”Nature Astronomy”: Gjenden molekula organike në një nga hënat e Saturnit

Molekulat e mëdha organike qe përbëjnë bazën e jetës vijnë nga një oqean misterioz i fshehur nën akullin e Encelados, një nga hënat më interesante të Saturnit.

Gjurmët e tyre janë identifikuar falë një analize të re të të dhënave nga misioni ”Cassini”, i përfunduar në vitin 2017 dhe i kryer nga NASA, Agjencia Hapësinore Evropiane dhe Agjencia Hapësinore Italiane.

Botuar në revistën ”Nature Astronomy”, hulumtimi u koordinua nga Nozair Khawaja i Universitetit të Lirë të Berlinit.

I vëzhguar për herë të parë nga afër në vitin 1980 nga sonda ”Voyager 2”, Encelado ka qenë në qendër të interesit shkencor për vite me radhë sepse oqeani i tij i fshehur nën akull besohet se ka të gjitha kushtet e nevojshme për shfaqjen e jetës.

Me kalimin e viteve, ky dyshim është bërë gjithnjë e më i bazuar, pjesërisht falë të dhënave të mbledhura nga sonda ”Cassini”, e cila hyri në orbitën e Saturnit në vitin 2004 dhe vizitoi disa nga hënat e tij, përfshirë Enceladon.

Ishte ”Cassini” ai që demonstroi për herë të parë se sipërfaqja e kësaj hëne është e mbuluar nga një shtresë e trashë akulli, në të cilën hapen çarje të mëdha, duke nxjerrë rryma të fuqishme pluhuri dhe akulli, të ngjashme me gejzerët.

Ky aktivitet çoi në hipotezën se nën akull ndodhet një oqean me burime nxehtësie, siç janë vullkanet nënujore dhe fumarolet, të afta për të mbajtur ujin ne gjendje të lëngshme.

Grimcat e akullit të dëbuara në hapësirë nga gejzerët e Encelados ishin kapur dhe analizuar nga ”Cassini” që nga mbërritja e tij, duke ofruar provat e para të pranisë së molekulave komplekse, duke përfshirë pararendësit e aminoacideve, përbërës thelbësorë për jetën.

Megjithatë, ekzistonte dyshimi se molekulat ishin prodhuar nga ndryshimet e shkaktuara nga rrezatimi kozmik.

Tani, analizat e reja të të dhënave heqin çdo dyshim dhe konfirmojnë se këto molekula organike komplekse vijnë direkt nga oqeani i Encelados.

U zbuluan gjithashtu molekula të pavërejtura më parë, të tilla si komponimet alifatike, të karakterizuara nga zinxhirë të atomeve të karbonit, dhe molekula të tjera organike që përmbajnë azot dhe oksigjen.

“Është fantastike të shohësh zbulime të reja që dalin nga të dhënat e ‘Cassini’-t, gati dy dekada pasi ato u mblodhën. Kjo tregon rëndësinë afatgjatë të misioneve shkencore si ky”, tha Nicolas Altobelli, shkencëtar i ”Cassini”-t për ESA-n.

Zbulimi forcon hipotezën se oqeani i Encelados zotëron të gjitha kushtet e nevojshme për të mbështetur format primordiale të jetës dhe i jep një shtysë të re planifikimit të një misioni të ardhshëm të aftë për të arritur sipërfaqen e tij të akullt dhe për të kërkuar çdo gjurmë jete.