”For Sama”, dokumentari i gazetares siriane që tronditi botën (VIDEO)
“For Sama” është filmi dokumentar i një gazetareje siriane Waad al-Kateab, e cila nisi të xhironte pjesë të këtij dokumentari që prej kohës kur ishte studente në Universitetin e Ekonomisë. Ajo tregon protestat e tubimet që bëheshin nga studentët prej vitit 2011, kundër regjimit të Bashar Al Assad.
Çdo ditë kur ajo dilte në rrugë shikonte dhe fotografonte viktimat që kishin mbetur përtokë nga sulmet ajrore në Siri. Pamjet që gazetarja tregon përmes dokumentarit të saj janë të tmerrshme, njerëz që varrosen në varre masive, njerëz që vuajnë për bukë, fëmijë, gra e burra që vdisnin ditë pas dite.
Waad u njoh me bashkëshortin e saj, Hamza, mjek në Siri dhe sëbashku ato jetonin ku të mundeshin pasi shtëpitë shkatërroheshin pothuajse çdo ditë nga bombat, madje edhe spitalet. Për një kohë të gjatë jetuan edhe në spital, aty ku bashkëshorti i saj punonte dhe mundohej t’u shpëtonte jetën çdo të plagosuri nga bombat.
Gazetarja siriane vendosi të bëjë diçka të tillë për vajzën e saj Sama, që edhe nëse do të vdiste një ditë dhe Sama do të mbetej jetime, të kishte mundësinë të shikonte nënën e saj në ato video.
Intervista e plotë e Waad për TIME:
Dokumentari juaj është nominuar për një Oskar dhe fitoi një çmim BAFTA për dokumentarin më të mirë. A e prisnit këtë reagim kur bëni film?
Ne po punonim në film për dy vjet dhe shumë njerëz na thanë që askush nuk do ta shikonte këtë film sirian, se njerëzit janë të lodhur nga Siria dhe duan më shumë tema argëtuese. Ne kemi qenë të mbingarkuar nga reagimet e njerëzve në të gjithë botën, dhe nuk mund të besoja se ishim të nominuar për një Oskar. Më bën krenare dhe mirënjohës për të gjithë ata që më mbështetën.
Ne shohim që lufta në Siri të zhvillohet përmes syve tuaj. Ju ishit studente në ekonomi aso kohe. Pse filluat xhirimet me telefonin tuaj në vitin 2011?
Për të qenë shumë e sinqertë, e vetmja gjë që më ra në sy ishte sa e rëndësishme ishte të kapësh ndonjë gjë. Gjatë dy viteve të para kur demonstratat në Alepo ishin paqësore, ne thjesht po përpiqeshim të bënim rolet tona si protestues. Ne thjesht po mundoheshim të organizoheshim si lëvizje dhe po përpiqeshim të krijonim prova, sepse në atë kohë regjimi po mohonte gjithçka që po ndodhte.
Si reaguan njerëzit përreth jush në filmin tuaj?
Në vitin 2013, fillova të filmoja jetën e përditshme. Miqtë e mi ishin mërzitur nga kamera në atë kohë, dhe ata nuk e kuptuan me të vërtetë pse po dilja për të filmuar një masakër, ose i filmoja ata duke ngrënë ose duke kaluar një moment të këndëm. Ata më thonin të ndalesha.
Çfarë ndryshoi?
Kam humbur miqtë e mi më të mirë, Gaith dhe Omar. Na krijoi ndjesinë që nuk e dinim kur do të vriteshim. Pasi Gaith u vra, të gjithë ishim ulur së bashku dhe unë u tregova të gjithëve pamjet që kisha. Që atëherë, askush nuk më tha të mos filmoja. Ne me të vërtetë besuam se kjo ishte mënyra e vetme për të treguar historinë, sepse kurrë nuk kemi menduar se do ta bëjmë atë.
Arkivi juaj i xhirimeve zgjati 500 orë dhe u filmua nga 2011 në 2016. A ishte një vendim i vetëdijshëm për t’u hedhur mbrapa me radhë në kohë në “For Sama”?
Nëse do të ishte vërtet kronologjike, nuk do të pasqyronte aspak përvojën. Ne donim që njerëzit të kuptonin se ekzistonte një arsye për të gjitha vendimet e vështira që morëm, dhe kjo ishte për shkak të shpresës, dashurisë dhe momenteve të mëdha nëpër të cilat jetuam dhe i ndamë me njerëzit e Alepos.
Ju luani disa role në këtë film: gazetare, vullnetare, nënë. A ishte e vështirë për të balancuar ato përgjegjësi?
Nuk kishte ekuilibër. Ditë pas dite, thjesht përpiqesha të bëja gjithçka që mundja, për vajzën time, për burrin tim, për veten time, për xhirimet dhe situatën. Ka aq shumë nga pamjet e mia që nuk do t’i përdor për media, por për prova të krimeve.
Çfarë mendoni kur njerëzit e refuzojnë “For Sama”?
Historia ime mbaroi tre vjet më parë kur u largova për në SHBA me familjen time. Ne mbijetuam dhe jemi të sigurt, por ka më shumë se 3 milion njerëz ende në Siri që vuajnë nga të njëjtat rrethana. Shpresoj që njerëzit të bashkohen në fushatën tonë të veprimit kundër bombardimit të spitaleve dhe të qëndrojnë në solidaritet me Sirinë.
Waad al-Kateab nisi xhirimet me aparatin fotografik në 2012 për të dokumentuar protestat e studentëve kundër Presidentit Asad. Ajo vazhdoi xhirimet ndërsa Aleoni ra nën rrethim, duke u kthyer nga masakra vetëm për të regjistruar dashurinë e saj për mjekun, Hamza dhe lindjen e fëmijës së tyre të parë, Sama.
Marrë nga /Dosja.al/
