Ishulli misterioz ku iu ndalohet hyrja “njerëzve të zakonshëm”

Surtsey, një ishull vullkanik në Oqeanin Atlantik, rreth tridhjetë kilometra nga Islanda, u krijua nga një shpërthim i madh në vitin 1963, i cili filloi në një thellësi prej 130 metrash.

Shpërthimi zgjati tri vjet dhe deri në vitin 1967 u krijua një ishull me një sipërfaqe 2.7 kilometra katrorë dhe mori emrin sipas gjigantit të zjarrit Surt nga mitologjia norvegjeze.

Erozioni i tokës dhe erërat e forta e reduktuan përfundimisht sipërfaqen e saj në rreth 1.3 kilometra katrorë, por jo interesin e shkencëtarëve për këtë zonë misterioze.

UNESCO e mbrojti ishullin dhe e vendosi në listën e tij të Trashëgimisë Botërore në Evropë, dhe vetëm botanistët, biologët dhe vullkanologët e përzgjedhur iu dhanë qasje.

Detyra e tyre kryesore është të studiojnë se si formohet një ekosistem pa ndikimin e njeriut.

Myshqet dhe likenet ishin llojet e para të bimëve që filluan të rriteshin në ishull, por sot rreth shtatëdhjetë lloje bimore, insekte, zogj dhe foka.

Ekziston vetëm një shtëpi në ishull ku flenë ekspertët që studiojnë ndryshimet në Surtsey.

Para se të zbarkojë në ishull, çdo shkencëtar kontrollohet tërësisht për të shmangur transferimin aksidental të farave, mbirja e të cilave mund të prishë ekosistemin natyror.

Pavarësisht masave paraprake, në ishull u rrit një bimë domate, e cila i habiti shkencëtarët.

Ose kështu ndodhte derisa një ekspert atje pranoi se kishte bërë jashtëqitje në një vend të ndaluar në tokën pjellore vullkanike pasi kishte konsumuar frutat.

Bima u hoq menjëherë dhe mbikëqyrja e aktiviteteve të të gjithë ekspertëve të lejuar të vinin në ishull u forcua.