AFP: Kriza greke ka goditur rëndë ekonominë shqiptare

Ministri i Financave në Shqipëri dhe disa agjenci bankash dolën publikisht dhe thanë njëzëri se kriza greke nuk e prek vendin tonë. Mirëpo një reportazh i sotëm i agjencisë prestigjioze “AFP”, tregon të kundërtën, sesa shumë e ka prekur vendin tonë kriza greke, madje që kur ajo preku edhe vetë Greqinë.    

Lorenc Toska u kthye pak ditë më parë nga Greqia në fshatin e tij, që ndodhej në Shqipërinë e Mesme, me duar dhe me xhepat bosh. Ai kishte punuar në Greqi me shpresë për të siguruar një jetë më të mirë për familjen e tij, por kriza në vendin fqinj i kishte shkatërruar ëndrrat e tij.

“Unë u ktheva pa para, me valixhe brenda së cilës ndodheshin rrobat e mia të punës,” tha Toska 25-vjeç, për AFP, ndërsa mbante në krahë fëmijën e tij, një  djalë të vogël. 

Gjatë vizitës së tij të fundit në janar, Toska i bleu atij një lodër të vogël, por këtë herë ai nuk mund të përballojë dot edhe shpenzimet për një të tillë.

Më shumë se 600.000 shqiptarë janë larguar prej varfërisë nga atdheu i tyre dhe kanë shkuar për të kërkuar fatin e tyre në Greqi, shumë prej të cilëve në mënyrë të paligjshme, sipas vlerësimeve zyrtare.

Por, që kur kriza e borxhit të Greqisë u thellua, rreth 180,000 shqiptarë janë kthyer në shtëpi, thonë zyrtarët.

Toska, paratë e të cilit ishin i vetmi burim i të ardhurave për gruan e tij, dy fëmijët e tyre, prindërit e tij dhe gjyshen, ishte në gjendje të dërgonte atyre vetëm 200 €, që nga marsi.

Në vend që të paguante Toskën që i ishte borxh prej punës që kishte bërë, shefi i tij grek e urdhëroi atë për të lënë Greqinë, duke kërcënuar se do të informonte policinë pasi nuk kishte dokumentet e ligjshme të qëndrimit në shtetin helen.

“Unë kam qenë duke punuar në fusha me pambuk për tre vitet e fundit, shpesh deri në 14 orë në ditë. Bosi im më kishte premtuar se do të më paguante çdo gjë, por për shkak të krizës, në mes të qershorit, por në vend të kësaj m’u desh të largohesha,” tha Toska.

Në fshatin e tij Sukth, i cili ka 1.800 banorë, shumë familje jetojnë nga dërgesat që dërgojnë fëmijët dhe të afërmit e tyre, që punojnë në Greqi.

Zymbyle Kodheli kishte marrë rreth 1,000 euro në vit nga djali i saj. Paratë e ndihmonin gruan në rreth të 50-at të përballonte jetesën, si burrin e saj të sëmurë Qazimin, dhe dy vajzat e tyre.

Por gjendja e tyre ka ndryshuar në mënyrë drastike. “Ai tani është i papunë dhe nuk na dërgon pothuajse asgjë. Ai pati një jetë më të mirë në Greqi, por ëndrra e tij dhe e jona janë thyer tani,” – u ankua nëna. Megjithatë, Kodheli nuk beson se djali i saj dhe familja e tij do të kthehet në fshatin shqiptar, ku, ajo tha, “çdo gjë duket e kotë me kohë.”

Në një dyqan, lista e borxheve të klientëve po bëhet më e çdo ditë.

“Së paku 30 familje kanë të afërm që punojnë në Greqi, por paratë nuk vijnë më si më parë dhe ata nuk mund të paguajnë mua”, thotë Altini, shitës në një  market të vogël.

“Ata janë duke pritur për para… por duket se kriza në Greqi do të vazhdojë,” – tha 37-vjeçari, duke kërkuar kujdes në fletoren e tij të mbushur me emra dhe shumat përkatëse.

Shpallja e Athinës i kontrolleve të kapitalit pas një kolapsi në negociatat me kreditorët e tij, që panë bankat e mbyllur përkohësisht dhe transfertat ndërkombëtare verifikohen, "dhënë një justifikim për bosët grekë të mos paguajnë emigrantët shqiptarë,” – shtoi ai.

Rreth 160,000 familje shqiptare, të cilët mbijetojnë nga remitancat e huaja, u goditën jo vetëm nga kriza në Greqi, por edhe stagnimi ekonomik në Itali. Të dy vendet e Bashkimit Evropian kanë shumë emigrantë shqiptarë.

Të paktën 26 për qind e këtyre familjeve janë në rrezik të rënies nën vijën e varfërisë, sipas vlerësimeve.

Shifrat e Bankës Botërore tregojnë se rreth 12 për qind e popullsisë së vendit ballkanik prej 2.8 milion banorë jetojnë nën vijën e varfërisë, që do të thotë më pak se dy dollarë në ditë.

Papunësia në një nga vendet më të varfra të Evropës qëndron në rreth 14 për qind, ndërsa dërgesat nga jashtë kanë rënë dukshëm.

Në vitin 2007, dërgesat e emigrantëve arritën në 951.7 milion €, ose 14 për qind të prodhimit të brendshëm bruto të Shqipërisë (PBB), para se të binte në 543.7 milion Euro vitin e kaluar, ose 5.4 për qind e PBB-së.

Kriza greke gjithashtu kishte disa efekte të papritura.

Në Qesarat, një fshat i vogël në Shqipërinë e jugut, në vend të marrjes së parave nga dy djemtë e tij të cilët kishin shkuar për të punuar në Athinë, Nesto Papa, 86- vjeç, duhet të bëhet shtylla e familjes, pasi fëmijët e tij tani janë të papunë.

“Ne i ndjekim lajmet. Unë do të doja ata që ata të kthehen, por këtu jeta është edhe më keq,” – tha nëna e tyre Krisanthi, e zhytur në lot.

Përgatiti: Aranit Muraçi/ Koha Jonë