Të gjithë fajin e ka Siria

Nga Gëzim Llojdia

Përmendej dikur,se konflikti në Irak do të bëhej një "universitet i terrorizmit", ku xhihadistët evropiane do të mund të mësojnë truket e tregtisë, para se të shkojnë në Europë. Rastet treguan vërtetësinë e kësaj thënie, përpos të dhënave dhe fakteve kur terroristët sulmonin në Europë. Siria tani është duke u bërë shkaku i ri i lëvizjes xhihadiste europiane dhe ka shqetësime në rritje në lidhje me efektin që konflikti i zgjatur do të ketë në kërcënimit terrorist në Europë. Në të gjitha të dhënat thuhen se, xhihadistët europianë janë aktualisht duke marrë pjesë në luftën civile siriane. I gjitha faji është i Sirisë, për çka po ndodh sot e në vijim atje në gadishullin e luftës dhe më tej duke eksportuar pasojat e saj në perëndim nga ekstremistë. Diktatorët kanë shpurë vendet e tyre në luftëra të përgjakshme. Asadi është diktatori tipik si dikur Milosheviçi këtu e 20 vjet më parë që ndezi konfliktet dhe shpuri Ballkanin në luftë. Mos-rrëzimi i Asadit solli këtë katrahurë, që sot ndihet kudo në lindje e perëndim. Qëndresa e Asadit polli pikërisht këtë lëvizje të re terrorizmi. Në mediume të ndryshme evropiane është dhënë alarmi se luftëtarët e huaj do të kthehet si terroristë të aftë dhe të thekur, të cilët do të formojnë qeliza të reja terroriste. Disa shërbimet e inteligjencës kanë treguar se të kthyerit do të jetë në gjendje të përdorin statusin e tyre si veteranëve të luftës civile, për të tërhequr ndjekësit dhe në këtë front.

Kush e njeh konfliktin mes shiitëve dhe synive, qartazi ka kuptuar se atje lufta që mbahet prej shekujve diku fillon dhe diku mbaron e ka origjinën në dominimin për sundim të njërit apo tjetrit, por asnjëherë së bashku të dyve. Sunitët janë shumicë në të gjithë botën islame. Në Lindjen e Mesme, shiitët kanë shumica të forta në Iran, Irak dhe Bahrein, me komunitete të rëndësishme në Liban, Jemen, Siri, Arabia Saudite, Kuvajt dhe pjesë të tjera të Gjirit. Të dy e konsiderojnë Kuranin fjalën e Perëndisë. Por ka dallime në teologji dhe praktikë fetare mes dy sekteve. Disa dallime janë të vogla: shiitë luten me duart e tyre nga anët e tyre, sunitë me duart e tyre kaluan në gjoksin e tyre ose stomak. Të tjerat janë më të rëndësishme. Shiitë, për shembull, besoj Aliun dhe një varg të pasardhësve të tij, (12 Imamët) kishte jo vetëm autoritet të ligjshëm politik pas Muhamedit, por gjithashtu ka mbajtur një urtësi të veçantë fetar. Shumica Shiitët besojnë se ka pasur 12 Imamët- shumë prej tyre "martirizuar" nga sunitë – dhe imami 12 u zhduk, për tu rikthyer një ditë dhe për të rivendosur drejtësinë. Sunitët akuzojnë shiitët për ngritjen Aliun në nivelin e vetë Muhamedit , që nga shiitët bie dakord se Muhamedi ishte i fundit i profetëve, një parim qendror i Islamit. Mosmarrëveshjet e hidhura të Islamit të hershëm janë ende kumbuese. Edhe prindërit laikë me prirje shiite kurrë nuk do të përmendur fëmijën e tyre pas reEbu Bekri, Omeri ose Othman – ose Aisha, një grua e Muhamedit, e cila e ndihmoi për ttë ngritur një revoltë kundër Aliut gjatë kalifatit të tij.

Nëse lufta e Sirisë ka ngritur një urrejtjet sektare të rajonit, lufta në Irak ka luajtur një rol të madh që të shpërthente ajo. Pas pushtimit rrëzoi Sadam Huseinin më 2003, shumica nga të shtypurit shiit aty panë një shans për të marrë pushtetin. Sunitë kishin frikë represionit, që do të rrokullisje mbi ta. Rezultati ishte luftimet vicioz sektare që zgjati deri në vitin 2008, ekstremistët sunitë nxorën pelegrinë shiitë nga autobusët dhe i vranë. Milicët shiitë rrëmbyen sunitët, duke i flakur trupat e tyre të torturuar më vonë. Në mesin e disa prej shiitëve të Libanit, është në modë të veshin një gjerdan me një medalion në formën e sajuar dyfishtë- shpata e Aliut. Kjo është një shenjë e krenarisë së komunitetit në një kohë kur grupi shiit Hezbollah thotë se sekti rrezikohet nga ekstremistët sunitë në kryengritjen siriane. Gjatë viteve 1975-1990 kohë e luftës civile në Liban, lufta kryesore ishte midis të krishterëve dhe myslimanëve. Por në dekadën e fundit, ndarja më e rrezikshme ka qenë në mes shiitëve dhe sunitëve.

Ende nuk kuptohet se zjarri emocional i shiitëve 'gjatë betejës së Qerbelasë, ku djali i Aliut, Imam Huseini, u vra nga ushtritë e dinastisë suni emevit në shekullin e 7. Martirizimi Huseinit është një traumë në përcaktimin e besimit të tyre, duke thelluar ndjenjën e tyre të shtypjes. Çdo vit, shiitë në mbarë botën shënojnë betejën me procesione që kthehet në festivale të zisë, me sharje apo prerja trupi."Kjo kjo betejë- do të thotë shumë më tepër për kujtesën e shiitëve, se sa për të sunitëve," Koncepti i shumë besimtarëve është se sunitë "sillen nganjëherë sikur ata janë të vetmit myslimanë."Sunitë dhe shiitë vijnë nga e njëjta rrënjë, ata adhurojnë të njëjtin Zot.

Central shiit i Lindjes së Mesme është shtëpi për një qeveri të drejtuar nga klerikët shiitë me pasurinë e naftës dhe Gardën Revolucionare të fuqishme. Teherani ka zgjeruar ndikimin e saj në botën arabe, kryesisht përmes aleancës së saj me Sirinë, Hezbollahut në Liban dhe Hamasit në territoret palestineze. Irani e ka paraqitur atë aleancë jo si sektare por si qendër e "rezistencës" kundër Izraelit. Arabia Saudite dhe aleatët e tjerë të Gjirit janë duke u përpjekur për të frenuar ndikimin e Iranit, pjesërisht nga paralajmëruar e përhapjes së shiizmit. Linja Vahabi interpretim i Arabisë Saudite të Islamit sunit e sheh shiizmim si herezi. Një klerik shiit në Teheran, fajëson vahabit – dhe lëvizjen lidhura Salafi ultra-konservatore në Islamin sunit – për nxitjen e urrejtjes sektare. "Nëse Vahabis tërheq krijimin e dallimeve, atëherë shiitët dhe sunitët do të jetë në gjendje për të vënë mënjanë mosmarrëveshjet e tyre të vogla, të cilat nuk janë të konsiderueshme. Myslimanët palestinezë janë gjithashtu pothuajse të gjitha sunitë. Lidhja e tyre kryesor në botën shiite realizohet me aleancën e Hamasit me Iranin. Por ato lidhjet janë të tensionuara, kur Hamas, i cili sundon Rripin e Gazës, thyen lidhjet e saj me Sirinë për shkak të luftës civile."Pra, sa është në lidhje me fenë? Kjo është e gjitha në lidhje me politikën. "Përfituesit e sektarizmit thonë shumë komentues në blogjet e tyre të këtij rajoni,janë "ata që duan të shesin armë për të dyja palët … ata që duan të mbajnë vendet arabe dhe myslimane që jetojnë në terr. "Zoti e di kush është e drejtë apo e gabuar."