E veja që “fle” mbi varrin e bashkëshortit të saj, Laurence Matheson

Albert Vataj

Ndoshta ju kujtohen përbetimet për dashuri të përjetshme, të cilat i keni lexuar nëpër libra, parë në filma apo përcjellë në historitë e dashurisë në teatër. Vetëm një i “çmendur” që dashuron çmendurit priret t’u besojë këtyre broçkullave, atyre dhe kësaj vejushe, e cila duke i besuar artit ka shprehur të lartin betim dhe besuar hyjnisht atë, duke vendosur “të fle” mbi varrin varrin ku prehet bashkëshorti, për të mos u ndarë përjetësisht prej tij.

Kjo skulpturë mermeri me përmasa reale e një gruaje të fjetur është guri i varrit të Laurence Matheson (25 prill 1930 – 12 janar 1987), skalitur me kërkesë të së vesë së tij nga artisti Peter Shipperheyn. Varri i Laurence Matheson ndodhet në varrezat Mount Macedon të Victoria, Australi.

Artisti Peter Shipperheyn, u takua për herë të parë në vitin 1981 me Laurence Matheson, një miliarder australian dhe koleksionist arti, një “individ i jashtëzakonshëm”, shkruan Charlie Hintz për Cult of Weird.

Matheson kishte blerë një skulpturë mermeri në përmasa reale, Shipperheyn, të gdhendur nga gruaja e tij, Cinzia. Ishte vepra më e madhe që ai kishte krijuar në atë moment, duke kërkuar tetë njerëz që ta zhvendosnin nga kamioni në kopshtin e Mathesonit kur u dorëzua vepra.

“Pas shumë mallkimeve dhe një gishti të shtypur, ne e vendosëm copën në vend,” tha Shipperheyn. “Në këtë pikë, Laurence, i cili i ishte futur punës dhe djersitur si ne të tjerët, u prezantua duke deklaruar se i pëlqente shumë puna ime. Deri në këtë moment nuk e kisha kuptuar këtë, mendova se ai ishte një nga stafi përreth vendit.”

Matheson ftoi Shipperheyn dhe Cinzia për të festuar ardhjen e skulpturës me një gotë shampanjë. Gjatë bisedës, Matheson e pyeti artistin se cilat ishin planet e tij për të ardhmen e tij.

“Ajo që unë me të vërtetë do të doja të bëja është të kthehem në Carrara dhe të gdhend një copë të madhe mermeri,” i tha Shipperheyn, por u shpreh se nuk e kishte idenë se si do ta arrinte këtë pa para.

“Laurie u ngrit dhe u kthye pak më vonë, më vuri një grusht parash në dorë dhe më tha pse nuk kthehesh në Carrara dhe më bën një skulpturë të madhe!” kujton Shipperheyn.

I emocionuar dhe mirënjohës për mundësinë, artisti u kthye në studion e tij dhe punoi një maket balte. Pasi përfunduan, Shipperheyn dhe Cinzia u takuan përsëri me Matheson për të paraqitur konceptin e tij .

“Mbërritëm në shtëpinë e tij jashtë Melburnit, ku ai shoqërohej me një grup biznesmenësh rus. Matheson kërkoi të shihte copën, kështu që Shipperheyn e hapi atë dhe e vendosi në tryezë.

Ishte një model i asaj që do të bëhej një shtyllë e gjatë dhe e ashpër me figura nudo mashkullore dhe femërore të gdhendura në mermer Carrara.

“Të gjithë u entuziazmuan me imazhin dhe unë po ëndërroja ta gdhendja në mermer tashmë,” tha Shipperheyn. “Kur erdhi puna për të zyrtarizuar aspektin e biznesit të komisionit, Laurie më tërhoqi mënjanë ndërsa rusët shpërthyen në këngë dhe më thanë: ‘Epo, sa do të kushtojë?’ Kafshova gjuhën dhe i thashë çmimin. Në atë kohë më dukej si një pasuri e vogël. Pa përmendur më tej, Laurie u ngrit dhe u zhduk, duke u kthyer pak më vonë, dhe për habinë time ai pagoi të gjithë shumën paraprakisht.

“A nuk doni që unë të nënshkruaj një kontratë?” pyeti Shipperheyn.

“Çfarë do të bëjë një kontratë?” tha Matheson. “Kam vendosur dhe nuk mendoj se do të ishe aq budalla sa të shpërdorosh mundësinë që kjo përfaqëson për ty.”

Shipperheyn mori paratë dhe ai dhe Cinzia kaluan 12 muajt e ardhshëm në Carrara duke punuar në skulpturën për Matheson dhe shumë vepra të tjera në përgatitje për shfaqjen e tij të dytë.

Më 1987, Matheson u sëmur dhe vdiq jo shumë kohë më vonë më 12 janar 1987 kur ishte vetëm 56 vjeç. E veja e tij, Christina, porositi Shipperheyn të gdhendte një pjesë të fundit për burrin e saj – imazhin e një që fle, e cila tani është mbi varrin e tij.

“Unë mendoj për të me shumë dashuri dhe e çmoj që e kam njohur”, tha Shipperheyn për Matheson, “dhe e falënderoj për ndryshimin e jashtëzakonshëm që bëri në jetën time.”

Pak a shumë kjo është e gjithë historia që shoqëron domethënien e këtij varri monumental. E veja Christina që fle gjithmonë mbi varrin e burrit të saj. Për një varrezë kjo është papritur intime, pothuajse erotike, por plot emocione të mëdha dhe reale njerëzore. Ndoshta për të bërë këtë nuk duhen dhe aq para sa ç’duhet më shumë besim të dashuria e përjetshme, e cila nuk ka veshë të dëgjojë se çfarë thotë mileti dhe se çfarë mendojnë fanatikët. Dashuria në këtë jetë dhe në tjetrën, është vetë madhështia e ndjenjave dhe e besimit, ku shpirti dhe trupi ynë kërkojnë të përjetojnë qielloren dhe të prehen në paqen e gjithmonshme yjore.

Përgatiti: Albert Vataj