakipi: Zoti president, çfarë keni arritje më të madhe?
Nishani: Do t’ia lë qytetarëve pas përfundimit të mandatit të parë apo të dytë.
Rakipi: A do të ishte që presidenti të zgjidhej nga populli?
Nishani: Një president që mund të dalë nga një proces që blihen apo shiten vota, do të ishte fatal.
Rakipi: Përse si japin vendin që i takon Shpresa Beçajt, e kanë detyruar zonjë Beçaj për një emërim. Mos e pengon Nishani?
Nishani: Zonja Beçaj është zonjë e nderuar, kam pasur rastin të punoj me të. Është një gjyqtare e respektuar, do të marrë të drejtën e saj, në mënyrë që procesi për vendet vakante në Apelin e Tiranës të jetë në rendin e ditës. Ka një vendim kolegjial në KLD. Ata që janë zgjedhur nga mazhoranca e kaluar kanë ikur, janë zgjedhur të rinj dhe jam i bindur që anatërat e KLD-së do të marrin edhe zonjën Beçaj.
Rakipi: Pas një muaji e gjysëm Shqipëria do të marrë pjesë në eventin final të kampionatit evropian. Edhe pse Edi Rama s’të lë radhën, nuk do të luajë, por do të jetë në stadium.
Nishani: Nuk besoj se një stadium do të jetë jetëgjatë në mes të qytetit. Në një afat të mesëm stadiumi duhet të jetë në periferi. S’duhet të jetë jetëgjatë atje ku është parashikuar. Stadiumi që meriton kombëtarja do të jetë në periferi.
Nishani: Kam marrë ftesë në UEFA që të jem pjesë në ndeshjet e kombëtares.
Rakipi: A do të shkoni në Francë?
Nishani: Kam marrë ftesë nga UEFA që të jem pjesë në ndeshjet e kombëtares. Federatë Europiane i merr shpenzimet. Do të jem i pranishëm me ndeshjen me Francën. Unë kam marrë një ftesë nga ambasadori i Francës për ta ndjekur me stafin e ambasadës ndeshjen. Ndeshjen e fundit do vë në dispozicion ambientet për gazetarët sportivë.
