Nga Spartak Ngjela
I.
Shumë mirë që ndërkohë ka filluar të lëvizë çështja e Republikës së Çamërisë, dhe që në këto ditë u shpreh me gërma të mëdha prej saj se: SË SHPEJTI DO TË KEMI DHE ZHVILLIME TË MËTEJSHME.
Kjo po pritej nga patriotizmi shqiptar, dhe Çamëria duhet të ndjekë rrugën e Kosovës, ndërsa shteti shqiptar dhe të gjitha institucionet e rëndësishme të Shqipërisë dhe të Kosovës duhet të hidhen në sulm ndërkombëtar.
Kjo, sepse të gjitha provat historike janë shpallur botërisht.
Krijimi i një proteste të madhe institucionale në Çamëri do të përkrahet edhe nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe nga Republika Federale Gjermane, sepse historikisht këta dy shtete e kanë pasur çështjen e Çamërisë në agjendën e tyre.
Krimi kundër popullsisë çame është një vepër kriminale makabër që është mbajtur e fshehtë. Por tani ka ardhur koha që të dalë në pah. Ne shqiptarët e njohim shumë mirë këtë krim, por sot është koha e trajtimit të saj ndërkombtarisht.
Fati i Çamërisë u varros bashkë me fatin e Kosovës, kur fuqitë e madha nuk ia dhanë këto dy krahina të mëdha shqiptare, Shqipërisë së re që po formohej me shpalljen e pavarësisë, në vitin 1912-1913.
Pikërisht këtu qëndron edhe fati i përbashkët që kanë pasur në vuajtje, persekutim dhe shfarosjen etnike të dyja etnitë shqiptare edhe në Çamëri, edhe në Kosovë.
Por ka një rregull historik që thotë se: fati i përbashkët i dy etnive të të njëjtit popull që e kanë kaluar njëlloj rrezikun e shfarosjes nga pushtuesit e tyre; po ky fat i bashkon këto etni në lirinë e tyre që, si rregull, u vjen thuajse njëherësh.
Prandaj: për këtë arsye historike, shpallja e pavarësisë së Kosovës, tani i obligon të gjithë shqiptarët, kudo ku janë, që të përkrahin me sa të munden lëvizjen që pritet të fillojë në Greqi dhe jashtë saj nga populli i masakruar trim dhe patriot i Çamërisë, për krijimin e Republikës së Çamërisë.
II.
Koha ka ardhur. Shqiptarët e Çamërisë duhet të ndjekim rrugën e shqiptarëve të Kosovës. Historia me dhunë i ndau nga shteti amë të dyja krahinat kryesore të Shqipërisë: Kosovën dhe Çamërinë
Por koha ka ardhur dhe shqiprarët kudo ku janë u duhet të marrin motiv patriotik nga lëvizja e shoqërisë shqiptare çame në Greqi, që nga Janina e deri në Prevezë.
Dhe shenjat janë që do të fillojë kjo lëvizje, se edhe shqiptarët e Çamërisë që janë shpërngulur me dhunë nga tokat e tyre dhe banojnë me shumicë në Shqipëri dhe në Turqi, janë të gatshëm që ta nisin këtë lëvizje patriotike për atdheun e tyre të shumëvuajtur nga hordhitë greke.
Është e sigurt që shqiptarët e Çamërisë do të jenë të gatshëm ta fillojnë lëvizjen mbresëlënëse patriotike për krijimin e Republikës së Çamërisë, realisht në tokat etnike nga ku i kanë dëbuar hordhitë kriminale të Greqisë.
