Rama intervistë për ”Forbes”: Jam një politikan rastësisht

2020 është dyfish i paharrueshëm për Shqipërinë, e cila dallohet midis vendeve më pak të prekura nga Covid-19 dhe të cilës i është dhënë statusi i kandidatit zyrtar për Bashkimin Europian. Toka e Shqiponjave po lulëzon, një dinamizëm e mishëruar nga Kryeministri i saj Edi Rama. Frankofili dhe artisti në zemër, Edi Rama ra në politikë “rastësisht”. Sot, ky taktik i zgjuar po ndërton një ‘Zonë të Lirë’ të stilit Dubai për të gdhendur pjesën e luanit në tregun e Digital Nomad Digital.

Si po e përballon Shqipëria këtë krizë të shumëfishtë që prek botën? Cilat janë masat tuaja për të mbështetur ekonominë dhe popullsinë?

Shqipëria është një nga vendet më pak të prekura nga Coronavirus. Ne shpejt e vlerësuam rëndësinë e situatës duke ndjekur nga afër përkeqësimin e shëndetit të fqinjëve tanë italianë. Ne kështu kemi deklaruar burgosjen para se të përgjithësohet diku tjetër.

Mbyllja e kufijve dhe vënia e botës nën mbulesë ishte një sfidë e vërtetë! Përtej çështjes së paparë të shëndetit publik, ne nuk kemi dashur të braktisim projektet tona kryesore ekonomike. Të dy në drejtim të modernizimit të infrastrukturës sonë dhe rindërtimit sepse, si një kujtesë, Shqipëria u dëmtua në mënyrë dramatike nga një tërmet në nëntor 2019. Kjo do të thotë disa muaj para OBSH ( Organizata Botërore e Shëndetësisë)) deklaron një emergjencë ndërkombëtare përballë epidemisë Covid-19 e cila është bërë një pandemi globale.

Gjatë kësaj periudhe, qeveria jonë vazhdoi të paguante qiratë e popullatave të prekura që duhej të zhvendoseshin, për të financuar rindërtimin e njëqind shkollave apo edhe disa prej thesareve tona të trashëgimisë të dëmtuara seriozisht.

Gjatë izolimit, ne gjithashtu u përqendruam në bizneset duke subvencionuar papunësinë e pjesshme për punonjësit, duke mbështetur bizneset e vogla. Këto investime të drejtuara mirë na kanë lejuar të qëndrojmë drejt. Ne gjithashtu jemi ndihmuar shumë nga shifrat e shkëlqyera për sezonin tonë turistik: 2020 ka qenë një vit i jashtëzakonshëm! Toka e Shqiponjave priti një numër rekord vizitorësh nga Ballkani, Evropa Lindore dhe Italia gjithashtu.

Ju jeni kulturor shumë afër Italisë. Ka shumë ndikime nga pikëpamja arkitektonike, gastronomike ose gjuhësore …

Po, Shqipëria dhe Italia kultivojnë një marrëdhënie shumë të veçantë. La Botte është veçanërisht investitori ynë i parë. Italia na mbështet për t’u anëtarësuar në Bashkimin Evropian. Ne jemi të angazhuar në një dinamikë të mirë për të përmbushur kriteret për anëtarësim në BE. Këtë vit, ne kemi bërë një hap përpara me njohjen zyrtare të kandidaturës sonë, pavarësisht nga një kontekst shumë i ndërlikuar në nivelin global dhe evropian … Për ta përmbledhur ndjenjën time, më pëlqen të parafrazoj frazën e famshme të Presidentit François Mitterrand: ‘ L ‘Shqipëria është atdheu ynë dhe Evropa është e ardhmja jonë’. Ne shqiptarët jemi të rrethuar nga vendet që i përkasin njëzet e shtatë, në fakt thirrja jonë është të regjistrojmë të ardhmen tonë në Bashkim. Unë nuk dua ta shoh Shqipërinë të bëhet objekt i lakmisë për aktorë të fuqishëm që veprojnë jashtë kufijve evropianë. Fuqitë të cilat, për më tepër, nuk ndajnë të njëjtat standarde të demokracisë si BE.

Siç e dini, aktualisht ka shumë mosbesim ndaj Bashkimit Evropian. Euroskepticizmi po fiton terren. Pavarësisht këtij konteksti, Evropa mbetet ende një objektiv i fundit për vendin tuaj?

Absolutisht, e pohoj fort. Unë mendoj se midis brezit të ri të Evropianëve, shumë kanë harruar pse u krijua Bashkimi Evropian. Regretshtë për të ardhur keq për të parë se kjo ndjenjë e historisë në disa mungon. Evropa ka sjellë paqe dhe prosperitet! Si shqiptarë, të çliruar nga zgjedha komuniste në vitet 90, ne e shohim Evropën si një vend të lirisë dhe stabilitetit.

Është gjithashtu e dobishme të kujtojmë se nëse Evropa ka peshë sot, kjo është për shkak se është e unifikuar. Individualisht, si mund të peshonin fqinjët tanë përballë fuqisë së BRICS, me Kinën në mendje? Uniteti është forcë.

Sa për këto kriza ekzistenciale që po kalon BE, unë mund të ndaj vetëm vizionin e mbartur nga Emmanuel Macron. Presidenti juaj ka të drejtë që dëshiron të përparojë njëzet e shtatë përmes ndikimit të ‘qarqeve’, si çifti franko-gjerman, sepse fati i këtyre dy kombeve është të vendosin veten si një lokomotivë. Mekanizmat duhet të zhvillohen qartë për të kapërcyer bllokimet e kryera nga “vendet e vogla”. Kjo është bindja ime.

Gjatë intervistës sonë, unë mund të shoh se ju ndiqni nga afër veprimin e presidentit tonë. Siç e dini, Emmanuel Macron, gjithmonë ka pasur ambicie për ta bërë Francën një Komb Start-Up. Nga ana juaj, si punoni për të inkurajuar sipërmarrjen?

Në të vërtetë, unë jam shumë i interesuar për atë që po ndodh në Francë. Një vend në të cilin kam jetuar, që e njoh dhe me të cilin jam i lidhur. Unë jam gjithashtu i bindur që ne duhet ta marrim këtë kthesë për brezat e ardhshëm. Veprimi im bazohet në disa akse me synimin për t’i ofruar Shqipërisë diçka tjetër përveç një horizonti të ashpër në sektorin e prodhimit.

Qëllimi është të krijojmë produkte me vlerë të shtuar të lartë në vendin tonë, të inkurajojmë krijimtarinë, kërkimin dhe zhvillimin tek shqiptarët. Ne mbështesim fillestarët përmes pajisjeve të ndryshme si një platformë dixhitale kushtuar atyre. Në këtë hapësirë, sipërmarrësitmund të raportojë bllokime burokratike drejtpërdrejt te qeveria. Ne përqendrohemi në transparencën e jetës politike dhe publike, por edhe në dematerializimin e procedurave profesionale dhe private.

Në të njëjtën kohë, ne jemi në proces të ndryshimit të legjislacionit për të ndërtuar një ekosistem financiar të aftë për të tërhequr drejtues ndërkombëtarë nga teknologjia dhe financa (tregtarët, për shembull) përmes stimujve dhe masave konkurruese. Ambicia jonë është të ndërtojmë një “Zonë të Lirë”, mbi bazën e asaj që mund të ekzistojë në Dubai.

Në veçanti, ne jemi duke finalizuar një ligj që synon Nomadët Dixhitalë, të cilët së shpejti do të jenë në gjendje të përfitojnë nga një status pa taksa, nga një aeroport i ri ndërkombëtar i instaluar në qytetin bregdetar Vlorë, rivierën shqiptare. Toka e Shqiponjave është padyshim një vend ku jeta është e mirë me një nga motet më me diell në kontinent, një kosto jetese shumë më e ulët sesa midis fqinjëve tanë në BE,

Ju keni rezultate të shkëlqyera përsa i përket përmbysjes së kurbës së papunësisë dhe drejtoni një politikë shumë ambicioze për vendin tuaj. Megjithatë keni ardhur në politikë krejt rastësisht …

Jam një politikan rastësisht! Gjithmonë jam përmbushur nga jeta ime si artist-piktor dhe profesor i Arteve të Bukura, aq sa kurrë nuk kam pasur ambicie për të ushtruar profesionin e guvernatorit! Të qenit në një zyrë gjatë gjithë ditës me telefonata dhe mesazhe të pandërprera nuk ishte sigurisht profesioni im kryesor. Por jeta shpesh ka plane të tjera për ju. Unë hezitova për një kohë të gjatë para se të hyja në politikë kur më ofruan një post ministror. Më në fund, më rrëmbeu ideja e të ndjerit të dobishëm për vendin tim: Shqipërinëkishte një të kaluar shumë të vështirë, më e vështira nga të gjitha vendet komuniste, kështu që unë isha i etur të merrja pjesë në rinovimin e tij, në marshimin e tij drejt përparimit dhe lirisë. Përgjegjësia e udhëheqjes së qeverisë së vendit është nderi më i madh i mundshëm! Kombi ynë po ndryshon çdo ditë për t’u bërë një vend i denjë për familjen e madhe evropiane.

Si i keni marrëdhëniet me pushtetin?

Më parë, kur isha kryebashkiak i kryeqytetit Tirana, nuk përballesha me të njëjtat përgjegjësi, të njëjtat kritika. Veprimi im tërhoqi më shumë mbështetje dhe më lejoi të marr dallimin e “Kryetarit të Bashkisë më të Mirë në Botë” në 2004. Sot, si Kryeministër, unë jam më i ekspozuar ndaj jopopullaritetit sepse është Bëhet fjalë për fillimin e reformave strukturore në nivelin e vendit … Ju duhet të jeni shumë edukues, i durueshëm, duke shpjeguar meritat e veprimit tuaj. Më në fund, do të huazoj një citim tjetër nga Presidenti Mitterrand i cili foli, me të drejtë, për ‘vetminë e udhëheqësit’. Ishte e vërtetë dje, dhe është edhe sot.