Itali: Meloni nën presion pasi shkurton sigurimet sociale

Reduktimi i një programi të ndihmës për varfërinë dhe rënia e fundit ekonomike e Italisë mund të paraqesin probleme politike për Giorgia Melonin.

Javën e kaluar, kur korriku po mbyllej, rreth 160.000 njerëz në Itali mësuan se përfitimet e tyre sociale do të shkurtoheshin. Lajmi iu komunikua shumë njerëzve me mesazhe, një metodë e cilësuar si “brutale” nga një politikan opozitar.

Të hënën (07.08.2023), demonstrues dolën në rrugë në Napoli për të protestuar kundër vendimit. Njëri e quajti kryeministren Giorgia Meloni një “Robin Hud i kundërt”, duke i thënë RAI TV se ajo “po merrte nga të varfërit për t’u dhënë të pasurve”.

Shkurtimet e buxhetit mund të kenë shkaktuar zemërim, por ato nuk ishin të papritura: Meloni dhe partia e saj e ekstremit të djathtë “Vëllezërit italianë” bënë fushatë me premtime për të shkurtuar përfitimet e mirëqenies.

Qeveria po eleminon një skemë bazë të mbështetjes së të ardhurave për familjet me të ardhura të ulëta, e prezantuar në vitin 2019, dhe po e zëvendëson atë me dy skema disi më kufizuese. Synimi, tha kryeministrja Meloni kur reforma u shpall vitin e kaluar, është “të kthejë mirëqenien në punë”.

Megjithatë, me të dhënat e fundit që tregojnë për një rënie të papritur ekonomike dhe paraardhësin e saj Giuseppe Conte, që e akuzon atë për orkestrimin e një “katastrofe sociale dhe ekonomike”, Meloni është nën presion shtesë për të provuar se idetë e saj për ringjalljen e rritjes do të japin fryte.

Pse po i kufizon përfitimet sociale qeveria italiane?

Qeveria italiane thotë se programi i mëparshëm kundër varfërisë, i njohur si “të ardhurat e qytetarëve”, ishte i paefektshëm, sepse shumica e përfituesve nuk mund të gjenin punë. “Ne vendosëm parimin se shteti do të kujdeset për disa italianë përgjithmonë,” tha Meloni në një konferencë shtypi në vitin 2022. “Unë mendoj se shteti duhet të përpiqet t’i ndihmojë ata të gjejnë një punë dhe të përmirësojnë kushtet e tyre, në vend që t’i mbajë ata në të njëjtën situatë”.

Disa grupe biznesi thuhet gjithashtu se kanë bërë thirrje për reforma, duke argumentuar se pagesat i pengojnë njerëzit të kërkojnë punë.

Francesco Corti, analist në Qendrën për Studime të Politikave Evropiane (CEPS), tha për DW se plani i ri i kufizimit të përfitimeve përfaqësonte një “ndryshim paradigme” nga një qasje më universale. “Ideja është që të jemi në gjendje të vendosim një vijë midis njerëzve që janë të punësueshëm dhe atyre që nuk janë,” tha ai.

Rreth 1.7 milionë familje me të ardhura të ulëta morën të ardhura mesatare mujore qytetare prej 550 eurosh (602 dollarë) vitin e kaluar, sipas INPS, organi italian i përfitimeve sociale. Qeveria nuk ka vendosur afat kohor për pagesën e shtesave, me kusht që personat e interesuar të mos refuzojnë ofertat e punës që u bëhen.

Sipas reformave, ata që konsiderohen fizikisht të aftë për të punuar do të marrin një shumë më të ulët mujore prej rreth 350 euro (383 dollarë) deri në një vit, me kusht që të regjistrohen në një kurs trajnimi. Ndryshimi vjen pas debatit të nxehtë publik në Itali, ku akuzat për mashtrim dhe dembelizëm janë ngritur ndaj përfituesve, shumë prej të cilëve janë në Italinë jugore, më pak të begatë ekonomikisht.

Ndarja e thellë ekonomike midis Italisë veriore dhe jugore

Rrjeti zyrtar i shërbimeve të punësimit të Bashkimit Evropian, EURES, e përshkruan tregun italian të punës si një treg që “ndryshon shumë” në varësi të gjeografisë. “Aktiviteti industrial është i përqendruar kryesisht në veri, ndërsa njerëzit në rajonet jugore punojnë kryesisht në bujqësi dhe turizëm”, thuhet në faqen e internetit të agjencisë.

Këto dallime përkthehen në pabarazi. Lombardia, një rajon verior që përfshin qendrën financiare të Milanos, regjistroi një normë papunësie prej 4.9% vitin e kaluar sipas të dhënave të BE, një normë e ngjashme me atë të rajonit të Berlinit në Gjermani, që është 4.8%.

Por nëse hedhim një vështrim më tej në jug, situata është dukshëm e ndryshme: vitin e kaluar shkalla e papunësisë ishte 17.1% në Campania dhe 16.6% në Siçili. Dallimi në këto rajone jugore është edhe më i theksuar për personat nën 29 vjeç, më shumë se një në tre prej të cilëve u klasifikuan si të papunë vitin e kaluar. Megjithatë, shkalla kombëtare e papunësisë në Itali po bie.

Paola Mattei, një politologe me qendër në Milano, ka frikë se politikat e reja të qeverisë nuk adresojnë sfidat e paraqitura nga ndarja e thellë veri-jug e vendit.

“Unë mendoj se ideologjia e tyre është se varfëria është në fakt një zgjedhje, dhe nëse je i ri, nëse je i aftë, nëse je i shëndetshëm, do të gjesh një punë, gjë që ne e dimë se nuk ndodh në disa pjesë të vendit”, tha ajo për DW. “Në disa pjesë të Italisë nuk është një zgjedhje: cilido qoftë niveli juaj arsimor, nuk do të gjejë lehtësisht një punë sepse nuk ka industri në këto rajone dhe nuk ka kërkesë për punësim.

Ekonomia italiane tkurret, Meloni mbetet e qëndrueshme

Përfituesit e ndihmës sociale nuk janë të vetmit italianë që marrin lajme të këqia këtë javë. Ekonomistët kishin parashikuar rritje zero për Italinë në tremujorin e dytë të 2023, por të dhënat e publikuara të hënën treguan se ekonomia italiane u tkurr papritur me 0.3%, pasi PBB-ja e eurozonës në tërësi u rrit me 0.3%.

Kundërshtari Ubaldo Pagano i Partisë Demokratike të qendrës së majtë nxitoi të akuzonte qeverinë për keqmenaxhim: “Nëse, pas dy vitesh rritjeje solide dhe të qëndrueshme, ne e gjejmë veten në fund të BE, me rezultate më të ulëta se Gjermania, Franca dhe Spanja, kjo është padyshim për shkak të zgjedhjeve të bëra muajt e fundit”, tha ai për agjencinë e lajmeve AGI të hënën.

Qeveria e Melonit kohët e fundit pa një rënie me tre pikë në vlerësimin e saj të miratimit, duke rënë në 49% në korrik, sipas të dhënave nga anketuesi Ipsos. Sondazhet e përpiluara nga media Politico tregojnë gjithashtu se ndërsa partia e tij e ekstremit të djathtë “Vëllezërit italianë” ka shtuar mbështetjen me rreth 29% që nga janari, mbështetja për Partinë Demokratike të opozitës është rritur nga 16% në 20% gjatë së njëjtës periudhë.

Studiuesja Paola Mattei mendon se disa ngjarje të dukshme të kohëve të fundit kanë mbrojtur imazhin politik të kryeministres, përkatësisht dhënia e një raundi të ri të fondeve të rimëkëmbjes së BE-së për Italinë dhe një udhëtim i fundit në Uashington, ku ajo u prit nga presidenti amerikan Joe Biden.

“Në një kohë kur ekonomia po ngadalësohet, kur masat për zbutjen e varfërisë po reformohen ndjeshëm, ajo vendos të rrisë besueshmërinë e saj ndërkombëtare,” tha Mattei. Megjithatë, analistja parashikon se muajt e ardhshëm mund të jenë më të vështirë për zonjën Meloni.

“Ne do të shohim një rritje të trazirave sociale në vjeshtë. Sindikatat kanë shpallur tashmë një vjeshtë të nxehtë protestash. Prandaj, mendoj se realiteti në terren mund të jetë shumë i ndryshëm nga besueshmëria ndërkombëtare që – me sukses, mendoj – arriti të vendosej në Uashington”./DW/