Presidenti polak Andrzej Duda ka thënë se do t’i japë kryeministrit aktual Mateusz Morawiecki mundësinë e parë për të formuar një qeveri të re pas zgjedhjeve tre javë më parë.
Partia e tij Ligj dhe Drejtësi (PiS) fitoi 194 vende dhe përballet me një kërkim të vështirë për aleatët për të arritur një shumicë prej 231.
Tri parti pro opozitës, të udhëhequra nga ish-kryeministri Donald Tusk, fituan 248 vende.
Nëse zoti Morawiecki nuk arrin të sigurojë aleatë të mjaftueshëm, Tusk mund t’i jepet shansi për të mbledhur një shumicë në vend të kësaj.
Morawiecki është lideri i partisë në pushtet Ligj dhe Drejtësi (PiS), e cila doli e para në zgjedhjet për Sejm, dhoma e ulët e parlamentit, muajin e kaluar, por është shumë larg shumicës.
Të gjitha partitë e tjera në parlament janë zotuar të mos mbështesin PiS.
Koalicioni Qytetar (KO) i Tusk dhe dy aleatët, Rruga e Tretë dhe e Majta, kanë një shumicë komode të vendeve së bashku.
Gratë dhe votuesit e rinj largojnë të drejtën e Polonisë nga pushteti
Pas zgjedhjeve të mëparshme, partisë më të madhe iu dha mundësia e parë për të tentuar të formonte një qeveri.
Z. Duda, një aleat i PiS, tha në një fjalim televiziv të hënën mbrëma se ai kishte “vendosur të vazhdonte traditën e mirë parlamentare sipas së cilës është grupi fitues që i pari merr shansin për të formuar një qeveri”.
Por duke pasur parasysh vështirësinë që do të përballej zoti Morawiecki për të siguruar një shumicë, opozita kishte argumentuar se Tusk duhet t’i jepej mundësia për të rënë dakord për një koalicion.
Presidenti Duda shtoi se nëse zoti Morawiecki dështon në formimin e një qeverie, detyra do t’i binte një kandidati alternativ, të cilin ai do ta “emeronte menjëherë” si kryeministër.
Vendimi u denoncua menjëherë nga personalitete të opozitës. Adam Szlapka, një deputet i KO, tha se zgjedhja e z. Duda ishte “një humbje kohe”.
Zgjedhja e presidentit sinjalizoi gjithashtu se ai synonte të ishte një gjemb në këmbë për një qeveri të mundshme të udhëhequr nga Tusk. Ai do të jetë në detyrë deri në vitin 2025 dhe ka disa të drejta vetoje që mund t’i përdorë kundër kryeministrit.
PiS ka qenë në pushtet që nga viti 2015. Në atë kohë, Polonia është grindur shpesh me BE-në për çështje të tilla si sundimi i ligjit dhe të drejtat e abortit.
Një total prej 36 miliardë eurosh (30 miliardë £) të fondeve të BE-së të destinuara për Poloninë janë bllokuar nga Brukseli për shkak të shqetësimeve mbi qeverinë e PiS që minon sundimin e ligjit.
Më parë këtë muaj, z. Morawiecki tha se ai besonte se vendimi i Gjykatës Kushtetuese për të ndaluar abortin në pothuajse të gjitha rastet – i lëshuar në përgjigje të një kërkese të deputetëve të PiS – ishte “një gabim”.
Parlamenti ka 14 ditë nga betimi për të mbajtur një votëbesim për një qeveri të re.
Nëse zoti Morawiecki nuk arrin të fitojë një votëbesimi për qeverinë e tij të re, siç duket e mundshme në këtë fazë, atëherë vetë parlamenti do të caktojë një kryeministër të ri.
