Brechti dhe një nga dashuritë më të mëdha e më tragjike të jetës së tij

Në vitin 1931, dramaturgu dhe poeti gjerman Bertolt Brecht, e takoi një aktore të re, një grua të quajtur Margarete Steffin, me të cilën u lidh në aspektin intelektual dhe intim. Të dy u takuan gjatë një prove. Ajo më pas luajti te “Nëna” e Brechtit, e më vonë u bë bashkëpunëtore në shkrimet e tij. Steffin shtypte veprat e tij, bënte korrigjonte, jepte sugjerime, përkthente dhe e shtynte drejt synimeve më të mëdha. Në një poezi, Brechti e quante atë “mësuesja e vogël”, transmeton Telegrafi.

Steffin vinte nga një familje proletare, për çka bëhet burim për detajet e jetës së klasës punëtore – që do të përshkruhen në shfaqjet politike – ku Brechti nuk kishte përvoja të drejtpërdrejta. Kompozitori dhe bashkëpunëtori Hanns Eisler, për Steffinin thoshte: “Ishte bashkëpunëtorja më e vlefshme Brechtit. Duhet të them se ‘Frika dhe tmerri i Rajhut të Tretë’ – skena e klasës punëtore – nuk do të mund të shkruhej pa Steffin”.

Por, Steffin vuante nga tuberkulozi – një anë e errët e dijes së saj të madhe – dhe gjatë tërë dekadës Brechti pagoi për trajtimin e saj nëpër sanatoriumet e gjithë Evropës, sa herë që përkeqësohej shëndeti i saj. Ata kishin gjithashtu marrëdhënie intime dhe shkëmbyen letra dhe poezi pasionante, prekëse dhe epshore.

Brechti kishte nevojë për gra dhe numri i të dashurave dhe admiruesve rreth tij e dërrmonin Steffin. Ndaj, nis një poezi me fjalët: “Veç paramendo të gjitha gratë që ti/ i kishe në shtratin tënd…”! Ndërsa, në një letër shkruan për ëndrrat e saj, sesi e sheh me gra tjera e sesi zgjohet e shqetësuar. Megjithatë, “jam e tëra e jotja”, i shkruante Brechtit më 1934.

Poezitë e Brechtit ndaj saj janë prekëse dhe mbrojtëse, por gjithashtu eksplicite dhe seksuale. Në një poezi ai i numëron vendet ku kanë bërë dashuri: “Të eksituar nga pianot në manastir … / E hodhe çelësin nga ballkoni…/ Në atë hotel – në një dhomë, në të dy dhomat…”! Shënimi i saj lakonik për këtë poezi ishte: “E ke harruar kohën në veturë”.

Qëkur më 1933 Hitleri erdhi në pushtet në Gjermani, Brechti u detyrua të largohej dhe të kalonte 14 vitet e ardhshme në mërgim, duke udhëtuar nga një vend në tjetrin, e përfundimisht duke e lënë Evropën me tren – përmes Siberisë, drejt SHBA-së. Me vete e merr familjen e tij, gruan, dhe ndihmësit.

Edhe Steffin e la Gjermaninë. Më 1940 ata takohen në Helsinki, ku puna e tyre në të shkruar, përkthime dhe redaktime vazhdon, ndonëse ajo tashmë ishte shumë e sëmurë. Në maj 1941, Steffin u pranua në një sanatorium të Moskës. Brechti dhe familja e tij nga Moska udhëtuan për në lindje. Pak ditë më vonë e kupton se Steffin kishte vdekur. Atëherë shkroi:

Duke e kujtuar mësuesen time të vogël
Sytë e saj, zjarrin e kaltër të zemëruar
Dhe mantelin e veshur, me kapuç të madh
Dhe borduret e gjera që i kam quajtur,
Orioni në qiell, Konstelacioni i Steffinit.
Shikoj lart dhe sodis, e duke tundur kokën
Besoj se dëgjoj kollitjet e mekura.

“Rrëfimi për lidhjen e tyre është prekës, por që na çon në thelbin e temave të mëdha: shkrimi dhe politika, politika gjinore e moderniteti, antifashizmit dhe jeta individuale”, thotë përkthyesi nga gjermanishtja në anglisht, Tom Kuhn. Sipas tij, “Steffin ishte një nga dashuritë më të mëdha (dhe më tragjike) të jetës së Brechtit”. /Telegrafi/