Marie Duplessis, jeta flakërimë e një gruaje që i shpëtoi fatalitetit për t’u bërë miti mondan i Parisit

Ajo u shit nga i ati në moshën dymbëdhjetëvjeçare dhe vdiq dhjetë vjet më pas. Por në hapësirën e ngushtë mes këtyre dy skajeve, jeta e saj shpërtheu si meteor: e rrufeshme, e pamëshirshme, e paharrueshme. Në ato pak vite, ajo e ktheu frymën në një seri çastesh marramendëse, duke u shndërruar në gruan përpara së cilës Parisi u përkul dhe që arti do ta lartësonte në përjetësi.

Nga hija e fatit tragjik të vajzës Alphonsine Rose Plessis, ajo u ngjit drejt solemnitetit të salloneve mondane, ku prania e saj ishte privilegj. Politikanë, shkrimtarë, artistë, sipërmarrës nuk mblidheshin vetëm për ta dëshiruar, por për të biseduar me të. Honoré de Balzac, Franz Liszt dhe Alexandre Dumas (biri) u dashuruan me të. Charles Dickens mori pjesë në lamtumirën e saj dhe shkroi se Parisi mbante zi për “Zonjën me kamelie” sikur ajo të ishte Jeanne d’Arc. Shpirti i saj u shenjtërua në La Traviata të Verdit, në balete, filma dhe në një pavdekësi që u shndërrua në altar.

E gjithë kjo për një grua që jetoi jo më shumë se dhjetë vjet midis dhunës dhe lavdisë: nga pragu fatal i shitjes prej të atit, te kurtizania që magjepsi elitat e artit, politikës dhe biznesit parisien.

Emri me të cilin u bë e famshme ishte Marie Duplessis, por ajo lindi si Alphonsine Rose Plessis, më 15 janar 1824, në një fshat të humbur të Normandisë. I ati, alkoolist i dhunshëm; e ëma, hija e fundit e një fisnikërie të rrënuar, e braktisi për të kërkuar punë në Paris dhe vdiq kur Alphonsine ishte vetëm gjashtë vjeçe. Vajza mbeti nën mëshirën e një babai që nuk e donte.

Në moshën dymbëdhjetëvjeçare u përdhunua nga një punëtor ferme; u fajësua dhe u kthye te i ati. Një vit më vonë ai e shiti te një burrë mbi të shtatëdhjetat. Alphonsine u arratis disa herë, duke u endur nga një fshat në tjetrin, duke punuar në lavanderi e dyqane, derisa i ati e gjente sërish për ta shfrytëzuar. Në moshën pesëmbëdhjetëvjeçare ia doli të mbërrinte në Paris: jetime, e uritur, e veshur me lecka. Një regjisor teatri do të kujtonte se e pa në Pont-Neuf, duke soditur me mall një tezgë patatesh të skuqura. Më pak se një vit më pas, e pa sërish—tani në krahun e një fisniku, në Kopshtet Ranelagh. Alphonsine ishte shndërruar në Marie Duplessis.

Ajo zgjodhi emrin “Marie” sipas Virgjëreshës, ndoshta me një ironi të vetëdijshme; mbiemrit i shtoi “Du” për tingëllim aristokratik. Mësoi vetë të lexonte, hoqi theksin norman, lexonte gazetat çdo mëngjes për të diskutuar politikë e aktualitet. Kuptoi diçka thelbësore: nëse bota e vlerësonte vetëm për bukurinë, atëherë kjo bukuri do të kishte çmim të papërballueshëm.

U bë kurtizane, por jo si të tjerat. Elegante, e mprehtë, organizonte sallone ku mblidheshin mendjet dhe pushtetet e kohës. Koleksiononte art, zotëronte qindra libra, mbante kamelia të bardha kur ishte e lirë dhe të kuqe kur jo. Franz Liszt i premtoi një të ardhme që nuk erdhi kurrë; Alexandre Dumas e deshi dhe e humbi, por nuk e harroi.

Ajo jetoi me tepri dhe bujari: bixhoz, kuaj, apartamente luksoze, por edhe ndihmë për gratë e tjera, bamirësi pa zhurmë. Në funeralin e saj, ato që kishte ndihmuar qanin me zë, sepse ajo i kishte kuptuar dhe i kishte tërhequr lart sa herë kishte mundur.

Tuberkulozi po e vriste. Më 3 shkurt 1847, Marie Duplessis vdiq në apartamentin e saj në Boulevard de la Madeleine, vetëm 23 vjeçe, ndërsa përmbaruesit bastisnin shtëpinë. Funerali mblodhi turma. Brenda javësh, gjithçka u shit në ankand. Dumas shkroi Zonjën me kamelie; Verdi e shndërroi në La Traviata. Pavdekësia u konsolidua.

Por Marie e vërtetë nuk ishte shenjtore tragjike. Ajo nuk priti të shpëtohej. Ajo refuzoi të ishte pronë. Mori dhunën, varfërinë dhe braktisjen dhe i ktheu në një sundim të përkohshëm, por të jashtëzakonshëm mbi ata që pretendonin se e kontrollonin.

U varros me emrin e saj të lindjes, Alphonsine Plessis, në Montmartre, ku edhe sot lihen kamelia. Dhe kështu meriton të mbahet mend: jo si mit i butë, por si një grua që nuk u thye nga një botë e vendosur ta shkatërronte.