Nxënës të ngrirë “mësojnë” e “nxënë”!

**********

Opinion

Nga Irfan Rama

Në Shqipërinë tonë moderne, në ëndrrën më të mirë ka filluar prej disa vitesh të eksperimentohet “The New Learning” – Të Nxënit e Ri, nëpërmjet “The New Teaching” (Të Mësuarit e Ri) si dy përbërësit bazë për një përvetësim modern novitiv të njohurive, ku maja e piramidës është mendja e mbushur e nxënësit me risi të qëndrueshme dijësore jo si objekt, një trajtë e ngurtë “Body Bilding”, por si një subjekt fleksibël fiziologjik dhe që ka si bazë të saj mësuesin me arsenalin psiko-pedagogjik, që bën dijen nëpërmjet mesazhit homeostatik biyllor. Këtë konceptim flesh për këtë opinion e përmora gjerësisht në gushtin e vitit 1998 në Universitetin e Grangenevës në Kantonin frëng të Friburgut në Zvicër në një seminar ndërkombëtar ku morën pjesë idhtarë të dijes nga 40 vende të ndryshme të botës, e përcolla në Ministri të Arsimit me një material disafaqësh, se pakkush ose askush në dikaster nuk dorëzon dy fjalë për njohuritë e marra nga bota se e quajnë dijen personale e jo shpërhapëse e kolektive duke e ditur fort çka mirë se taksapaguesit europianë e shqiptarë i paguajnë këto individë (?!). U deshën shumë vite për ta konceptuar dhe absorbuar dhe akoma them se sot shkolla shqiptare është në hapat e para, që duhen orë e orë për t’i përkthyer, perceptuar, kuptuar e zbatuar në konceptin e bërjes efektive. E përshkrova si koncept se krahas të tjerave kërkohet një mendje e qetë, e ngrohtë, me qeliza ndijësore në aktivitet gjuajtës e skautik në trup e mendje të lira, në rend të parë nxënësi e në rend të dytë mësuesi, por ireversibëlisht në normalitet kalues njësh dysh njësh të tyre sipas hapave dhe etapave mësimore. Temperatura sot në orën 7 të mëngjesit mëdatë 6 janar 2015 ishte -2 gradë celsius në termometrin që e kisha nxjerrëjashtë për ta matur për kuriozitet në ballkonin e shtëpisë sime e ndërkohë kundroja nga dritarja fëmijë të vegjël të klasave të fillores tok me prindërit e tyre që drejtoheshin drejt shkollës të mbështjellëme shalla e kapuçë, ku fytyrat e tyre të përskuqura nga era e ngrica  që nuk u shkri as në orën 13 të drekës kur nxënësit filluan të dilnin nga shkolla, rrëfenin në përdukje se sot do të kishin një betejë për dije napoloniane me të ftohtin e madh. E ku kanë shkuar për të marrë e fituar dije të shkretët (që s’duhet të jenë të shkretë), të mjerët  që s’duhet të jenë të mjerë sepse jetojnë në një vend me qeveri e opozitë demokratike që “mendojnë” për ta që prej 23 vjetësh – të pafajshmit nxënës? Kanë shkuar për të eksperimentuar “Të Nxënit e Ri” në shkollat e ftohta akull, pa ngrohje, në shkollat që u inauguruan plot vrig me ngrohje me kaldaja, por që nuk sfumojnë asnjë copëz ngrohtësi me shirit-prerje nga opozita e pozita (?!). “Nxënësit këto dy ditë kishin aq të ftohtë saqë dridheshin. Fytyrat i kishin O Zot, me një ngjyrë tip gri të errët, mbuloheshin me kapuça e shalla e ashtu të gjorët dëgjonin mësimin sepse shkolla s’ka ngrohje”, më thoshte sot një mësues i një shkolle 9-vjeçare të kryeqytetit. Ndërkohë po ndiqja një emision televiziv sot nga mesdita dhe moderatorja kish ftuar në studio dy drejtoresha të gjimnazeve të Tiranës për këtë problem. Të dyja shkollat ishin të reja dhe kishin sistem ngrohës me kaldaja, por që nuk funksiononte sistemi ngrohës. Tek njëra shkollë mungonte një rezistencë dhe pikërisht sot ish kujtuar bashkia e kryeqytetit, pas ankesave të drejtorisë së shkollës për ta parë nëse punon apo jo kaldaja dhe nuk dihet kur do të rregullohet, ndërsa te shkolla tjetër drejtoresha pohoi vetëm se nuk punon kaldaja!!! Hajde drejtim hajde që nga shkolla, bashkia, dikasteri e qeëveria. Më shekspirianja ishte, kur njëra nga drejtoreshat tha se “deri në mbarim të shkollës në funddhjetor nuk ka qenë ftohtë, ndaj edhe nuk ka patur interesim”. A është në terezi kjo zonjë nëpërmenda në mendjen time duke llogaritur sërish sa shkollë ka kjo grua. A thua nuk e di se dhjetori është muaj i dimrit, sepse më pas vjen pranvera… Kryetari i Bashkisë së Tiranës në vend që të bëjë alarm me të gjithë punonjësit e njësitë bashkiake, të ngrejë shtabe emergjence për zgjidhjen deri në një farë mase të problemit të ngrohjes, gjen kohë për të sulmuar qeverinë për ligje e joligje, për ndëshkime e jo ndëshkime, për komunizma e jo komunizma në përvjetorin e një gëzimi për gazetën e parë opozitare në vend. Shqipëria është ndoshta vendi i vetëm në botë që në raste gëzimesh, festash e ditëlindjesh të vipave politikë, ku liderët e tyre vjellin vrer për njëri-tjetrin, ndërkohë që duhet të përcjellin ngrohtësi, shpresë e pak gëzim. Shqipëria është vendi i vetëm në Europë pa ngrohje të shkollave dhe i vetmi ndoshta vend në botë, që nuk mendon akoma pas 23 vjetësh si të ngrohë fëmijët e vet nëpër shkolla. Një mik i imi, që ka punuar për 11 vjet në parlamentin shqiptar dhe para një viti i ra “shkurtim” se kishte dy fakultete të mbaruara për Gjuhë-Letërsi dhe Ekonomik (?!) sot po më argumentonte se liderët shqiptarë nuk dinë të menaxhojnë as një fushatë ngrohjeje për nxënësit e shkollave. Ndërsa unë i rrëfeva se në kohën e PPSH-së, në Lezhë ka qenë një përgjegjës i qendrës ekonomike në Seksionin e Arsimit të Lezhës, Ruzhdi Shaqiri – i pa parti, shumë punëtor dhe i ndershëm e me shkollë ekonomike të mesme, por që e bënte punën më mirë se një ekonomist i lartë, që në bashkëpunim me shkollat e këshillat e fshatrave qysh në verë bënte planin e furnizimit ne dru e lëndë djegëse të të gjitha shkollave të rrethit. Kur mungonte lënda djegëse në ndonjë shkollë ngrihej në këmbë i gjithë mjedisi shtetëror e partiak. Dikush mund të thotë se atëherë ishte diktatura e Enver Hoxhës dhe kishin frikë se mos i pushonin nga puna ose i fusnin në burg. Jo, Jo. Njerëzit kanë punuar edhe me ndërgjegjie e përkushtim. Sot provo të kundërshtosh në priv
at dhe në shtet se në “emër të demokracisë” të fluturojnë nga puna. Sot në sektorin shtetëror një pjesë e madhe e të punësuarve duan të meren me gjëra të tjera, të marrin rrogat e të mos punojnë për atë që paguhen. Dikasterialët tanë kur kanë ikur nga Shqipëria kanë prerë edhe dru për ngrohje për shkollarët e huaj… Në Shqipëri deputetë, ministra, kryebashkiakë, kryekomunarë, drejtorë e nënpunësit më të thjeshtë, çupulina e çupulinë partish e kushërijsh të paditur, ngrohen në zyrat e tyre, hanë portokallë, mollë e bukë të thekur edhe mbllaçisin kur komunikojnë me hallexhijtë. Ndërkohë nxënësit e ngrirë “mësojnë” e “nxënë”… The New Learning and The New Teaching! Një “produkt” shqiptar…