Izraeli goditi qendrën bërthamore të Natanzit, ja pse është kaq e rëndësishme

Izraeli sulmoi Iranin dhe goditi objektet bërthamore dhe ushtarake, një prej tyre Natanz. Sulmet kanë shënjestruar infrastrukturën kritike të objektit, e cila ka funksionuar për vite me radhë për të arritur aftësinë e armëve bërthamore dhe strehon infrastrukturën e nevojshme për pasurimin e uraniumit në nivele ushtarake. Zona nëntokësore e cila përmban salla shumëkatëshe për pasurim uraniumi me centrifuga, dhoma elektrike dhe infrastrukturë mbështetëse, është dëmtuar pas sulmeve.

Pse Izraeli synon pikërisht këtë qendër?

Natanz është objekti kryesor për pasurimin në shkallë të gjerë të uraniumit, një proces që prodhon material që mund të përdoret si për qëllime civile, ashtu edhe për ato ushtarake. Irani mohon të jetë në kërkim të armëve bërthamore dhe nuk njihet se ka prodhuar uranium të pasuruar në nivel ushtarak, por Agjencia Ndërkombëtare për Energjinë Atomike (IAEA) ka vlerësuar kohët e fundit se Teherani mund të prodhojë armë bërthamore nëse e rafinon më tej uraniumin që zotëron.

Natanz ka dhjetëra mijëra centrifuga dhe është një nga qendrat kryesore që kontribuon ndjeshëm në shtimin e rezervave iraniane të uraniumit të pasuruar në nivele të larta. Objekti i Natanzit ka qenë ndër vite në qendër të vëmendjes ndërkombëtare. I përfshirë në marrëveshjen bërthamore të vitit 2015 që kufizonte aktivitetet që Irani lejohej të zhvillonte në Natanz, por që nga tërheqja e SHBA-ve nga marrëveshja në vitin 2018, gjatë presidencës së Donald Trump, aktiviteti në këtë objekt është rritur ndjeshëm.

Izraeli besohet të ketë ndërmarrë disa operacione sabotimi ndaj Natanz gjatë viteve të fundit. Kjo qendër u godit nga një sulm kibernetik madhor në vitin 2010, si dhe pësoi dëmtime nga eksplozivë të fshehur në një tavolinë në vitin 2020. Një vit më pas, Natanz pësoi dëme të tjera të konsiderueshme në një sulm misterioz, për të cilin Irani akuzoi sërish Izraelin.