Lubonja: Ambasadorët po t’i shohësh, kanë qenë gjithnjë me pushtetin…

Analisti Fatos Lubonja nuk e konsideron as revolucion dhe as ngjarje historike për Shqipërinë miratimin e reformës në drejtësi, që pritet të ndodhë më 21 korrik.

Në analizën e tij gjatë edicionit të lajmeve në Ora News, Lubonja shprehet se për sa kohë që drejtësia e pavarur do të jetë në duart e ndërkombëtareve, atëherë kjo është një ditë e errët për vendin tonë.

Deklaratën e ambasadorit amerikan Donald Lu për pasoja të rëndë për ata që nuk votojnë reformën, fatos luboja e lexon si një kërcënim ndaj deputetëve dhe sipas tij ky poshtërim pranohet nga ata deputetë që e kanë mizën nën kësulë.

Intervista e plote

Gazetare Anjola Hamzaj: PD dhe LSI kanë shprehur vullnet për arritjen e një konsensusi. Kryeministri është gati për miratimin. Si e shihni ju përpjekjen e klasës politike: serioze apo zvarritje?

Fatos Lubonja: Kam ngulmuar se e gjithë kjo zhurmë nuk ka të bëjë me drejtësinë, por është luftë politike për larje hesapesh mes forcave politike. Dhe kjo që po ndodh them se më jep të drejtë, se nëse do te ishte fjala për të mirën e Shqipërisë do të arrihej një konsensus që Shqipëriate bente nje hap per në Europë, se s’ka njeri që të besojë se drejtësia do të vendoset me sot nesër. Këta kanë ngelur në diçka banale që më kujton debatet mbi seksin e ëngjëjve që bëheshin në Mesjetë ku në fakt s’bëhej fjalë për seksin e ëngjëjve por për luftën për pushtet midis franksioneve të ndryshme. Kjo ëshë luftë politike mes Edi Ramës që kërkon të çlirohet nga Ilir Meta por dhe luftë me opozitën dhe në këtë luftë ky është një nga momentet kulmore. Por do tëvazhdojë edhe nëse aprovohet edhe nëse nuk aprovohet reforma”

Gazetarja: Palët ndahen me apo pa ndërkombëtarët procesi i Vetingut ndërkohë që PD thotë se cënohet sovraniteti në këtë pikë, ju si e shikoni?

Fatos Lubonja: Problemi i Vetingut me apo pa ndërkombëtarët, roli i ndërkombëtarëve sa do jenë ata ekzekutues dhe sa do jenë ata thjesht monitoriesështë ajo që quajta “seksi i ëngjëjve”. Prapa kësaj po zhvillohet lufta politike, se kush do të marrë mbështetjen e ndërkombëtarëve. Rama është më fitimtar deri tani sepse ai e ka pozicionuar çështjen se ai është me ndërkombëtarët dhe ka mbështetjen e tyre; se ai kërkon vetingun e ndërkombëtarëve, kurse këta nuk e kërkojnë dhe pastaj duket sikur këta kanë frikë, ndërsa ky jo, nga drejtësia. Me sa duket ka mbështetjen e Lu-së dhe Vlahutin. Çështja e Vetingut të ndërkombëtarëve është një gjë që duhet diskutuar. Shqiptarët janë manipuluar duke menduar se do të vijnë ca nga qielli, do të zbresin këtu e do na bëjnë drejtësi. Ne i kemi ndërkombëtarët në Kosovë siç e keni parë, Eulex-i etj dhe vazhdon të akuzohet klasa politike për korrupsion plus që shpeshherë ndërkombëtarët në politikat e tyre jo se kanë kërkuar drejtësi por kanë dashur stabilitet, kanë mbështetur ca banditë kur iu është dashur. Pra, çështja e ndërkombëtarëve dhe demokracia nuk janë gjithnjë paralel.

Lind problemi pastaj kush do t’i vendosë ndërkombëtarët, kush do t’ja bëjë vetingun atyre. Dikush do thotë po pse ky ndërkombëtar dhe jo ky tjetër. Kjo që po ndodh, ndryshe nga si e paraqitet politika, për shembull Edi Rama e quan “revolucion”, Meta e quan “ngjarje historike”, është që: pas 25 vitesh klasa jonë politike tregon që është e paaftë për të ndërtuar shtet ligjor dhe drejtësi të pavarur dhe po ua jep ndërkombëtarëve drejtësinë në dorë. Kjo është ditë e errët për Shqipërinë. Do të na qeshi bota. S’ka vend demokratik në botë që gjyqtarët ia kontrollojnë të huajt. Katastrofë! Por shqiptarët manipulohen gjithnjë me të huajt dhe them që të miratohet sa më shpejt kjo reformë që të kuptohet se edhe kjo ishte një lojë dhe se historia do të vazhdojë dhe nuk do ndodhë ndonjë çudi e madhe.

Gazetarja: Si e shikoni rolin e kreut të Kuvendit Ilir Meta pas artikulimit për qeveri teknike dhe si e shikoni koalicionin pas këtij artikulimi?

Fatos Lubonja: Kam bërë një shkrim që është botuar ku e ndaj fjalën e tij të së dielës në dy pjesë.

Pjesa e parë është që reagimi i Metës tregon se Shqipëria është një vend të cilit i rri ngushtë kostumi i një autokrati, dmth i një partie të vetme në pushtet, se në fund fare ajo që nënkuptoi fjala e Metës ishte se ne nuk mund t’ja japim drejtësinë Ramës që ai ta përdorë për të na futur ne në burg, por se duam një drejtësi ku jetë “të gjithë të barabartë para drejtësisë” dhe në këtë aspekt ishte një mbrojtje që bënte Meta në këtë lufte politike që po i bën Rama nëpëmjet drejtësisë.

Por pjesa e dytë e fjalës së tij ishte problematike si ideja e qeverisë teknike , edhe ideja sikur me reformen konsensale do na zgjidhen ca gjykatës të ndershëm, të pastër e gjithçka do shkojë në rregull në Shqipëri. Ky është një iluzion. Imagjinoni tani: do të vijnë e do tu bëjnë veting gjyqatërve dhe do u thonë se: “Çfarë shtëpish ke ti, çfarë makinash ke ti, si e ke vënë pasurinë ti” ndërkohë që për veting kanë nevojë të gjithë që nga politikanët deri te gazetarët që kanë pushtet, oligarkët mbrapa tyre po ashtu. Ne e dimë mirë se pushtetin kryesor në Shqipëri nuk e ka drejtësia , por politika; politika e lidhur me oligarkinë që janë elementët e pushtetit korruptiv në Shqipëri, që kanë nevojë të parët për veting në Shqipëri, pastaj të tjerët. A mundet një drejtësi e pavarur t’i bëjë veting këtyre? Unë dyshoj shumë se ajo drejtësi pas reformës mund t’u bëjë veting këtyre për të hyrë ose jo në politikë?

Gazetarja: Si e shikoni refuzimin e ambasadorëve në tryezën që thirri Ilir Meta? Çfarë domethënie ka kjo? Dhe a është kjo një tregues që ambasadorët janë kundër propozimit të tij për qeveri teknike?

Fatos Lubonja: Disa gjëra që kam thënë për ambasadorët m’i kanë ekzagjeruar por mendoj se ambasadorët kanë hyrë në këtë lojë duke pasur një vlerësim të gabuar të situatës. A janë të izoluar apo kanë udhëzime të gabuara, apo flitet për korruptim a lobingje, këto s’i them dot me bindje por i ngre si hipoteza. Por me bindje mund të them që ambasadorët i kam parë vazhdimisht të gabojnë në Shqipëri dhe fakti që dhe pas 25 vitesh që jemi gjoja nën tutelën e ambasdorëve,  jemi në këtë gjëndje, tregon se ambasadorët kanë dështuar, dhe nuk është pra ky rasti i suksesit të tyre.

E pashë Lu-në duke bërë protestë me shoqërinë civile po jam habitur si nuk vjen me shoqërinë civile kur nxirret nga dyert me dhunë nga Rama siç u nxorrëm ne nga Hotel Tirana nga badigardët e një oligarku të Ramës dhe nuk tha asnjë fjalë. S’e kam parë të flasë kur ky mbyll televizionet me dhunë, në mënyrat më të paligjshme, prandaj ambasadorët po t’i shohësh, kanë qenë gjithnjë me pushtetin.

Edhe ata që na akuzojnë ne se po flisni kundër ambasadorëve kur kanë qenë në opozitë nuk kanë lënë gjë pa thënë dhe për ambasadorët amerikanë, madje ndonjë është tallur dhe me ngjyrën e lëkurës kur thuhej se amabasadori amerikan ishte i lidhur me punën e Gërdecit me Berishën etj etj. Për mua, ambasadorët duhet të tregonin më shumë respekt për popullin shqiptar pas 25 vjetësh.

Pastaj duhet bërë një analizë: Çfarë kishte gabim ajo Kushtetuta përpara që është aprovuar po nga ndërkombëtarët? Unë nuk kam degjuar asnje te flasë për këtë. Nuk është bërë një analizë se pse nuk funksiononte drejtësia gjer tani. Pse ka qenë e korruptuar.E vetmja gjë shtesë që shoh është vetingu, që ju japim sovranitetin të huajve, që per mua s’është zgjidhje.

Gazetarja: Si e kuptoni ju deklaratën e bërë pikërisht te kjo protestë e Donald Lu, që do ketë ndëshkime individuale për ata që nuk miratojnë reformën?

Fatos Lubonja: Për te qene të saktë unë e kuptova se tha që nga SHBA do ketë pasoja negative për deputetët. Kuptohet që ishte kërcënim, që tingullon keq, se po ata deputetë mund të thonë nesër se kanë votuar me kërcënim, me dhunë dhe është poshtërim për figurën e deputetit. Nga ana tjetër them se këto deputetë vetëm se kanë kaq shumë mëkate pranojnë të tilla poshtërime se përndryshe ky poshtërim nuk duhet pranuar. Këta e kanë mizën nën kësulë nëse tremben. Por gjithsesi nuk është serioze. Ngjan si erë juntash militare. Lexova edhe paralajmërimin sikur do të ketë ndonjë trazirë të enjten nëse nuk aprovohet reforma , a thua se do ngrihet populli. S’e di a manipulohen këta njerëz a çfarë,se ky popull ka kohë që ka një nënshtrim total nga kjo klasë politike. Shqiptarët e dinë se ç’do ndodhë edhe me reforme edhe pa të. Është fyerje dhe për shqiptarët që të mendosh që ata do ngrihen në masë për të mbështetur ndonjërën nga këto parti.

Gazetarja: Zoti Lubonja ju thatë më herët se nuk duket që palët po bisedojnë për reformën në drejtësi, por duket si një luftë politike për pushtet. Ndërkohë secila nga partitë ka artikuluar që njëra do zgjedhje të parakohshme (mazhoranca) dhe tjetra opozita kërkon qeveri teknike. Çfarë diskutohet në këtë mes?

Fatos Lubonja: Nuk mendoj se shtrohen vetëm këto zgjidhje. Më shumë gjasa ka konsensi, që ta votojnë ditën e enjte. Por pastaj Shqipëria si me votim, si pa votim të kësaj reforme do ketë nja 2 vjet rrumpallë siç ka qenë gjithmonë. Pse? Sepse nëse votohet do fillojë lufta me ligjet që do vihen në funksion të Kushtetutës së re e me njerëzit që do të zgjidhen. Nëse nuk votohet, do vazhdojë lufta politike: ju nuk e donit drejtësinë, ne e donim. Dhe do vazhdojë po kjo histori ndërkohë që vendi është në gjendje katastrofike. Ka nevojë për qeverisje, stabilitet dhe seriozitet. Por këta gjëja që bëjnë më së miri është konfliktualiteti dhe demagogjia.

Ndërkaq gjëndja është shumë e rëndë. Edhe qeveria teknike do ishte shumë e vështirë. Kush do e merte përsipër të ishte në qeveri teknike duke pasur mbrapa këta gangsterë. Vështirë të gjesh njerëz seriozë. Dhe boshllëku dhe vakumi i pushtetit që mund të krijohet nga largimi është përsëri problematik. Duhet gjakftohtësi në këtë situatë dhe durim se demokracia e drejtësia nuk vijnë në një ditë. As me revolucion , se këtu nuk ka revolucion. Revolucion do të thotë një popull që ngrihet dhe përmbys, por s’jemi në këtë situatë. Se këta janë në pushtet 25 vjet, se revolucioni këta duhet të përfshinte të parët, që kanë 25 vjet që bëjnë korrupsion e padrejtësi, dhe drejtësia nuk është gjë tjetër veç derivat i tyre, i korrupsionit të tyre.

Gazetarja: Ka dhe një alternativë që përforcohet ditët e fundit, siç është referendumi. E ka thënë euro-deputeti Fleckestein, madje dhe sot kreu i PDIU tha që nëse nuk miratohet nga palët vota ime është për referendum.  Si e shihni si opsion?

Fatos Lubonja: Varet me çfarë pyetje shtrohet referendumi se zakonisht përgjigja është me PO ose me JO. Të thuash: “A doni drejtësi?” Me 100% do thonë PO dhe fiton referendumi. Ndërsa “A doni një reformë në drejtësi alla-Rama apo alla-konsensus?” ndryshon puna. Edhe nëse pyetet “Doni t’ju qeverisin ndërkombëtarët?” padyshim që shqiptarët do thonë të gjithë“Oo” sepse janë të lodhur me këta politikanë. Por kjo e fundit nënkupton pastaj që duhet të lënë pushtetin këta. Ndërkaq ndërkombëtarët duan të ndërtojnë një protektorat po ku ata mos të kenë përgjegjësi sepse përndryshe, pas atij referendumi duhet t’i votojmë pastaj ndërkombëtarët si popull dhe jo t’i zgjedhin po këta politikanë ndërkombëtarët. Bile pyetja më e mirë do ishte “A doni një drejtësi të zgjedhur nga populli?” që trupat gjyqësorë të dilnin në garë elektorale, por këtë e them si diçka ideale.

Po klima në vend është e acaruar. Reformat e Ramës këto 3 vjet, kundra krimit, kundra drogës, në polici, në administratë nuk i shoh të kenë prodhuar ndonjë sukses, qoftë dhe reforma territoriale. Kanë qenë më shumë reforma për të hequr disa njerëz të atyre dhe për të vënë disa njerëz tëtij. Dhe heqja e njerëzve pa struktuar ndryshe sistemin, dhe besoj se goditja kryesore që duhet të marrë ky sistem i korruptuar është lidhja e politikës me ekonominë kriminale, oligarkinë dhe mediat, që të treja sëbashku janë pushteti kryesor në Shqipëri. Drejtësia është e pafuqishme përpara këtyre. Mund të zgjedhësh gjyqtarë që nuk kanë pasuri të vënë me korrupsion, por nuk mjafton kaq për të pasur gjyqtarë me kurajo qytetare që të mund t’ju kundërvihen këtyre të fuqishmëve.

/Oranews.tv/