Presidenti kinez: Shkenca mund të çojë deri në 150 vjeç jetën e njeriut

Një episod i pazakontë gjatë paradës ushtarake në Sheshin Tiananmen në Pekin ka nxitur reagime dhe debate ndërkombëtare. Një mikrofon i ndezur kap mesazhin e përkthyesit të presidentit rus Vladimir Putin, i cili, duke iu drejtuar presidentit kinez Xi Jinping, tha:

“Bioteknologjia po zhvillohet vazhdimisht… organet njerëzore mund të transplantohen pa fund. Sa më gjatë jeton, aq më i ri bëhesh, madje edhe mund të arrish pavdekësinë.”

Xi: “Njerëzit mund të jetojnë deri në 150 vjet”

Kreu i shtetit kinez, i befasuar por edhe i interesuar, iu përgjigj:

“Disa parashikojnë se në këtë shekull njerëzit mund të jetojnë deri në 150 vjet.”

Më pas, Putin e pranoi përballë gazetarëve se kishte biseduar me Xi për mundësitë që ofron shkenca moderne për të rritur jetëgjatësinë e njeriut, duke përmendur transplantet e organeve dhe teknologjitë e reja mjekësore.

Obsesioni i liderëve për jetëgjatësinë

Putin dhe Xi, të cilët kanë ndryshuar ligjet në vendet e tyre për të zgjatur mandatin e pushtetit në mënyrë të pakufizuar, njihen prej kohësh për interesin e tyre ndaj shkencës së zgjatjes së jetës.

Në Rusi, vetë Putin ka urdhëruar ngritjen e një qendre kërkimore për teknologjitë kundër plakjes.

Një nga miqtë e tij më të afërt, Mikhail Kovalchuk, është i angazhuar në projekte që lidhen me printimin e organeve në laborator, me synimin që të krijohet një “rezervë pavdekësie”.

Ndërkohë, vajza e presidentit rus, Maria Vorontsova, ka përfituar miliona euro grante shtetërore për kërkime në fushën e gjenetikës dhe rigjenerimit të qelizave.

Si mund të ndodhë zgjatja e jetës në sens shkencor

1. Transplantet dhe organet artificiale

Sot mjekësia ka arritur të transplantojë zemra, mushkëri, mëlçi e veshka. Problemi kryesor mbetet mungesa e organeve dhe refuzimi imunitar.

Me teknologjinë 3D bioprinting, shkencëtarët po krijojnë inde dhe organe në laborator duke përdorur qeliza staminale të pacientit, gjë që shmang refuzimin. Në teori, njeriu mund të ketë “rezervë organesh”, duke zgjatur jetën për dekada të tjera.

2. Qelizat staminale dhe rigjenerimi i indeve

Qelizat staminale janë qeliza “të papërcaktuara” që mund të shndërrohen në çdo lloj indi.

Ato përdoren për të riparuar dëmet në zemër, tru, lëkurë apo palcë kockore. Nëse kjo teknologji përmirësohet, mund të rinovojë organet e brendshme duke i bërë “si të reja”.

3. Modifikimi gjenetik dhe epigjenetik

Plakja lidhet me dëmtime të ADN-së dhe shkurtime të telomerëve (fundet mbrojtëse të kromozomeve).

Shkencëtarët po eksperimentojnë me enzima si telomeraza, që mund të zgjasin këto telomere dhe të ngadalësojnë plakjen e qelizave.

Metodat e reja të modifikimit gjenetik (si CRISPR) ofrojnë mundësinë e korrigjimit të gjeneve që shkaktojnë sëmundje apo plakje të parakohshme.

4. Barnat anti-plakje

Molekula si metformina (ilaç për diabetin) apo rapamicina kanë treguar se ngadalësojnë procesin e plakjes tek kafshët laboratorike.

Shumë kompani bioteknologjie po testojnë ilaçe që synojnë “qelizat senescente” – qeliza të plakura që dëmtojnë indet përreth. Eliminimi i tyre mund të mbajë trupin biologjikisht më të ri.

5. Inteligjenca artificiale dhe mjekësia personalizuese

AI përdoret për të analizuar miliarda të dhëna mbi gjenet, stilin e jetës dhe shëndetin e individëve, duke krijuar terapi të personalizuara.

Në vend të një kure të përgjithshme, çdo njeri do të ketë “recetën e tij të jetëgjatësisë”, të bazuar në gjenetikë dhe metabolizëm unik.

6. Ngadalësimi i plakjes përmes metabolizmit

Kufizimi i kalorive dhe dieta të kontrolluara janë treguar se zgjasin jetën e kafshëve deri 30–40%.

Studimet te njerëzit po eksplorojnë si reduktimi i konsumit kalorik, periudhat e agjërimit (intermittent fasting) dhe ekuilibri ushqimor ndikojnë në jetëgjatësi.

Kufizimet dhe sfidat

Shumë teknologji janë ende eksperimentale dhe të testuara kryesisht te kafshët.

Problemi nuk është vetëm të zgjasësh jetën, por të sigurosh jetë të shëndetshme – pa kancer, demencë apo dobësim të trupit.

Rreziku tjetër është se teknologjitë e para do t’i përfitojnë vetëm elitat e pasura, duke rritur pabarazitë.

Përfundim

Shkenca nuk ka arritur ende të bëjë njeriun “të pavdekshëm”. Megjithatë, kombinimi i bioteknologjisë, gjenetikës, qelizave staminale, barnave anti-plakje dhe inteligjencës artificiale pritet që në këtë shekull të rrisë jetëgjatësinë mesatare të njeriut ndjeshëm – ndoshta deri në 120–150 vjet, siç përmendi edhe Xi Jinping në bisedën me Putinin.