FMN: Tatimet të fshijnë borxhin e pambledhshëm dhe TVSH të rimbursohet pa kushte

Menaxhimi i taksave të prapambetura, reduktimi i detyrimeve së bashku me fshitjen e borxheve të pambledhshme; rimbursimi i TVSH-së pa kushte paraprake; përmirësisë i cilësisë së personelit e pavarësisë së zgjedhjes së tij; menaxhimi i grupeve kryesore të rrezikt, janë disa nga fushat ku duhet të përqendrohet puna e Administratës Tatimore në të ardhmen.

Ekspertët e Dpartamentit Fiskal të FMN-së dhanë asistencë Teknik përmes thurrjeve online me vide gjatë periudhës 11 janar-3 prill, pas një kërkese të drejtoreshës së atëhershme të tatimeve, Delina Ibrahimaj (sot ministre e financave). Ky raport parashtron gjetjet e misionit dhe jep rekomandime për reforma të mëtejshme në DPT.

Disa nga rekomandimet kryesore të FMN-së lidhen me:

Menaxhimi i borxhit tatimor dhe ulja e detyrimeve të prapambetura—Niveli në rritje i detyrimeve të prapambetura tatimore duhet të stabilizohet dhe të vihet në një trajektore në rënie. Duhet të zgjerohet përdorimi i pagesës së kësteve tatimore dhe duhet të zgjiedhet çështja e borxhit të arkëtueshëm, siç lejohet në Ligjin për Procedurat Tatimore. Duhet të përmirësohen marrëveshjet për ndërmarrjen e veprimeve të falimentimit dhe zhvillimin e ekspertizës së nevojshme të stafit. Sipas raportit, deri në shtator 2020, numri i tatimpaguesve që kishin detyrime të prapambetura ishte 171 mijë (nga të cilët 96 mijë janë aktivë) dhe stoku total i borxhit ishte 122 miliardë lekë (prej të cilit 83 miliardë lekë e kanë bizneset jo active). FMN thotë se ekziston një nevojë kritike për të shlyer borxhin e paarkëtueshëm kur është joekonomike të ndiqet ose nuk mund të rikuperohet ligjërisht.

Shërbimi i Tatimpaguesve dhe Rimbursimet e TVSH-së—Diapazoni, thellësia dhe qartësia e udhëzimeve për interpretimin dhe procedurat e ligjit tatimor duhet të përmirësohen. Duhet të vazhdojë progresi në reduktimin e detyrimeve të prapambetura të rimbursimit të TVSH-së me objektivin e shlyerjes së plotë të detyrimeve të prapambetura sa më shpejt të jetë e mundur dhe pagimit të të gjitha kërkesave të vlefshme brenda afateve kohore ligjore. Marrëveshjet e rimbursimit me këste duhet të hiqen dhe bizneset me TVSH negative në çdo periudhë duhet të kenë të drejtë për rimbursim pa parakushte tepër kufizuese.

Fleksibiliteti organizativ dhe ngritja e aftësive të personelit—DPT duhet të përputhë më mirë burimet e saj me rreziqet e reja dhe nevojat operacionale dhe duhet të ketë më shumë autonomi dhe fleksibilitet në vendosjen e stafit, shpërndarjen e punës dhe ndryshimet organizative, pa pasur gjithmonë nevojë për miratimin e ministrit. Niveli i aftësive dhe kompetencave teknike në të gjithë fuqinë punëtore duhet të përmirësohet ndjeshëm – më kritike në fushat e kontrollit tatimor, analitikës së të dhënave, zbatimit të borxhit tatimor, funksioneve të Zyrës së Tatimpaguesve të Mëdhenj (TM) dhe interpretimit të ligjit tatimor.

Menaxhimi i Rrezikut të Përputhshmërisë (CRM) dhe Raportimi i Informacionit Bankar – Analiza e të dhënave duhet të intensifikohet për të identifikuar grupet kryesore të rrezikut që nuk janë në përputhje me rregullat, që përbëjnë pjesën më të madhe të hendekut tatimor. Raportimi automatik në DPT i informacionit kryesor të llogarisë financiare të rezidentëve shqiptarë (si marrëveshjet aktuale të raportimit për jorezidentët) do të rriste shumë profilin e rrezikut dhe do të përmirësonte saktësinë e deklarimit tatimor.

Auditimi dhe Menaxhimi i Tatimpaguesve të Mëdhenj—Aktiviteti dhe rezultatet e auditimit duhet të vlerësohen më sistematikisht, veçanërisht kur fokusi të zhvendoset në auditimin në zyrë pas fiskalizimit. Duhet të përfundojë profili i rrezikut të të gjitha kompanive të Drejtorisë së Tatimpaguesve të Mëdhenj (DTM) (duke përdorur kornizën e diferencimit të këshilluar nga Departamenti i Çështjeve Fiskale (DÇF). Vendimet për përzgjedhjen e rasteve të auditimit të VAGJ duhet të merren kryesisht nga njësia e menaxhimit të rrezikut të VAGJ (në vend të departamentit qendror të rrezikut)./Monitor/