Një orë mësim historie në kullën e Isa Boletinit

Me rastin e 100 vjetorit të rënies heroike dhe 152 vjetorit të lindjes së kreshnikut të maleve shqiptare ISA BOLETINIT/

Nga Abdurahim Ashiku –
Ishte udhëtimi i parë në Kosovë…
Ishte hera e parë që kaloja kufirin shqiptaro-shqiptar në Morinë…
Një vit më parë e kisha kaluar në Qafë Thanë për tu ndalur disa ditë në seminarin për mësimin plotësues të gjuhës shqipe që atë vit u zhvillua në Strugë…

Qafë Thanën e kisha kaluar për herë të parë në maj të vitit 1991 si gazetar me ekipin e futbollit të Peshkopisë “Korabi”. Në atë udhëtim i kishim rënë rreth e rrotull “botës shqiptare”. Kishim udhëtuar nga Peshkopia në Tiranë, Elbasan, Qafë-Thanë, Strugë, Dibër e Madhe… Kishim bërë rreth pesëqind kilometra rrugë kur duhet të kishim bërë vetëm tetë kilometra. Të ishim kthyer në Maqellarë prej ku Dibra e Madhe është katër plus katër kilometra larg…
…Në Mitrovicë ku do të tuboheshin “dy botët” e mësimit plotësues të gjuhës shqipe në diasporë, mësuesit shqiptarë nga Greqia dhe mësuesit kosovarë nga Evropa shkova me monografinë “Shkolla shqiptare e Athinës-Rilindësit e kohës sonë – 2”…
…Të jesh në Mitrovicë dhe të mos shkosh në Prekaz…
… Të shkosh në Prekazin e Adem Jasharit, të përjetosh heroizmin e njerëzve që i dhanë gjak krijimit të republikës më të re në botë, Republikës së Kosovës dhe të mos u ngjitesh bjeshkëve të Bajgores e mos mbledhësh lule e t’i vendosësh në kompleksin monumental që sheh si në avion bukuritë e Kosovës…
… Tu ngjitesh atyre maleve dhe të mos i ngjitesh MALIT të historisë kosovare e mbarë shqiptare Boletinit të Isës…
Në atë udhëtim do të merrja leksionin më të madh të jetës sime…
Nga ai leksion po shkëpus njërin nga zarfi i mbushur kompjuterik, “Kosova në shpirtin tim…”
Për tu ngjitur në Boletin i ramë rrugës siç i ramë asaj në majë të vitit 1991, udhëtimit për në Dibër të Madhe…
Rruga e shkurtër, e asfaltuar për Boletin, ishte e bllokuar nga serbët siç ishte bllokuar atëherë rruga e Dibrës së Madhe nga Jugosllavia në shpërbërje…
Udhëtuar rrugë pa rrugë me autobusin  e rëndë…
Ndaluam tek një burim uji për të mbushur grushtet e për të pirë ujë nga “Çezma e Isës”…
Një e përpjetë disa metra dhe u gjendëm në oborrin e kullave të Isa Boletinit, në oborrin e historisë shqiptare.
Mbi gurët “ciklopikë” të themeleve të kullave-kala të rrënuara nga gjylet e osmanëve dhe serbëve, të gjithë, një nga një e në grupe, nuk mund të mos fiksonin momentin e shumëpritur.
Nuk mund të rrija pa iu lutur dikujt që edhe unë, ulur mbi gurin e rëndë të murit të merrja kujtimin e asaj dite së bashku me bashkëshorten time, mësuese nismëtare për gjuhën shqipe në Greqi…
Një nga një të gjithë iu ngjitën shkallëve të drunjta të kullës që quhej “haremi” i Isë Boletinit, apo shqip “shtëpia e grave” të Boletinëve…
Më pas, ndërsa dielli kishte humbë tej maleve e mbrëmja kishte rënë, ulur në shkallë të gurta do të fiksoja disa fotografi dhe një zë në shiritin magnetik…
Nuhi Gashi, drejtuesi i mësimit të gjuhës shqipe në diasporë në ministrinë e arsimit dhe teknologjisë të Kosovës tha…
“…Do të bëjmë një orë historie këtu…”
dhe në vijim, për të na prezantuar para mikpritësve…
“…Këta janë mësues shqiptarë që punojnë në të gjithë planetin tokë…”
Fjalën e mori stërnipi i Isa Boletinit, Gazmend Boletini…

*             *                 *

Së pari ju falënderoj për ardhjen. Unë quhem Gazmend Boletini, stërnipi i Isa Boletinit. Do t’ju tregoj pak a shumë për historinë e këtij vendi.

Kulla atje poshtë, në ato gërmadha, ka qenë kullë e ndërtuar në kohën e babagjyshit të Isait, Mërselit. Kur kanë filluar luftërat për çlirimin e atdheut Isai atë kullë e ndërtoi në mënyrë strategjike. Një gur i asaj kulle është një metër i gjanë dhe një metër i lartë.
Ajo kullë është djegë shtatë herë…
Një herë në kohën e babagjyshit të Isait…
Një herë në kohën e babës së Isait…
Pesë herë në kohën e Isait…
Tri herë prej turqve…
Katër herë prej serbëve…
Dhe ajo kullë më nuk është ndërtuar asnjëherë…

Kjo kulla këndej ka qenë kulla e grave…
Është ndërtuar në vitin 1912…
Në këtë kullë gratë tona kanë gatuar për bashkëluftëtarët dhe luftëtarët e tjerë të këtij rajoni…

Në vitin 1947 familjes Boletini i sekuestrohet e gjithë pasuria që ka pas. Djemtë e Isait ishin antikomunistë. Keni dëgjuar për Adem Boletinin, Pajazit Boletinin dhe djemtë e tjerë që kanë qenë shkolluar në shkollat ma të mira të Evropës. Në vitin 1947 familja shpallet armike prej komunizmit dhe i zaptohet e gjithë pasuria.
Kjo shkollë prej vitit 1947  e deri në vitin 1963 i ka shërbyer këtij rajoni. Nga kjo shkollë sot kemi mjekë, inxhinierë, deputetë të Kuvendit të Kosovës…

Me planin e Atihisarit Kulla e Isa Boletinit qeveriset drejtpërdrejt prej qeverisë së Kosovës…
Do të hapet muzeu dhe së shpejti do ta sjellin gjyshin tonë atje ku e meriton, atje ku i ka dalë koka për herën e parë…

Kryeministri Thaçi ka premtuar se do të bëjmë një rivarrim që do të mbahet mend në historinë e shqiptarisë…

Familja e Isës është në Shqipëri. Janë djemtë e Adem Boletinit. Është djali i Tafil Boletinit, Ali Boletinit. Kemi në Bosnje…
Jemi vetëm unë e baba momentalisht në Mitrovicë…

Eshtrat e Isa Boletinit janë në Mitrovicë. Kryesorja është se Isën e kemi në Mitrovicë.

Bëhen shumë pyetje…rreth manastirit, tokë e Boletinëve, për rolin e grave, për origjinën e Boletinëve nga Deçani dhe Isniqi ku në atë kohë janë shpërngulur 180 familje…
Ai “leksion” i shkurtër, i gjallë, i përcjellë nga stërnipi që mban gjallë emrin dhe jetën e të parëve të tij në trojet e buletineve na zgjoi të gjithëve kërshërinë për të mësuar më shumë për Divin e Madh të trimërisë kosovare e mbarë shqiptarë, Isa Boletinin…

*                 *                 *

Isa Boletini lindi në fshatin Boletin të Mitrovicës më 16 janar 1864. Fati e solli që po në atë muaj të vitit 1916, tashmë në moshën 52-vjeçare të vritet në pabesi së bashku me njerëzit më të afërt të tij, dy djemtë, dy nipat e tre bashkëluftëtarët që nuk iu ndanë deri në rrahjet e fundit të zemrës. Në këtë hark kohor të moshës së tij të prerë, 35 vjet Isa Boletini i vuri në shërbim të atdheut e të kombit i lidhur me një nga drejtimet më themelore të lëvizjes kombëtare shqiptare, me luftën e armatosur për çlirim dhe bashkim kombëtar.

…

Abdurahim Ashiku

Athinë, Janar 2016